w folwarkach mieszkającej okrom wiktu wytom, którzy już kilka razy w niej nabożeń dawają fl. 156 ob. Odpisy w Peplinie. Roku stwo odprawiali. Później jednak rozebrano ją Piotr T. Lorch 1415 16, Hermann v. Gans 1416 17, Michał v. Nesse Nossyn 1417 1419, Gottfried v. Rodenberg 1419 20, Konrad V. Erlichshausen 1420 21, Hermann v. Gans 1421, Mik. v. Nieckeritz 1423, Jan t. Bichau Beichau 1425 29, Jan v. Lutzkenrode 1430, Jan v. Erlebach 1438, Fryderyk V. Nieckeritz 1438, Hartmann y. Windhausen 1438 42, Dyteryk v. Werdenau 1442 43, Wolfgang Y. Sauer 1446 48, Egloff y. Rosenberg 1448 54, przeszedł na stronę Polaków. Za czasów w. mistrza Siegfrieda von Feuchtwangen 1309 12 odbyła się na zamku generalna kapituła, na którą przybyło 51 komturów. Cesarzowi Karolowi IV tak się spodobał zamek, że się o niego ubiegał u Krzyżaków, ale mu go nie ustąpili. R. 1388 wyrządziła tu powódź znaczną szkodę. W bitwie pod Grunwaldem dostała się chorągiew tutejszego komturstwa w białem polu czerwona, I ukośnie leżąca belka, z trzema białemi różami, o trzech czerwonych pręcikach w ręce Polaków. Zamek zajęli Polacy a król dał go Czechowi Hinczkowi Hinczykoni Bohemo; Dług. , 80. Wracając z pod Malborka ciągnął Jagiełło przez Łasin i przybył do R. a ztąd udał się do Golubia. Zdaje się, że w 1414 r. Polacy znów zamek zajęli Hennenberger, str. 400. W 13letniej wojnie był zamek w 1454 r. w ręku polskim. W ciągu tej wojny trzymali się tu związkowcy, robiąc liczne wycieczki przeciw osadom z zakonem trzymającym. Pokój toruński z r. 1466 oddał zamek Polsce, ale już od r. 1454 siedzieli tu starostowie. W lustracyi ststwa z r. 1570 czytamy ststwo rogozińskie trzyma Jan Dulski, do którego ststwa należy miasteczko Łasino, wsi osiadłych 14, pusta dziedzina Czaple, w którem miasteczku i wsiach jest włók osiadłych 777 mr. 5 1 2 pustych włók 30, wolnych włók 12, sołtyskich 15, kościel. 30, karczem 28, ogrodu. 83, folw. 5, młynów 4, między któremi młyn jeden pożyteczny na rzece Osie o 9 kołach, którego młyna woda nigdy nie przesycha. Item jezior wielkich 5, mniejszych 15; strugi, z których bywa do zamku pożytek 3, do których woda jezior przyległych bieży. Item do tego ststwa należy puszcza leśna, którą się godzi kopać na grunt rolny, która jest iłowata, której pan starosta już wiele przekopał i pożytku tem do ststwa przyczynił i przyczynia. Jakoż natenczas tempore revisionis na nowe role rozkopane na zimę wysiano żyta 1 łaszt miary chełm. Suma prowentów ststwa tak pieniężnych jako pospolitych na pieniądze oszacowanych czyni fl. 6535 gr. 2 den. 16. Z których na onera uroczyste, zapłacenia myta sługom zamkowym i czeladzi 1590 zostało ststwo rogozińskie zamienione na ekonomią królewską. W 1628 r. 1 kwiet. rozłożyli się Szwedzi pod wodzą Wrangla i hr. Thun między Gardeją a Grudziądzem i zniszczyli około 20 wsi w ststwie rogozińskiem, które trzymał Jan Działyński. Wojsko to wnet się cofnęło, ale niebawem zjawił się król Gustaw Adolf sam pod zamkiem rogozińskim i chcąc doświadczyć nowego rodzaju min, kazał na płd. zach. stronie jednę część muru zamkowego wraz z okrągłą wieżą wysadzić w powietrze. Miejsce to jeszcze dziś dobrze rozpoznać można. Ale Szwedzi wnet ustąpili i wkrótce napotykamy w zamku polską załogę. Spustoszenia, które r. 1454 i 1628 spotkały zamek, zostały zatarte, ale stare mury coraz bardziej zaczęły podupadać. Przy okupacyi pruskiej stały przynajmniej jeszcze główne części zamku, ale krótko potem zaczęto je rozbierać, celem uzyskania ztąd materyału do twierdzy grudziądzkiej. Rogozińska ekonomia została domeną fiskalną. Starostami byli Gotthard von Redlyn 1482 r. , Hans Redelitz 1500, Łukasz Y. Allen Alten, Jan Dulski 1570, Stanisław z Warzymewa 1577. Ekonomami zaś Opaliński, marszałek koronny, 1590, Krzysztof Kliński Y. Rautenbergk 1593, Bartłomiej Tylicki 1598 1609; jego zastępcami byli Aleksander Klobski 1608 i Abr. Kczewski Krzewski, Paweł Działyński 1610, Stanisław Działyński 1614 15, 1617; przy jego rezygnacyi wyznaczono mu rocznie 2000 fl. dożywocia; Stanisław de Lubieniec Niemojewski, kasztelan elbląski, 1615 1626, Władysław Konstantyn Wituski 1648 52, Marcin Borowski 1666, Boydt 1686, Jan Kos, wojewoda chełmiński 1700, Jan Gruszczyński 1720 22, Jakub Gierszewski 1734, Andrzej Jaskólski, wiceadministrator, 1747, Rafał Gruszczyński 1748, Michał Rexin 1759, Jan Lasiewicz 1769, Wyczechowski, podstoli czernichowski, 1772 ob. Froehlich, l. c, str. 275. Kaplica na zamku w starych spisach inwentarskich ma nazwę kościoła. W czasie reformacyi utraciła pierwotne fundusze i coraz bardziej podupadała. Dopiero od r. 1590 miano o nią lepsze staranie. Z rozkazu królewskiego odnowiono kaplicę i ustanowiono kapelana, któremu Zygmunt III oprócz utrzymania wyznaczył pensyi 80 fl. Podczas pierwszej wojny szwedzkiej kaplica została zrujnowana. Nie lepiej postąpił sobie Gustaw w 1628 r. Po wojnach szwedzkich królowie polscy zamek i kaplicę znów odbudowali i nieraz tu przebywali. Po rozbiorze Rzpltej domagał się pierwszy dzierżawca rogozińskiej domeny, niejaki Stosnowski r. 1776 u króla pruskiego, aby kaplicę przekazano protestan

Rogoźno