scy, Sapiehowie, Sarnowscy, Szczanieccy, Siekierzeccy, Sieniutowie, Siewierscy, Sobiescy, Sułkowscy, Szczurscy, Szołdrscy, Twardowscy, Unrugowie, Wałknowscy, Wargowscy, Wilkońscy, Włościejowscy, Wyganowscy, Zakrzewscy, Zawadzcy, Żelisławscy, Zginalscy i Żychllńscy. Utrzymali się przy ziemi rodzinnej Czartoryscy, Sułkowscy, Czarneccy, Modlibowscy, Sczanieccy, Szołdrscy, Rogalińscy i Karłowscy. Arcybiskupi gnieźnieńscy posiadali Czestram w r. 1136, kapituła poznańska Stwolno i Słupię r. 1357, klasztor henrykowski z pod Ziębic Sierakowo. Konarzewo i Żylicę w r. 1252. Do probostwa niepartskiego należy dotąd Woszczków Woszkowo. Powiat obejmuje miasta Bojanowo, Rawicz, Sarnowa, Górka Miejska, Jutrosin i Dupin. Przywileje na prawo niemieckie uzyskały Osiek i Dupin r. 1284, Sarnowa r. 1407, Jutrosin r. 1534, Bojanowo r. 1638 i Rawicz 1639. Pierwszy kościół posiadało Sobiałkowo w r. 1362, potem Sarnowa 1407, Szkaradowo 1443, Szymanowo 1444, Konary, Dupin i Górka Miejska w r. 1445, Dłoń i Czestram Golejewko w r. 1448, Gołaszyn, Pakosław i Zakrzew w r. 1510, Słupia i Goruszki w r. 1622, Rawicz ok. r. 1626. Kościół w Górce Miejskiej słynie cudami; mansyonarze ustanowieni byli przy niem w r. 1553. W ręku protestantów znajdował się kościół w Gołaszynie od r. 1570 do 1631. Bracia czescy mieli swój kościół w Waszkowie pod Poniecem w r. 1609. Kościoły protestanckie istniały już ok. r. 1640 w Jutrosinie i Rawiczu, a klasztory oo. reformatów na Goruszkach w r. 1622 i w Rawiczu w r. 1660. Dom sierot fundacyi Radojewskich stanął w nowszych czasach w Górce Miejskiej. Kasztelania dupińska trwała od r. 1271 do 1278. Zwany obecnie powiatem rawickim skrawek ziem wielkopolskich nie był widownią donioślejszych wypadków dziejowych. Siady kilkoletniego panowania Henryka szląskiego przechowały się w dyplomatach. Książe ten ustanowił w r. 1310 powiat poniecki, który obejmował całą przestrzeń dzisiejszego pow. rawickiego, a na północnozachodnich jego krańcach osady Kaczków, Rojęczyn i Trzebosz, oderwane z biegiem czasu i wcielone do Szląska. W r. 1383 Peregryn z Węgleszyna, ststa wielkopolski, pustoszył okolicę Słupi; r. 1458 dostawiła Sarnowa 4 żołnierzy pieszych, Lozane myasto tyleż i Dupin jednego. W czasie wojny trzydziestoletniej 16181648 zbiegali się tu dotknięci przez nią Niemcy protestanci i doznawali gościnnego przyjęcia. W r. 1704 przechodziły tu wojska szwedzkie, a w r. 1707 rossyjskie; w r. 1700 1711 srożyło się powietrze morowe; w r. 1768 pojawili się konfederaci barscy a w r. 1794 wojska polskie. Do r. 1791 wchodził ten kawał ziemi w skład pow. ko ciańskiego, potem wschowskiego, a od r. 1815 do 1887 krobskiego. Cmentarzyska przedhi storyczne znajdują się pod Dupinem i Waszkowem; w pagórku Nagłówka pod Sowami znaleziono stare monety i wykopano kości ludzkie. Zamczyska stały w Czestramie i Dupinie. Podania ludowe o czarnym kocie, o wianie Halinki i o wdowie zamożnej, która schronić chciała przed gromem swego jedy naka, przechowują się w okolicach Bojanowa, Goruszek i Rawicza. E. Cal. Rawiliszki, Rawaliszki, wś nad rz. Wilią, pow. trocki, w 1 okr. pol. , gm. Jewie, okr. wiejski Aleksandryszki, o 8 w. od gminy a 21 w. od Trok, 12 dusz rewiz. ; należy do dóbr Oleniszki, dawniej Iliniczów, następnie Michajłowskich. W spisie z 1866 r. podany jako zaśc, mający 2 dm. i 11 mk. 4 prawosł. i 7 katol. . Rawinowicze, wś, pow. słonimski. Rawiny al. Rowiny, wś i fol. nad rzką Dorogówką, lewym dopł. Serwecza, pow. nowo gródzki, w 2 okr. pol. horodyszczańskim; wś ma 16 osad; miejscowość falista, dość leśna, grunta urodzajne, szczerkowe. A. Jel. Rawiszki żmuj. Rawiszkiaj, fol. , pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol. , o 100 w. od Nowoaleksandrowska; w 1859 r. 38 mk. , gorzelnia. Rawka al. Bolimówka, rzeczka, prawy dopływ Bzury, powstaje w okolicach Rawy z połączenia trzech strumieni, rozlewających się w dwa obszerne stawy pod kol. Frydrychowem i po za osadą fahr. Tatary. Najważniejszy z tych trzech strumieni uprowadza leśne wody stoków płaskowzgórza, którego grzbietem płynie Pilica. Bierze on początek w lasach na północ od Lubochenka, między Stanisławowem a Annopolem, płynie ku wschodowi na Trzemesznę, Chociw i zwróciwszy się ku półn. , płynie szeroką doliną o wyniosłych brzegach, przyjmując z lew. brzegu strumienie z pod Ząbek, Czerwonek i największy z lasów z pod Rewicy i Leszczyn. Temu ostatniemu karta szt. gener. XIX B daje nazwę Rawki; z praw. brzegu znowu w samej Rawie łączy się strumień Rylski. Płynąc dalej w kierunku półn. wschod. szeroką doliną, przyjmuje z praw. brzegu większe dopływy Białkę z pod Biały rawskiej, uchodzącą pod Wołuckim młynkiem, a powyżej Dolecka rzkę b. n. od Woli Pękoszewskiej i Jeruzala. Dolina R. staje się w tych okolicach bagnistą, wyniosłe krawędzie doliny się obniżają, zwłaszcza z praw. brzegu. Od punktu w którym R. przecina tor drogi żel. warsz. wiedeńskiej w pobliżu Miedniewic pomiędzy st. Radziwiłłów a Skierniewicami, wchodzi ona w ob Rawiliszki Rawiliszki Rawinowicze Rawiny Rawiszki Rawka