większej części garbarzy i szewców, znaczny handel, wielkie jarmarki; st. poczt. i st. krańcowa dr. żel. lipaworomeńskiej. Założone w XI w. , wzmiankowane w latopisach pod 1095 r. , od XV w. należało do Polski, na początku XVII w. własność ks. Wiszniowieckich. Po śmierci ks. Michała 1618 król Władysław lV całą Romeńszczyznę oddał ulubieńcowi swemu Kazanowskiemu, wróciła jednak niebawem do poprzednich dziedziców. Podług inwentarza dobr zadnieprskich ks. Jeremiego Wiszniowieckiegö było tu 6000 gospodarzy. Tenże książe wzniósł w R. kośc. paraf. katolicki. Za wojen Chmielnickiego zajęte przez kozaków, w 1709 r. zdobyte przez Szwedów, od 1781 r. mto powiatowe. St. dr. żel. lipawo dawniej landwarowo romeńskiej, odległą jest o 730 w. od Landwarowa a 1070 w. od Lipawy. Romeński powiat ma na przestrzeni 2284, 6 w. kw. . 147, 444 mk. , zajmujących się przeważnie rolnictwem. Powierzchnia równa i wzgórzysta, gleba urodzajna, lasy zajmują 18; znaczniejsza rzeka Suła. Romocewice, węg. Romocahaza, wś, hr. beregskie Węgry, 294 mk. Romolkwitz Ober i Nieder, 1306 Ramolchowitz, Villa Ramoldi, 1361 Romolkowicz, wś i dwór, pow. nowotarski na Szląsku, par. ew. Rackscheutz, kat. Illnisch. W 1842 r. 28 dm. , dwór, 221 mk. 70 katol. . Romonąjcie, wś, pow. szawelski, gm. Ligunzy, o 31 w. od Szawel. Romoniszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol. , o 71 w. od Nowoaleksandrowska. Romonoławki, zaśc, pow. rossieński, gm. Szydłów, o 19 w. od Rossień. Romonowiekie, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol. , o 71 w. od Nowoaleksandrowska. Romotkąjcie, wś, pow. szawelski, gm. Kirjanowo, o 50 w. od Szawel. Romoty, dobra na pol. prus. Mazurach, pow. łecki, nad bielskiem jeziorem, o 4 klm. od granicy król. polskiego, 2 1 2 klm. od st. p. Borzym. Istniały już wr. 1574. Romotyn, folw. na obszarze Wiszenki, pow. mościski. Romowe al. Romnowe, Rumowe. Mianem tem oznaczali starzy Prusacy siedzibę bogów, miejsce ofiarne, świątynię. Ponieważ zaś w całych Prusach kilkanaście było takich miejsc świętych, nazwę tę znachodzimy w różnych stronach ziemi pruskiej. Oznacza ona dosłownie miejsce ciszy. Kwestyą nierozstrzygniętą dotąd jest bliższe oznaczenie głównego Romowe. Podług Hartknocha miało leżeć między rzekami Frisching i Beysleyn gdzie później stał klasztor, fundowany przez niejakiegos Piotra Nogel v. Sehr w samym Słownik Geograficzny T. XX. Zeszyt 106. węgle zejścia się rzek, wzniesiony na ruinach świątyni Romowe. Vogt dowodzi, źe R. leżało w Sambii, Toeppen wreszcie trzyma się zdania Dusburga, podług którego R. położone było w Nadrowii, przenosząc zdanie to ponad inne dla tego, że ma powagę świadectwa prawie naocznego. Dusburg bowiem pisał kronikę swą w czasach, gdzie jeszcze żyło wielu, którzy bywali w Romowem i ofiary składali. Wśród świętego lasu, na obszernej płaszczyźnie, znajdował się ten przybytek bogów. W środku stał dąb święty, niezmiernej grubości i wysokości. Do koła drzewa był obwód sześciokątny z kamieni; część jego tylna najbardziej była do dębu zbliżona. W przedniej znajdował się szeroki otwór. Przed dębem ku ścianie otwartej stały ołtarze do palenia ofiar i utrzymywania ognia świętego. W wyciętych framugach olbrzymiego pnia umieszczone były posągi bogów. Do koła świątyni rozciągał się plac, na którym gromadził się lud. Na placu tym leżało nagromadzone drzewo do utrzymania oguia świętego przeznaczone. Plac dokoła otaczały domy kapłanów. Wnijście tworzyła brama przodowa. Po prawej ręce bramy był dom arcykapłana, po lewej gospoda, czyli dom gościnny. Trzech bogów tu czczono. Pierwszym z nich i najpotężniejszym był Perkun, bóg ognia. Przedstawiony był w postaci męża gniewnego, z twarzą czerwoną, kędzierzawą brodą i koroną z płomieni na głowie. Na cześć jego palił się przed dębem ciągły ogień, podsycany kłodami z poświęconych dębów. Ofiary składano w płodach, zwierzętach i ludziach. Uważano to jako szczególną łaskę bogów, kiedy kto wskutek porażenia gromem umierał; było to bowiem znakiem, że go Perkun do grona bogów powołał. Najwyższem życzeniem kapłanów było przeto taką śmiercią ze świata schodzić. Czczono Perkuna nietylko jako boga ognia, ale i dawcę słońca, deszczu i zdrowia. Popiół z świętego ogniska leczył choroby, a woda z jezior jemu poświęconych działała cudownie. Obok niego umieszczony był w framudze posąg Potrympa. Przedstawiony on był jako dorodny młodzieniec, z wieńcem z kłosów na głowie. Był to dawca szczęścia, bóg urodzaju, opiekun rolnictwa. Palono na jego cześć snopki zboża i kadzidła; ofiarowywano mu także i dzieci. Poświęconym był mu wąż, w urnie się chowający a kłosami przykryty, o którym mieli najpilniejsze staranie kapłani. Kiedy mu chciano złożyć ofiarę, kapłani trzy dni przed tem musieli się do tego przygotować, poszcząc, ciało umartwiając i w ogień ofiarny kadzidła sypiąc. Trzeci posąg przedstawiał Pikulla Pekolo, Patello, Patollo, Potollos, boga śmierci i zniszczenia, w postaci starca z długą brodą, z głową białą chustą 47 Romocewice Romocewice Romolkwitz Romonąjcie Romoniszki Romonoławki Romonowiekie Romotkąjcie Romoty Romotyn Romowe