i gdy w skutek togo państwo ościenne zrzekło się było wszelkich uroszczeń do Ukrainy prawobrzeżnej, wtedy dopiero dawni miejscowi właściciele wrócili. Dymitr Hołowiński, dziedzic Prucek, już nie żył wtedy Opiś akt. knigi kiew. centr. archiwa, Nr, 5, str. 42, tylko małżonka jego Aleksandra z Woroniczów żyła jeszcze w 1701 r. , jak o tom dowiadujemy się z jej skargi sądowej, w tymża roku na Filona ojca i syna tegoż Michała Woroniczów, podanej o to, iż ci ostatni podczas przeszłych w wojew. kijowskiem trwających rozruchów napadli na siedzibę jej w Szumsku, spustoszyli ją i przeszło 12 armat i dział spiżowych i żelaznych do Syngur swoich, zabrali Arch. J. Z. R, cz. III, t. 2; str. 884 Nie ona wszakże ale dopiero syn jej Szymon Hołowiński przyszedł do faktycznego posiadania P. Było to wkrótce po 1711 r. , gdy na całej Ukrainie polskiej na nowo osadnicza rozpoczęła się praca. Wszędy też miejsca byłych wsi, dotąd dzikiemi zarosle chwasty, wznowiły się ludzkiemi osiadłościami. Własność się porządkowała. To też Szymon Hołowiński w Pruckach kazał wkopoć wolę i wkrótce sporo ludu emigrującego z Zadnieprszczyzny zajęło osamotnione uroczysko. W r. 1741 rachowano już w P. 100 chat. Tymczasem ani Szymon Hołowiński, ojciec, ani syn Jerzy miecznik czernichowski, w tej nowo urządzonej własności nie mieszkali, albowiem P. znajdowały się na samem pograniczu, niepokojone przez ustawiczne napady hajdamackie. Czerncy kijowscy posiadali pod nazwiskiem futorów część terytoryum kijowskiego, na prawym brzegu Dniepru położonego a traktatem Grzymułtowskim Rossyi odstąpionego; futory te zasiedlali zbiegami i włóczęgami z obu krajów do nich przybywającymi, a ci na rabunek w Rzyszczowszczyznę pograniczną i dalej wyprawiali się. Herman Hołowiński w swoich zapiskach opowiada, jak dziad i babka jego, Jerzy i Franciszka ze Szczeniowskich Hołowińscy, gdy przybyli do P. w pierwszym roku ich pobrania się babka zaledwie lat 14 liczyła zostali napadnięci przez kilkudziesięciu kon nych rabusiów, którzy powiązawszy służbę i rozbroiwszy spieszącego z bronią gospodarza, zabrali wszystko, co tylko uwieźć mogli, a mianowicie 12. 000 złp. w gotowiznie, i piękne jedwabne obicie; po dokonanym rabunku, pożegnali słowy Porostajte zdorowy rkpsm w zb. Konstantego Swidzińskiego. Hołowińscy rezydowali potem stale w Szumsku koło Żytomierza, a rządy P. powierzyli t. zw. gubernatorowi. Bunt 1768 r. ogarnął i okolicę P. ; kiedy został już ugaszony, Jan Hołowiński, syn Jerzego, zjechał do P. dla obejrzenia gospodarstwa i zabrania różnych prowentów Tymczasem lud okoliczny od Kaniowa do Lisianki ruszył się na nowo. I jakkolwiek Sa wicki zniósł hajdamaków pod Kahorlikiem, a Szelest, kozak z Bohusławia, wierny Rzpltej, tropił ich i ścigała jeden wszakże zastęp haj damacki uderzył w nocy na dwór w P. Na pastnicy zastawszy tam Jana Hołowińskiego, na śmierć go skłuli. Na wieść o śmierci brata Ignacy Hołowiński pośpieszył do P. , ale przed pogonią czerni zaledwie życie uniósł Serw. Pius Socharzewski Echo ukr. rzezi odgłosem brzmiące; rkpsm. W 1785 r. synowie Jerzego Hołowińskiego Ignacy, Onufry, Kazimierz i Piotr, sprzedawszy Szumsk, Wolicę, Dwo rzec, Żelezniak, Hołowinkę za 150, 000 Igna cemu i Szczęsnej z Woroniczów Działyńskim, przenieśli siedzibę swoją w okolice Rzyszczowa. od tego czasu P. stale zamieszkane zo stały przez Ignacego Hołowińskiego, któremu w skutek układów rodzinnych przypadł w udziale klucz pruckowski. Klucz ten wonczas zamykał w sobie P. Wielkie i Małe, Piwce, Onacki, Makedony, Demońszczyznę. Po Igna cym Hołowińskim, marszałku pow. bohusławskiego, wziął P. syn jego Zacharyasz. Ten ostatni w 1829 r. własnym wystawił kosztem dzisiejszy murowany kościół katolicki w Rzyszczowie. W 1792 r. było w P. Wielkich 141 zagród kmiecych, w przysiołku Burtach 32. I tak majętność ta, przez siedm prawie poko leń w imieniu Hołowińskich przebywszy, dziś jest własnością Zenona Hołowińskiego, b. mar szałka gub. kijowskiej, syna Zacharyasza, b. marszałka pow. bohusławskiego. Rezydencya w P. ozdobna, na piętrze z muru zbudowana, z pięknym ogrodem angielskim, założonym przez Miklera; sad słynie drzewami owocowemi w najlepszych gatunkach. Na polach P. Wielkich znajduje się 10 mogił ob. Kartę gen. sztabu, XXIII, str. 9, jedyna spuścizna odległych stuleci. W ogrodzie znajduje się kaplica murowana katol. , w której odprawia się nabożeństwo. Edward Rulikowski. Pruczyska, bagna nad rzką Kirsną, w pow. kalwaryjskim, ob. Kirsna. Pruci, rzeczka w gub. kowieńskiej, pr. dopływ Gorłówki, pr. dopł. Laudy, dopł. Niewiaży, Prud 1 mały zaśc. nad rzeką Citewką, pow. ihumeński, w 4 okr. pol. i gm. puchowickiej, par. kat. błońska, w pobliżu mka Błoń. 2. P, wś, pow. słonimski, w 3 okr. pol. , gm. Stara Wieś, o 24 w. od Słonima. 3. P. , wś, pow. słonimski, w 5 okr. pol. , gm. Derewna, o 19 w. od Słonima. Prudaliszki, zaśc, pow. wileńskie w 1 okr. pol. , gm. Niemenczyn, okr. wiejski Podkrzyż, o 5 w. od gminy a 30 w. od Wilna, ma 3 dm. , 9 mk. katol. w 1864 r. 6 dusz rewiz. ; należy do dóbr Podkrzyż hr. Tyzenhauzów. Prudce. wś, pow. lidzki, w 3 okr. pol. , gm.

Pruczyska

Pruczyska

Pruci

Prud

Prudaliszki

Prudce