Rozembark, w dok. Rozumbark, Roszembark i Royumberg, wś, pow. gorlicki, w okoli cy podgórskiej, lesistej, u źródłowisk potoku Sietnicy, uchodzącego z lew. brzegu do Ro py. obszar wsi przerzyna kilka potoków spływających z działu Ropy i Biały, którego szczyty noszą na północ i zachód od wsi na zwę Babia góra. Szczyty te dochodzą 309 mt. Przez wieś prowadzi droga z Biecza 7. 5 Hm. do Ciężkowic. We wsi jest par. rz. katol. , szkoła ludowa, młyn wodny, 221 dm. 3 na obszarze więk. pos. i 1207 mk. 591 męż. , 616 kob. , z których 1192rz. kat. a 15 izr. Obszar więk. pos. St. Więckowskiego ma 310 roli, 11 łąk i ogr. , 29 past. i 110 mr. lasu; pos. mn. 1523 roli, 106 łąk i ogr. , 239 past. i 169 mr. lasu. Kościół drewniany zbudowany 1756 r. Par. dyec. przemyskiej, dek. bieckiego obej muje Bugaj, Racławice i Sietnicę, z ogólną liczbą 2905 dusz i 41 izrael. Długosz L. B. , III, 201 i 465 powiada, że Wacław czeski zaraz po koronacyi nadał Biecz z zamkiem i wsią Rozumbark cum suo districtu bisku powi krakow. w zamian za wieś Kamienicę, którą na miasto Nowy Sącz zamienił, a w in nem miejscu I, 485 powiada, że kolatorem kościoła ze zwyczaju i prawa jest bisk. kra kowski a dziedzicem król. W takim razie podanie Starowolskiego Gesta episc. crac. jakoby wieś założył biskup Muskata mogłoby się utrzymać, biskup bowiem mógł otrzymać puszczę z prawem założenia osady, której na zwę naprzód oznaczono. Natomiast podrobionym jest erekcyjny dokument Wład. Jagiełły z 14 listop. 1389 r, albowiem w dyplomie Kazimierza W. z 19 maja 1354 r. , zwracającym dobra zagrabione biskupom, podana wś Ro zumbark Kod. kat. krak. . I, 252. Być może, ze Jagiełło założył tylko parafią. Mac, Rozemberk, niem. Rosenberg, wś włośc, pow. gdański górny, st. p. Pszczółki, par. kat. Łęgnowo, st. drogi żel. gdańskotczewskiej w miejscu; zawiera 13 gbur. posiadłości i 25 zagród, 824 ha obszaru 259 łąk i 422 roli. W 1869 r. 48 dm. , 605 mk. , 508 kat. , 52 ew. , 6 menonitów, 9 żyd. ; 1885 r. 52 dm. , 118 dym. , 541 mk. , 472 kat. , 65 ew. , 4 żyd. Szkoła kat. 2kla8. miała w 1887 r. 98 dzieci, R. leży w żyznych nizinach gdańskich, nad szosą gdańskotczewską. We wsi jest kościół kat. murowany, dawniej parafialny, obecnie filialny p. w. św. Wawrzyńca, zbudowany w 1746 r. przez przeora oliwskiego Iwona Rohweder, jak utrzymuje Borck Echo Sepulchralis, II, str. 55. Już r. 1614 przyłączył go biskup Gębicki jako filią do Łęgnowa. Patronat przysługiwał dawniej cystersom w Oliwie. Przy kościele bractwo Matki Boskiej Bolesnej, założone 1746 r. Po lewej stronie widać w murze kulę armatnią, pamiątkę utarczki zaszłej Słownik Geograficzny T. IX. Zeszyt 107. tu d. 14 stycznia 1813 r. między Francuzami a Rossyanami. Proboszcz łęgnowski posiada tu 4 włóki. Proboszczami byli tu Reiss 1737, Piotr Ganswind 1737, Jan Gręca, Wojciech Sobocki, który r. 1740 został zamordowany ob. Borck, 1. c, str. 54. Pierwszą wzmiankę o R. napotykamy już na początku XIV w. przy oznaczeniu granic Oliwy. Roku 1347 nadaje w. mistrz Henryk Tusmer wsi Rozemberk 40 włók na prawie chełm. Sołtys Jan Schrickstrich dostaje 4 wolne włóki i trzecią część kar sądowych, wyjąwszy przestępstwa dróżne; proboszcz ma także mieć 4 włóki. Od reszty włók będą nam osadnicy płacili po 11 skojców i 2 kury na św. Marcina a biskupowi po pół flor. od włóki Oprócz tego będą sołtys i osadnicy te służby czynili, jak poddani naszych wsi niemieckich w Prusach. Datum in curia Libenhoff, dominica, qua canitur Misericordia Domini ob. Odpisy Dregera w Peplinie, str. 896. R. 1460 ucierpiała wś od wojsk krzyżackich. Według taryfy z r. 1648 płacili tu poddani od 30 włók osiadł. , 2 ogrodz. , 5 włók zaciężnych, karczmy 64 fi. 8 gr. ob. Roczn. T. P. N. w Pozn. , 1871, str. 173. Podług taryfy na symplę z r. 1717 płacił Rozenberk 11 zł. 15 gr. ob. Cod. Belnensis, str. 84. R. 1758 d. 6 listop, nadaje August III sołectwo tutejsze ławnikowi sądu ziemiańskiego Janowi Trembeckiemu w Tczewie. W dużym ołtarzu tutejszym wiszą portrety rodziny Trembeckich, z czego wnioskować moźna, że go fundowali. W 1783 r. wś została puszczona osadnikom ówczesnym w wieczystą dzierżawę. Ze starszych wizytacyi wypisujemy tu kilka szczegółów W 1583 r. posiadał R. Jan Sorcz prawem dziedzicznem; w plebanii siedział od kilku lat pastor luterski, który nie dopuścił wizytacyi kościoła ob. Wizyt. Rozdrażewskiego, str. 31. Kiedy r. 1686 Albinowski wizytował dyecezyę, kościół wrócił znowu do katolików, był murowany i parafialny. Do probostwa należały 4 włóki, do kościoła kawał roli z chałupą, za którą jednak ówczesny komornik dla ubóstwa nic nie płacił. Parafian było tylko około 70, zresztą byli luteranie. Zabudowań plebańskich nie było; za proboszczowską łąkę, Popówką zwaną, płacono dzierżawy 100 flor. rocznie. Nauczyciel miał osobne mieszkanie i ogród, pobierał od gburów po pół korca żyta i 40 gr. ; od ogrodników zaś po kilka groszy; posiadał także łąkę. Nabożeństwo odprawiał tu co drugą niedzielę zakonnik z Oliwy nadesłany ob. Wizyt. Madalińskiego z r. 1686, str. 62. R. 1710 pobierał tu proboszcz 30 kor. żyta i 30 owsa, oprócz tego czynsz od 6 chałup. Nauczyciel pobierał za nakręcanie zegara na wieży od włościan drzewo, był on zarazem organistą ob. Wizyt. Szaniawskiego, str. 150. 53

Rozembark

Rozemberk