dniowego w ogrodzie proboszcza, oraz własny ogród na przedmieściu, między ogrodem Jakóba Kotki i Lieszki. Do proboszcza należała wieś Rzeszkow, parafialna Białej nadana przez Ziemowita; dwa Kłopóczyny Wielki i Mały, Trębaszów Trębaczew, Wola T. albo Jajkowa Wola dziś Jajkowice i folw. Emilin oraz Lipno z parafii Mogilnickiej dziś Lubania dziesięcinę mu dają. W kościele jest kaplica św. Michała, fundacyi Kazimierza 1446 i Władysława 1455 ks. Mazowsza, z funduszem na Orlej górze par. Biała. Dla altarysty na ołtarz książęcy 1616 r. Lustr. miasto z swych dochodów dawało 6 fl. Przy kóściele dom dla dwu gracyalistów Łaski. Lib. Ben. . Kościół i klasztor augustyanów N. M. P. w Nowej R. fundował Ziemowit III 1353 r. wraz ze swoją żoną Eufemią. Potwierdzenie papiezkie z 1356 r. wymienia tytuł kościoła taki, , N. Ciała Chrystusa, M. Boskiej i św. Jadwigi Tejner, I, 571 2, a w 1372 r. innych patronów dodano str. 678. Przed 1392 r. przeorem augustyanów był kś. Jan i na jego imię Piotr z Małoszyc, chorąży R. , darował łan w Wilkowie Kod. Maz. . Zdzisław, dziedzic Leszowa wrotny portulanus zamku R. nadał pół młyna w Leszowie nad rz. Białą, co Ziemowit płocki, rawski i t. d. , potwierdził 1397. W 1400 tenże książę dał młyn w 11. Aleksandra Olgierdówna, wdowa Ziemowita IV, darowała augustyanom dom naprzeciw zamku będący i ogród sięgający do mostu zamkowego w 1431 r. Ziemowit V robił z augustyanami wymianę gruntu 1437 r. Kod. Maz. . Po łacinie pisano regułę św. Augustyna dla tutejszego konwentu w XV w. Wiślicki, Katalog, Nr. 3542. Za rządów królestwa został zupełnie przerobiony, choć niby styl pierwotny gotycki utrzymano. Od 1775 r. wokoło kościoła, żydzi wyrugowani z Zamkowej Woli za rz. Rylsk, rozsiedli się Star. Pol, Opis ręk. z 1850. Klasztor skasowany 1864 r. Kościół i klasztor oo. franciszkanów w Starej R. zyskał uposażenie od Stanisława Pukiewskiego w gruntach zwanych Pisarzewskie 1545 Ks. Met. 70, str. 102, 104. Ten kościół był p. w. św. Stanisława Star. Polska. Kościół i szpital św. Ducha w Nowej R. z domem ubogich, pod zarządem benedyktynów od św. Wojciecha na zamku płockim. Ma 5 łanów w Nowej R. i ogród w mieście Stara R. , dzierżawiony za 9 groszy. Ma własność Komarowa i Byszowic Łaski, Lib. Ben. . Star. Polska wspomina ten kościół św. Ducha. Kolegium i kościół jezuitów powstał w 1620 r. za sprawą bisk. łuckiego Pawła Wołuckiego. Gdy rozwiązano zgromadzenie 1773 r. , gmachy objęli kanonicy regularni grobu Chrystusa z Miechowa, któ; lych skasowano 1819 r. W kolegium istniały szkoły. Szkoła w R. niewiadomo której znaną jest już 1334 w osobie Marcina rektora szkoły rawskiej i pisarza książęcia panującego Kod. Wlkp. , Nr. 1131. Na początku XVI w. Łaski, Lib. Ben. , II, 293 jest szkoła w Nowej R. Że była w Starej R. trzeba się domyślać z wyrazu minister ib. 188 9, wstęp XXV. W jednej z tych szkół był bakałarzem Błażej z Chroślina, przy którym 1526 r. skończył. Paradoxa Cycerona z polskiemi notami Bartłomiej z Nowegomiasta nad Pilicą Wisłocki, Nr. 2463. Tutejszy ziomek Marcin z R. jest pisarzem arcybisk, gnieźnieńskiego w 1368 Kod. Wlkp. , Nr. 1604, co świadczyć może o wykształceniu mieszczan tutejszych. W Krakowie na uniwersytecie byli następni Rawianie z R. 1407 r. Mikołaj syn Bartłomieja z R. , 1411 zapisuje się Jan syn Janusza z R. , 1412 Marcin syn Macieja, Bartłomiej syn Stoigniewa, Jan syn Stanisława z R; 1413 Dobiesław syn Mikołaja; 1414 i 1415 Maciej i Stanisław syn Jana; 1427 Marcin syn Stanisława i Mikołaj syn Filipa; 1430 Wojciech syn Janusza z R. ; 1431 Mikołaj bakałarzuje się; 1434 Maciej syn Piotra; 1468 jeden Jan bakałarz, 1471 magister; drugi 1484 bak. , 1488 mag. , trzeci bak. 1511; Grzegorz bak. 1493; Marcin 1496; Paweł syn Andrzeja wpisuje się 1499, 1502 bak. , w r. 1538 jest doktorem medycyny; 1505 Feliks z R. pleban; 1507 Paweł penitencyaryusz inowłodzki; 1515 Andrzej pierwszy, 1534 drugi, 1550 trzeci bak. ; Stanisław pierwszy bak. 1518, drugi 1519 umiera po egzaminie na zarazę; trzeci bak. 1539, czwarty 1540, piąty 1561 r. ; Marcin w 1524 jest potem peniten. gnieźn. i dokt. praw. W 1538 r. Paulin z R, medicus. W 1525 Walenty bak. , 1534 mag. , jest penii krakow. collega domus majoris, 1541 jest dziekanem. Zdaje się, źe jego to pracą Walentego z R. bakałarza sztuk w Krakowie jest Liber hymnorum 1533 Wisłocki, Nr. 2047. Zdaje się, że innym jest Walenty piszący Lecturae joanni Andreae 1515 r. Nr. 2069, pobierający czynsz w 1584 do 1614 latach Nr. 214. W 1561 Wojciech z R. uczy się w Krakowie; 1571 Maciej syn Piotra z R. bak. Album stud. i Statut n. n. 1. prom. . Stanisław z R. mistrz sztuk wyzwolonych drukował swój przekład z niemieckiego w Łowiczu Przepowiedzenia skutków zaćmienia słonecznego, które lat od Nar. 1567, 1568 1569 panować będą. Inne Przepowiednie od 1564 na lat 20, przekład z łacińs. oryginału Serwicyusza, drukował u Siebeneychera w Krakowie 1565 r. Maciejowski, Pism. pol. , III, 206. Widzimy obok tego na uniwersytecie Jana z Żelazny, syna Prandoty 1403; Spytka syna Stanisława, Marcina syna Przybysława z Jeżowa, Jakóba syna Klemensa w r. Rawa