redok, Wiesner, Ignacego dostarczają antymonu. Wszystkie te kopalnie leżą na płn. pochyłości Tatr Niżnich. Na płd. stoku istnieją roboty górnicze tylko przy wiosce Jaraba; dawniej w kilku innych miejscach dobywano rudę. Marmury z Tatr Niźnich dają wyborne wapno, ale do obrabiania niezdatne. W niektórych miejscach łupku talkowego używają na budowle. Z metali uwagi godnymi są złoto, srebro, miedź, ołów, antymon. W R. Spiskich legły osady górnicze Giełnica Hnilec, Stelbach, . Krempach, Stoos, Wagendruessel al. Wondrysel, Smolnik i Nowawieś Spiska. Kopalnie znajdują się w Altwasser 1, Mniszku 8, Folkmarze 5, Gielnicy 106, Helcmanowcach 32, Nowejwsi Spiskiej 151, Jaklowcach 2, Kluknawie 6, Krompachu 14, Margeczanach 1, Markuszowcach 2, Mikluszowcach 2, Opace 1, Poraczu i Kotterbachu 12, Prakondorf 7, Smolniku 44, Szwedlerze 12, Stelbachu 2, Stoosie 7, Szwabowcach 1, Słowence 74, Tepliczce 4, Wondryselu 8, Zawadce 24, Żakarowcu 29; razem 553. W r. 1876 wydobyto w 141 rudy miedzianej 2, 159, 865 klg. , miedzi i srebra w 47 566, 185 klg. , rudy żelaznej w 50 50, 196, 018 klg. , antymonu w 6 37, 700 klg. , rtęci i cynobru w 3 2, 638 klg. , oprócz tego iskrzyku żelaza w 3 25, 696, 359 klg. , błyszczu szarego w 10 1, 384, 193 klg. Huty żelazne istnieją w Altwasser, Buszówcach, Mniszku, Krompachu, Hrabuszycach, Prakondorf, Śmiżanach, Smolniku, Wondryślu i w dolnej dolinie Hnilicy. b Rudawy Siedmiogrodzkie zajmują zachodnie działy Karpat siedmiogrodzkich, z tak zwanymi działami biharskim, Czerną Horą i Pojaną Ruską. Składają się z wielu pasm od wsch. ku zach. równolegle się ciągnących i gniazd górskich od 1000 do 1800 mt. wznies. , z głębokiemi jarami i dolinami, zwykle od zach. tylko dostępnymi. Obfitują przeważnie w złoto. Znakomitsze szczyty są Kukurbeta 1814 mt. , Bihar 1657 mt. , Vledjassa 1863 mt. , Dimbo 1368 mt. , Vulkoj 1302 mt. , Giamina 1365 mt. . c Rudawy Czeskie legły na płn. zach. granicy Czech od Saksonii. Poczynają się na wysoczyźnie przypierającej w płn. wsch. stronie do skalistych działów gór Smreczanych Fichtelgebirge, niedaleko miejscowości Asch, w płn. zach. Czechach, nad źródłami Halsztrowa Białego Weisse Bister, dopływu Soły Saale, szczytem Kaplicą Kapellenberg, 757 mt. jak dział gór Halsztrowskich Elstergebirge, odtąd ciągną się na płn. wsch. , na przestrzeni 160 klm. długości a 5974 klm. szerok. aż do przesmyku neklerowskiego Nollendorfer Pass, oddzielającego R. od piaskowcowych gór połabskich Elbsandsteingebirge, czyli tak zwanej Szwajcaryi Saskiej. W południowej części przedstawiają R. skalisty mur, wznoszący się 650 800 mt. stromo do góry. Na zach. wstępują łagodnie i nieznacznie w szeroką wysoczyznę łupkową nad górną Sołą i ku stronie saskiej, a na płn. zach. opadają ku głębokiej nizinie altenburskolip skiej. Wskutek takiego ukształtowania łańcuch ten wysyła ku płd. do rz. Ohrzy Eger tylko krótkie strugi, podczas gdy w silnie zalesionej płn. części R. rozwijają się nad dwoma Muldami frejberską i ćwikawską, jakoteż nad Plissą Pleisse i innymi stokami z Halsztrowa, piękne, długie, w górnej części nader dzikoromantyczne, w dolnej zaś urodzajne i ożywione doliny. Z szerokiego grzbietu R. , wznoszącego się przecięciowo 800 mt. npm. , strzelają w górę lesiste kopuły, jakby góry na górach, częstokroć ponad 1200 mt. , ale tylko o 300 mt. względnej wysokości. Środkową część R. , położoną nad czeskosaską granicą, między Eibenstock, Johanngeorgenstadt, Jachimowem Joachimstal i Wiesental, tworzy szeroka wysoczyzna, dosięgająca w przecięciu 1130 mt. , na której rozpościera się miasto Boże Dary Gottesgab, najwyżej położone w całych Czechach 1072 mt. npm. , a o 172 mt. wyżej od najwyższego stanowiska Saksonii Oberwiesental, na stoku Klinu, 900 mt. . W tej części rozbił się szczyt R. , Klin Keilberg do 1275 mt. , na płd. zach. od niego szczyt Spiczak Spitzberg 1107 mt. , a jeszcze dalej na płd. zach. Wysoki Kamień Hoher Stein 1204 mt. npm Przejścia przez pasmo R. , które przecinają je z płd. na płn. , ciągną się poziomo przez szeroki, płaski grzbiet R. Co do geologicznej budowy występują w R. gnejsy, łupkie i fility. Gnejs tworzy płasko wypukły rdzeń całego łańcucha, do którego na płn. i zach. stoku przypierają pokłady łupku, nad którymi rozpościerają się fility. Gnejsy przeważnie występują w środkowym, łupki i fility w płd. zach. dziale pasma. Pokłady te przecinają dość znacznymi warstwami granity i syjenity, dyjoryty łyszczykowe, melafiry i porfiry; tu i owdzie pokazują się jako oddzielne wyspy kopuły bazaltowe i fonolitowe. W r. 1163 odkryto poraz pierwszy obfite pokłady srebra. Odtąd poczęto robić poszukiwania za rudami i znaleziono cynę Geyer, Ehrenfriedersdorf, Zinnwald, nikiel i kobalt Annaberg, Schneeberg, ołów i rudę żelazną czerwoną i magnetyczną. Pokłady srebra ciągną się z Miśnii przez Freiberg, Marienberg, Annaberg aż do Jachimowa w kierunku płd. płd. zach. Najważniejszy okręg górniczy jest Freiberg. Czyt. Wegweiser durch das saechsischboehmische Erzgebirge, Annaberg, 1880; Moser, Reisehandbuch f. d. saechsische Erzgebirge und das Voigtland, Leipzig, 1882; Erlaeuterungen zur

Rudawy