1406, 1408 i 1416; Mikołaja syna Jana z Lubani 1401; Klemensa syna Jana z Lubani 140 5; 1410 Mikołaja syna Piotra z Mogilnicy. Ze względu że album studentów wyraźnie przy Nowemmieście położyło Korczyn str. 70 możnaby sądzić, że Nowemiasto nad Pilicą rawskie, wysłało np. 1419 Jana syna Wacława i t. d. Przed 1620 r. Paweł Wołucki, biskup łucki, od 1617 kujawski, zmarły 1622 r. braćmi założył tu z rezydencyą jezuicką konwikt dla ubogiej młodzieży. Kolegium wspaniałe było przed 1641 r. W latach 1651 i 1674 dostało biblioteki po Marcinie Kalińskim, kanoniku z Chodcza i Floryanie Czartoryskim, arcybiskupie. W 1673 r. kś. Turobojski Walenty, archid. chełmski, bursę dla ubogiej młodzieży, dawniejszą Wołuckich, odnowił Łukasz. , Hist. szkół, IV, 143 4. Pasek do tych szkół uczęszcza pod 1669 r. , str. 70 i 91, wyd. 1877. Po 1773 r. były tu szkoły podwydziałowe o 4 klasach, pod kierunkiem Miechowitów. W 1782 3 było w nich 194 uczni Łukasz. , II, 448. Gazeta Nar. i Obca z 1791 r. wymienia przy popisie 23 lipca tych szkół, uczni obdarzonych medalami z klas 3 do 6. Opis z 1816 r. i Święcki z t. r. szkół nie wspominają, tylko Geografia Stejna z 1821 r. mówi znów o podwydziałowej. Kalendarzyk polski z 1841 r. wymienia szkołę obwodową z inspektorem prefektem i 8 nauczycielami. Drogi publiczne do R. szły z półn. przez Maków 1339 r. z Łowicza Łaski, Lib. Ben. , II, 537, 291, z płn. zach. z Głuchowa i Miłochniewic przed 1521 II, 328, jedna droga do R. , niby dalszy ciąg publicznej z Jeżowa do Dmosina, granicami wsi Kołacin i lasu Przyłęk dziś wsi 1334 r. Kod. Wlkp. , Nr. 113; 1385 r. szła droga na Inowłódz do Rawy Rzysz. , II, 766. Ciało Zygmunta Augusta 1574 r. wieziono przez Błonie, Kaski, Bolimów, R. do Inowłodza i Krakowa Ks. stołu, 298. W 1611 r. uchwalono drogę do Prus na Piotrków, R. , Dybów Fol. Leg. . Handel kierujący się przez R. był obciążony cłem 1616 r. Lustr. , który pobierano w R. , Jeżowie, Głównie, Budziszewicach, Mogielnicy i Biały. Dla ststy szło z niego rocznie 120 fl. ; 1640 saletrę wozić miano tylko na R. Higiena, Szpital św. Ducha jest znany już na początku XVI w. w Nowej R. Przed 1791 Welkie, protestant trzyma aptekę. Od 1790 Zaor otwiera aptekę Mat. do dz. Farm. , III, Od 1797 r. R. jest stolicą jednego z 10 fizykatów okręgowych, z brzezińskim poddanego opiece dra Borcharda Mat. do dz. Farm. , II. Przemysłu ślad w R. w poborze 687 fi. 8 gr. czopowego z 1580 r. , który to podatek na 15 miast sstwa rawskiego, ustępuje jedynie łowickiemu 906 fl. 26 gr. , a reszta chwieje się między 15 fl. Trąbki a 262 fl. 22 gr. Sochaczew. Drugą wskazówkę mamy w lustracyi 1616, iż piwowarzy zalewają zboża na słody po 12 korcy. Wybierali zaś rocznie 900 korcy, z czego prócz 1 3 na młynarza 540 fl. szło na zamek dochodu z miasta. Nadto za 4 1 2 grosza dawali piwa pół beczki pruskiej do zamku. Na słody gorzałczane zalewają po 12 korcy żyta z owsem; słodów jest rocznie korcy 150. Rzeźnicy wiejscy i miejscy dostarczali łopatek zamkowi; w ogólnej cenie 1616 r. 30 fl W 1624 r. przywilej królewski ustanowił cechy kowali, ślusarzy, kotlarzy, mieczników, paśników i konwisarzy. W 1821 r. była tu fabryka sukna. Sól dla Rawy i całego sstwa była w Pieczyskach 1611, 1623 i t. d. o co były liczne bójki. Zamek w R. N. wymienia akt z 1355 Kod. Maz. 69 w St. i N. R. w Sochaczewie i Regnowie akt z 1379 Kod. Wlkp. Nr. 1697. Powstał zapewne między 1263 a 1313 kiedy prócz zamku łowickiego nieznależli innych Prusacy, i kiedy pierwszego kasztelana rawskiego poznajemy. W 1374 występuje Henryk prebendarz i pisarz zamku rawskiego w Nowej R. Kod. Maz. 84, co może dowodzi istnienia kaplicy zamkowej. W 1509 cieśle królewscy pracowali na zamku w R. Lubomirski 3 rozdz. , str. 21, Kś. Metr. 36. Koło 1521 r. do zamku tego szło 30 miar czyli spondów z Jeżowa Łaski II, 384. Osiecki kanclerz 18 września 1550 r. przepisał tutejszym sstom aby W3 stępni zbrodni w prędkości dopełnionej siedzieli razem, bo mogą na siebie wpłynąć zwłaszcza jeżeli u nich jest skrucha. Występni zbrodni dowcipnie ułożonej mają siedzieć oddzielnie, by samem będąc niekształcili się w hultajstwie. Zaleca wreszcie udzielanie nauk duchownych i dozór nad moralnością. Obok więźniówzbro dniarzy osadzono tu i więźniów stanu. Słynny był ten zamek z echa, jakie dawały jego obszerne mury Ładowski Inwentarz 1685. W 1740 Wł. Łubieński w Świecie str. 399, zamek nazywa zdezelowanym; 1766 spaliły się akta grodzkie i 1768 do lat dwu przedłużono prawo robienia oblat z ksiąg tych pogorzałych na mocy innych dowodów do sądów grO dzkich i ziemskich. Gdy znacznie podupadł, 1789 dźwignął zamek ssta Franciszek Lanckoroński, akta uporządkował i do zapisów otw orzył Stara PoL. Świecki 1816 wzmiankując tradycyę o echu, czerpaną przez się z ust żyjących ludzi, pisze nietknięte te mury dopiero przez Prusaków rozebrane. Dziś wieża tylko ostro ścięta została i ślady fundamentów por. Opis z 1850. Starostwo rawskie za książąt samodzielnych istnieje jako włodarstwo czy też ekonomia. Kś. Wacław kanonik płocki jest 1334 włodarzem prokurator rawskim księcia Kod. Wlkp. Nr, 1131.

Rawa