nocnej, st. pocz. i tel. , siedziba biskupia i wielu władz rządowych. W pięknem, równem położeniu, dokoła otoczona górami. Miasto tworzy niemal równy czworokąt, posiada 10 ulic i rynek, na którego środku wznosi się piękny kościół katedralny i parafialny z wy soką wieżą, naprzeciw niego jest rezydencya oiskupja dawniej kolegium jezuitów i miesz kanie kanoników. Prócz tego jest jeszcze dru gi kościół katol. , zwany większym, klasztor franciszkanów, gimnazyum, szpital, kościół ewang. , góra Kalwaryjska z kaplicą, wygo dne zajazdy, młyny wodne i papiernie, ko palnie i kuźnice żelaza. Mieszkańcy w liczbie 4856, Węgrzy, Słowacy i Niemcy, trudnią się rękodziełami i handlują żelazem, anty monem, winami, miodem, który tu w wybornym ga tunku i w znacznej ilości wyrabiają, wo skiem, świecami woskowemi, miodem do pi cia, słoniną, płótnem i owocami. Jarmarki tygodniowe targi są tak ożywione, że cały rynek i poblizkie ulice zapchane są wozami. W r. 1291 należała R. do dóbr arcybiskupstwa ostrzyhońskiego Gran; król Ludwik I wyniósł ją do rzędu miast, co też potwier dził r. 1382 arcyb. Demetryusz; król Zygmunt obdarował miasto r. 1410 zaginionemi dawniej przywilejami i wyniósł je do rzędu miast gór niczych; wydobywano wtedy z wielu kopalń okolicznych znaczną ilość złota, srebra i mie dzi. W XV w. przeszła R. pod władzę Husytów, a 1556 ucierpiała wiele od Turków. Oko ło r. 1710, kiedy panowała zaraza morowa, osiedlili się jezuici i wzięli w posiadanie ko ściół ewang. , lecz za panowania Józefa II znie siono ich zgromadzenie, poczem nastąpiła fun dacya obecnego biskupstwa. H. M, Rożniatów, wś i folw. , pow. turecki, gm. Skotniki, par. Wieleniu, odl. od Turka w. 29; ma pokłady wapienia i kamienia budowlanego. Wś ma 8 dm. , 166 mk. ; folw. 6 dm. , 90 mk. W 1887 r. folw. Rożniatów rozl. mr. 685 gr. or. i ogr. mr. 414, łąk mr. 59, pastw. mr. 55, lasu mr. 141, nieuż. mr. 16; bud. mur. 17, z drzewa 1; płodozmian 9polowy; las młody nieurządzony. Wś R. os. 14, z gr. mr. 63; kol. Dąbrowa os. 10, z gr. mr. 225. Według Lib. Ben. Łask. I, 343, 360 łany kmiece da wały dziesięcinę wartości do 2 grzyw. pro boszczowi kolegiaty uniejowskiej, obszar szla checki, należący do częściowej szlachty, dawał z pięciu dworów dziesięcinę, wartości fertona, pleb. w Wieleninie, który pobierał też dzie sięcinę z nowo oranych kawałków przymiar ki i kolędę od kmieci po korcu owsa. W 1552 r. posiadał tu Jan Kaznow i Kiełczowski 8 osad. , 6 1 2 łan. , Bonieky łana Pawióski, Wielkp. , II, 233 i 246. Br. Ch. Roźniatów 1. rus. Rożniatiw, miasteczko, w pow. dolińskim, 12 klm. na płd. wschód od Doliny, pod 48 56 płn. szerok. , a 41 50 wsch. dług. , posiada sąd powiat. i urz. pocz. Na płd. leżą Ceniawa i Jasienowiec, na zach. i płn. zach. Strutyn Niżny, na płn. i płn. wsch. Swaryczów, na wschód Równia. Przez płn. zach. narożnik płynie Czeczwa, dopływ Łomnicy, a środkiem obszaru od płd. na płn. Duba, prawy dopływ Czeczwy, Od lew. brzegu podąża tu do Duby pot. Syhły. Zabudowania leżą w dolinie Duby, głównie na lew. jej brzegu. Do miasteczka należy miejscowość Podsuchy al. Podsuche i część Starawieś. Płd. zach. część obszaru zajmuje las, a na jego granicy płn. wznosi się wzgórze Batyn do 425 mt. znak triang. Własn. więk. hr. Skarbka ma roli or. 410, łąk i ogr. 429, pastw. 297, lasu 310 mr. ; wł. mn. ma roli or. 439, łąk i ogr. 946, pastw. 100, lasu 1 mr. W r. 1880 było 409 dm. , 2876 mk. w gm. , 7 dm. , 63 mk. na obsz. dwor. , 500 rzym. kato. , 929 gr. kat. , 1506 izrael. ; 430 Polaków, 1359 Rusinów, 1147 Niemców. Do obszaru dworskiego w R. należą wsie Ceniawa, Duba, Dubszara, Janówka, Jasienowiec, Kniażowskie, Lecówka, Olchowka i Reszniate. Par. rzkat. w miejscu, dek. doliński. Do par. należą R. , Broszniów, Ceniawa, Demnia, Duba, Dubszara, Janówka, Jasień, Jasienowiec, Kamień, Kniaziowskie, Krasne, Krechowice, Lecówka, Łdziany, Majdan, Niebyłów, Olchówka, Perehińsko, Petraszka, Podluty, Podsuche, Pohorylec, Przysłop, Reszniate, Równia, Rypne, śliwki, Słoboda Równiańska, Słoboda Niebyłowska, Strutyn Niźny, Strutyn Wyżny, Swaryczów i Topólsko. Kościół z rezydencya jezuitów fundowany w r. 1703 przez Jana Aleksandra Koniecpolskiego, konsekrowany w r. 1838 p. w. N. M. P. Bolesnej. Par. gr. kat. w miejscu, dek. perehiński. Cerkiew p. w. Narodzenia Chr. Pana. Szkoła etatowa dwuklasowa, cegielnia, młyn, gorzelnia i browar. Do obwodu sądu powiat. w R. należą Broszniów, Ceniawa, Duba, Dubszara, Hołyń, Janówka, Jasienowiec, Kniaziowskie, Krechowice, Lecówka, Łuhy, Olchówka, Perehińsko. Reszniate, Rożniatów, Rypne, Spas, Strutyn Niżny i Wyźny i Swaryczów. Dnia 29 czerwca 1411 r. poświadcza ks. Teodor Lubartowicz o zdziałanem rozgraniczeniu między wsiami Roźniatowem i Strutynem Niżnym Przegląd archeol. , Lwów, 1882, zesz. I, str. 80. W inwentarzu klucza rożniatowskiego z r. 1758 Rkp. Ossol. Nr 1419 jest str. 105 kontrakt na arendę gorzałczaną miej ską roźniatowską Daję ten kontrakt od skarbu JWPana Wacława na Rzewuskach, Olesku itd. Rzewuskiego, woj ew. podolskiego, hetmana poln. kor. , drohobyckiego, dolińskiego etc. starosty, starozakonnemu Bendusiewiczowi na arendę miejską roźniatowską w ten tu

Rożniatów

Rożniatów

Roźniatów