Mieszkańców było w 1871 r. 43, 487, w 1875 r. 44, 341, w 1880 r. 47, 402, w 1885 r. 49, 227, t. j. 24, 218 płci męzkiej i 25, 009 żeńskiej, a co do wyznań 28, 685 katol. , 19, 233 prot. i 1309 żydów. Z ostatniej liczby mieszkańców przypada na miasta 21, 595 8019 katol. , 12, 278 prot. , 1298 żyd. ; na okręgi wiejskie 21, 085 15, 218 kat. i 5867 prot. , a na dominialne 6547 5448 kat. , 1088 prot. , 1 żyd i 10 żydówek. Powierzchnia powiatu jest przeważnie równiną falistą; na południu pochyla się ku dolinie Baryczy. Pasmo wzgórz ciągnie się od Krobi pod Rawicz; drobne pagórki rozsiane są w okolicy Pakosławia, Grąbkowa i Górki Miejskiej. Od Bojanowa poza Rawicz zniża się powierzchnia od 1165 mt. do 94 mt. npm. Główny spadek rzek jest od północy ku południowi. Pod Pawłowem, na południeza chód od Kobylina, wpływa Orla do powiatu; zasilona Rdzącą i Ochlą pod Jutrosinem, rozdziela się pod Dupinem na trzy koryta i na wysokości Szkaradowa skręca ku zachodowi. W biegu tym przyjmuje z praw. brzegu strugę Grąbkowską poniżej Golejowa, a następnie Dąbrożnę, z którą opuszczając powiat, płynie do Szląska. Długość biegu jej w powiecie wynosi 24 klm. w linii powietrznej; brzegi niskie i przeważnie bagnista, zwłaszcza poniżej Dupina i pod Sowami. Płynąca od Siedlca między Krobią a Pogorzelą Dąbrożna wchodzi do powiatu pod Rzyczkowem, płynie łąkami od północy ku południowi, oblewa Górkę Miejską, zasila się Złotnicą na wysokości wsi Zielonej i wpada do Orli pod Widawami Wydawy; długość biegu jej w powiecie około 20 klm. Trzecią rzeczką jest Kopanica dzięczyńska niem. Massel i HauptLandgraben, płynąca równolegle prawie z Dąbroźną od Dzięczyna na wschódpołudnie od Ponieca, wśród łąk i lasów ku południowi. Z prawego brzegu przyjmuje naprzeciw Dąbrówki strumień Trzebosz, który w pobliżu Pakówki wpływa z Szląska; o 5 klm. na południezachód od Rawicza opuszcza powiat i wpada do Orli pod Korzeńskiem na Szląsku; długość biegu jej w powiecie wynosi do 20 klm. Jezior nie ma; stawy są nieliczne i nieznaczne, jak np. Ostojskie, Konarskie stawy, Zielony Staw i Górny pod Bojanowem. Łąki ciągną się wzdłuż wymienionych rzek; znaczniejsze lasy są pod Szkaradowem, Pakosławiem i Łaszczynem. Główną komunikacyą w zachodniej części powiatu etanowi droga żel. poznańskowrocław ska, na przestrzeni 19 klm. , ze stac. Bojanowo i Rawicz. Od Bojanowa idzie takaż droga 3 klm. do Góry Szląskiej. Droga bita z Rawicza na Górkę Miejską i Kobylin do Krotoszyna 23 klm. w pow. łączy linię poznańskowrooławską z koleją gnieźnieńskooleśnicką. Inne drogi bite w powiecie są 2 z R. na Bojanowo do Ponieca 20 Mm. , 3 na Sarnowę do Krobi 12 klm. , 4 na Golejewko i Dupin do Jutrosina 24 klm. , 5 do Stramborka 3 1 2 klm. , 6 do Wąsosza 4 klm. , 7 z Jutrosina na Bartoszewicze do Pogorzeli 8 klm. i 8 z Bojanowa do Góry Szląskiej 3 klm. . Ludność zajmuje się handlem, przemysłem i rolnictwem. Prócz zwykłych zbóż uprawiają się buraki w Golinie i Golejewku, a len w Szkaradowie. Znaczniejsze owczarnie są w Dłoni, Domaradzicach i Śląszkowie; chowem koni słynie Pakosław; chów i tucz bydła jest powszechny w znaczniejszych majątkach; w Sierakowie pod Rawiczem istnieje towarzystwo bartników, a w Kawczu fabryka serów. Gorzelnie czynne są w Golinie, Gościejewicach, Konarzowie, Łaszczynie i Pakosławiu. Cegielnie w Dłoni, Góreczkach, Kawczu, Konarach, Łaszczynie, Osieku, Sowinach i Żołędnicy; browary w miastach a wiatraki w Osieku i przy każdem mieście ob. Krobia. Najstarszą w dokum. osadą jest Czestram r. 1136. Granice południowozachodnie Polski sięgały wówczas do Baryczy. Po Czestramie pojawiają się w r. 1237 Sierakowo, r. 1241 Waszków Weszkowo i Golina, r. 1243 Rogożew, r. 1252 Konarzewa i Żylica, r. 1267 Dupin, r. 1271 Słupia Krobska, r. 1281 Jutrosin, r. 1282 Konary, r. 1284 Masłowe, Osiek, Śląszków i Sowy, r. 1288 Domaradzir. 1290 Bartoszewice, r. 1296 Stwolno, ce, r. 1310 Chojno; Gołaszyn, Gościejewice, Łaszczyn, Niemarzyn, Płaczkowo, Pakosław, Reszków, Rozstępniewo, Szkaradowo, Sobiałkowo, Woszczków Weszkowo, Żołędnica i Zawady Ponieckie, r. 1360 Grąbkowo, r. 1375 Pomocne, r. 1387 Kawcze, Sarnowa i Zakrzew, r. 1396 Gierłachowo, r. 1440 Jutrosin, r. 1444 Szymanowo, r. 1448 Dłoń, r. 1573 Sielec Siedlec, r. 1580 Sarnówka, Golinka, Golejewko, Golejewo, Góreczki, Ostrobudki, Sowiny, Szemzdrowo, Tarchalin i Zielona Wieś, r. 1622 Goruszki, r. 1626 Rawicz i w r. 1638 Bojanowo. Z rodzin szlacheckich siedzieli na tym odłamie Wielkopolski w różnych okresach czasu Bartoszewscy, Bnińscy, Bojanowscy, Bronikowscy, Budziszewscy, Choińscy, Czarneccy, Czartoryscy, Drzewiccy, Duninowie Dohna, Działyńscy, Gajewscy, Garczyńscy, Gawieccy, Gołascy, Golińscy, Górkowie, Gostkowscy, Grudzińscy, Jaraczewscy, Jastrzębscy, Jutrosińscy, Karłowscy, Kołaczkowscy, Kołudzcy, Konarscy, Konarzewscy, Koźmińscy, Kretkowscy, Krzekotowscy, Krzyccy, Krzyżanowscy, Lanckorońscy, Łaszczyńscy, Leszczyńscy, Małachowscy, Mieleńscy, Mielżyńscy, Modlibowscy, Mycielscy, Nasiorowscy, Opalińscy, Pakosławscy, Ponieccy, Ponińscy, Potuliccy, Potworowscy, Pruscy, Przyj emscy, Rogaliń

Rawicz