Przestrzeń od mka Niemokszty i Kroże w kierunku płn. zach. , t. j. w okolicach miasteczek Kołtyniany, Wornie, Ławków, Chwałojnie, Retowo, Wewirżany, Płungiany i Sałanty, do granicy pruskiej zajmuje równieź glina, na powierzchni której znajduje się niewiele piaszczystych pagórków, w przeciwieństwie do okolicy pomiędzy Dubissą a Rossieniami, gęsto usianej takowemi. Zwierzchni pokład stanowi glina z przymieszką czarnoziemu, na pograniczu tylko Prus przeważa piasek. Podłoże stanowi albo piasek zmieszany ze zwirem albo też glina. Gdzie podłoże jest gliniaste, tam gleba urodzajna, gdzie zaś piaszczyste, tam licha, wydająca zaledwo do 4 ziarn. Piaski nie tworzą nigdzie większych przestrzeni, lecz znajdują się tylko miejscami około miasteczek Grynkiszki, Szydłowo, Cytowiany, Widukle i Niemokszty. W ogóle grunta są żyzne, gdyż zboże nie tylko że wystarcza na miejscowe potrzeby ale stanowi jeszcze przedmiot handlu wywozowego. Średni urodzaj wynosi 5 8 ziarn. Z kopalin znajdują się ślady węgla brunatnego oraz w niektórych miejscowościach bursztyn w niewielkich kawałkach. Klimat umiarkowany lecz równie niestały jak innych powiatów żmujdzkich a to z powodu bliskości morza Baltyckiego. Mrozy dochodzą do 23 a ciepło do 26 R. w cieniu. Panujące wiatry są zachodni i południowy, któremu prawie zawsze towarzyszy deszcz; wiatr wschodni panuje w styczniu i listopadzie. Rzeki zamarzają pód koniec listopada a puszczają w końcu marca. Ogólna przestrzeń powiatu zajmuje 5850 w. kw. al. 609, 375 dzies. podług innych danych 5689 w. kw. , w tej liczbie 11, 354 dz. pod sadybami, 321, 875 dz. gr. or. , 86, 146 dz. lasów 35, 901 dz. lasów rządowych, 42, 708 dz. zarośli, 78, 750 łąk, 33, 020 pastwisk, 12, 500 błot, 15, 416 nieużytków i dróg i 7604 dz. pod wodami. Podług danych z 1861 r. było w powiecie 36, 491 sztuk koni, 59, 264 bydła rogatego, 31, 433 owiec, 8, 909 kóz i 30, 446 świń. W 1877 r. było w powiecie oprócz mta Rossień 203, 700 mk. 101, 560 męż. i 102, 140 kob. , w tej liczbie, 5389 prawosł, 516 rozkoln. , 154, 016 katol. , 13, 184 ewang. i 30, 575 żyd. ; podług stanów 171 stanu duchownego, 9878 szlachty, 131 obywateli hon. i kupców, 40, 586 mieszczan, 142, 101 włościan, 7684 stanu wojskowego, 3149 cudzoziemców. W tymże roku zawarto 1585 związków małżeńskich, urodziło się 8203 dzieci 265 nieprawych, zmarło 4930 osób, przyrost zatem ludności wynosił 3273 dusz. W 1860 r. było w powiecie tylko 125, 615 mk. , w tej liczbie 101 Białorusinów, 76 Małorusów, 158 Wielkorossyan, 1812 Polaków, 3110 Litwinów 50 prawosł. i 112, 358 Żmujdzinów 44 prawosł. . Pod względem administracyjnym powiat dzieli się na 5 okręgów policyjnych stanów Kroże, Szydłowo, Jurborg, Szyłele i Retowo; 5 rewirów sądów pokoju Rossienie, Jurborg, Kielmy, Taurogi i Pojurze; 4 rewiry inkwirentów sądowych Rossienie, Kroże, Taurogi i Nowemiasto; 5 okręgów zarządu akcyznego Rossienie, Cytowiany, Taurogi, Kielmy i Nowemiasto; 2 okręgi pok. do spraw włościańskich i w końcu 5 okręgów konskrypcyjnych. Ludność wiejska podzieloną jest na 20 gmin kołtyniańska, kielneńska, mańkuńska, szydłowska, kroska, rossieńska, erżwiłkowska, skawdwilska, jurborska, szymkajska w 1 okr. pok. , andrzejewska, botocka, wewirżańska, konstantynowska, sartynicka, szwekszniańska, łabordzewska, pojurska, nowomiejska i taurogowska w 2 okr. pok. . Gminy te dzielą się na 99 okręgów wiejskich starostw i obejmują 1832 wsi, zaścianków i t. p. Spis urzędowy z 1886 r. podaje 2612 wszystkich miejscowości zamieszkałych w pow. rossieńskim. Przyczyną tak znacznej różnicy w cyfrach stanowi zamieszczenie miesteczek, folwarków, dworów i dóbr, należących do właścicieli większych posiadłości a niezaliczonych do gmin włościańskich. Do 1864 r. powiat dzielił się na parafie, których obejmował 32 całych i 5 w części. Do 1 okr. pol. Kroże należały parafie kroska, kielmeńska, niemoksztyńska, kołtyniańska i poszylska; do 2 okr. pol. Szydłowo szydłowska, cytowiańska, lidowiańska, lalska, widuklewska, rossieńska, girtakolska, część betygolskiej i ejragolskioj; do 3 okr. pol. Jurborg jurborska, gawrańska, taurogowska, erżwiłkowska, botocka, pogromonoka i część skirstymońskiej; do 4 okr. pol. Szyłele szylelska, stulgiewska, odachowska, skaudwilska, żwingowska, girdyska, nowomiejska i wojnucka; wreszcie do 5 okr. pol. Retowo retowska, wewirżańska, andrzejewska, szwekszniańska, teneńska, chwejdańska, oraz części gorzdowskiej i ławkowskiej. Pod względem historycznym dzisiejszy powiat rossieński obejmuje siedem powiatów byłego ks. żmujdzkiego, t. j. rossieński, widuklewski, kroski, retowski, pojurski, korszewski i szawdowski oraz część ejragolskiego i tendziagolskiego. Powiat czyli włość rossieńska była licznie zamieszkałą przez szlachtę; podług bowiem popisu z 1528 r. włość ta stawiła 205 koni zbrojnych. W powiecie znajdowało się 5 szkół ludowych i 19 wiejskich, do których w 1872 r. uczęszczało w ogóle 1083 dzieci 1052 chłopców i 31 dziewcząt. Główne zajęcie mieszkańców stanowi rolnictwo. Przemysł fabryczny mało rozwinięty. Znajduje się tu 10 gorzelni, 15 browarów piwnych, 2 miodosytnie i 10 dy

Rossienie