tal. , 1 gąsiora, 2 kury, pogłównego 4 fl. , hiberny 8 fl. , stróży 6 gr. ob. Zeitschr. des Westpr. Gesch. Ver. , XV, 142. Uwłaszczenie młynarza nastąpiło 1786 r. 5. r. , niem. Rudamuehl, os. młyn. , pow. tucholski, st. p. Tuchola o 5 klm. , par. kat. Bysław 1 1 4 mili. Leży przy szosie tucholskoterespol skiej, nad jeziorem z którego wypływa rzka Ruda, uchodząca do Brdy. Osada ma 28, 08 ha roli or. i ogr. , 33, 19 łąk, 25, 53 lasu, 1, 02 nieuż. , 17, 87 wody, razem 105, 69 ha. Oprócz młyna o 5 gankach jest tartak. W 1868 r. 11 bud. , 3 dm. , 31 mk. , 9 kat. , 22 ew. ; 1885 r. 3 dm. , 16 mk. R. 1402 nadaje komtur tucholski Jan V. Streiffen młyn zwany Nowy Młyn, przy Brdzie leżący, ze 4 kołami Janowi i Mikołajowi, braciom, za zwyczajny czynsz, którego nam mają dać co rok 41 grzywien tutejszej monety, t. j. na każde suche dni 10 grzyw. i 1 wiardunek bez odwłoki. Chcemy też, aby kiedy młyn nasz zamkowy nie będzie mógł mleć, nam do potrzeby naszej zamkowej darmo mełli. A cokolwiek słodu z miasta zawiozą, tedy z zamku miara odebraną być powinna. A kiedy zaś funtową mąkę damy mleć, tedy nam powinni będą mleć nad dwudziesty łaszt, który im obiecujemy dać. Do tego użyczamy im i ich następcom 12 morgów roli i lasu i pozwalamy im wolne drzewo do budowania młyna w borach naszych i leżące drzewa jako też i pastwiska wolne do ich potrzeby. A gdyby kupernik albo folusz miał zniszczeć, tedy nam wolno będzie go naprawić. Dan w wigilią św. Wawrzyńca ob. Cod. Belnensis w Peplinie, str. 26. Według lustr. z r. 1664 płacił młyn 66 fl. czynszu do starostwa tucholskiego. 6. R. , wyb. , pow. lubawski, gm. Zarybinek. W 1885 r. 1 dm. , 5 mk. R. , 1667 posiadał ten majątek Stanisław Milewski nobilis, obszar obejmował 3 włóki ob. Wizyt. Strzesza, str. 246. R. 1706 pobierał ztąd prob. rumiański 1 korzec żyta i tyleż owsa ob. Wizyt. Potockiego, str. 461. 7. R. , majętność chełmińska, pow. lubawski, st. p. i par. kat. Radorano, odl. 2, 5 klm. , st. kol. Nowy Folwark 4 klm. odl, 79 ha 68 roli. W 1868 r. 12 bud. , 4 dm. , 47 mk. , 26 kat. , 21 ew. ; 1885 r. zaś 4 dm. , 8 dym. , 49 mk. , 27 kat. , 22 ew. ; 50 dojnych krów holend. rasy; masło wysyłają do Berlina. 8. R. , niem. Ruden, wś w Pomezanii, pow. kwidzyński, st. p. Rundewiese, par. kat. Kwidzyn; razem z wyb. AltMuehlbach obejmuje 49 ha 27 roli. W 1868 r. było 61 bud. , 57 dm, , 412 mk. , 26 kat. , 386 ew. ; r. 1885 było we wsi i na wyb. razem 64 dm. , 102 dym. , 380 mk. , 14 kat. , 366 ew. z tego 15 dm. i 89 mk. na wybudowanie. W 1586 r. mieszkają w AltMuehlbach Jerzy, Piotr, Kalikst, Wojciech Woyczech i Jakub Rudnikowie; ojcowie ich Maciej, Wa lenty i Andrzej byli braćmi, od nich przyjmuje AltMuehlbach nazwę Ruda ob. Kę trzyński, O ludn. pols. , 201. 9. R. , niem. Ruden, leśn. król. , pow. kwidzyński, st. poczt. Rundewiese, par. katol. Kwidzyn, nadleśn. Jamy. W 1868 r. 3 bud. , 6 mk. ew. 10. R. , niem. Bluecherrode, wyb. gm. Bojan, pow. wejherowski; 1885 r. 3 dm, 28 mk. 11. R. , ob. Malga. Ks. Fr. 16 1 2 Ruda 1. wś na pol. prus. Mazurach, pow. lecki. Leży na półwyspie utworzonym przez jeziora Niewocińskie i Rudzkie, blisko jez. Kępskiego. Po nad brzegami jeziór idzie dro ga bita do Lecu st. p. i tel. , odl. 1 milę. Wś ma 23 dm. , 138 mk. , 352 ha. Mieszkańcy Po lacy ewangielicy. W 1625 r. mieszkają tu sami Polacy. R. 1630 sprzedaje ks. Jerzy Wilhelm Marcinowi Rudzkiemu młyn rudzki z 9 mr. lasu. 2. R. al. Kisiny, Kischein, wś na pol. prus. Mazurach, pow. jańsborski, bli sko zach. płd. zatoki jeziora Warszowskiego, nad rzką Konopką, dopływem tegoż jeziora, odl. 12 klm. na wschód od Jańsborku, 7 klm. na płd. zach. od st. p. Drygał, 37 dm. , 181 mk. , 708 ha. 3. R. , niem. Hammersgehsen, wś z młynem, na pol. prus. Mazurach, pow. jańsborski, wśród nowojańsborskich lasów, nad rz. Pisek, 1 2 mili od granicy król. pol skiego, 3 klm. na płn. od st. p. Dłotowa; 5 dm. , 42 mk. , 153 ha. Zygfryd Flach von Schwarzburg, komtur baldzki, nadaje Andrze jowi, młynarzowi, 2 włóki w Kisinach Ru dzie z młynem. Dan w Piszu r. 1471. W XVI w. młyn był w posiadaniu Rudnika, od któ rego miejscowość przybrała dzisiejsze nazwi sko. R. 1563 ziemianie rudzcy posiadają włoki. Ad. N. Ruda 1. niem. GrossRauden, wś, dobra i os. fabr. nad rzką Rudą, pow. rybnicki, o 2 mile na płn. wschód od Rybnika, w szerokiej dolinie, zamkniętej z dwu stron lesistami, łagodnie pochylonemi wzgórzami. Posiada kościół par. po cystersach, szkołę kat. 3kla sową do 500 uczniów, prywatną szkółkę, szkołę dla dziewcząt, zakład dla pielęgnowania chorych od 1858 r. , zamek dawny klasztor, młyn amerykański, huty żelazne. W 1861 r. było 190 dm. , 6 zakład. fabrycz. , 1966 mk. 111 ew. . Z tego na Rudę przypadało 195 gospodarstw i 1131 mk. , w połowie Polaków; obszar wiejski obejmował 1227 mr. roli. Os. fabr. huty Brontolka liczyła 34 gospodarstw i 189 mk. ; leśnictwo Buda 10 mk. ; os. Przerycie 37 gospodarstw i 207 mk. ; os. Damascus 11 gospod. i 58 mk. , Polaków samych; Paproć kuźnica i młyn 14 gospod. i 122 mk, ; Szybki 14 gospod. i 77 mk. Kuźnice tutejsze przerabiały surowiec dostarczany I przez wielkie piece dóbr ks, raciborskiego

Ruda

Ruda