składka się ta osada z 3 łanów, 5 zagrod. , 1 j komom. , 2 osadn. , z dworzyszcza dziedzicznego i wiatraka. W końcu zeszłego stulecia należała do Michała Krzyżanowskiego, kaszt. międzyrzeckiego, dziedzica Ruchocic. Wś R. ma 35 dm. i 260 mk. 70 katol. , 190 prot. . Folw. 2 dm. , 41 mk. wchodzi w skład okr. domin. Ruchocice. 2. R. , niem. Rattay, wś, pow. chodzieski, o 2 klm. na wschódpółnoc od Chodzieża, na płn. wsch. brzegu jez. Rataja w nizinie nadnoteckiej; par. , poczta i st. dr. żel. w Chodzieżu Kolmar in P. ; ma 30 dm. , 360 mk. 82 katol, 5 żyd. i 273 prot. . Fol. , należący do dóbr podstolickich, nie tworzy odrębnej całości; obszaru ma 191 50 ha. R. były królewszczyzną i różnemi czasy wchodziły w skład starostw ujskiego, rogozińskiego i budzyńskiego. W r. 1430 zastawił król Władysław Marcinowi z Sławska, miasto Ujście z Ratajami i innemi włościami; w r. 1514 Zygmunt I pozwolił Hieronimowi Moszyńskiemu z Bnina, tenutaryuszowi ujskiemu, wykupić te dobra. Ztąd powstały spory o R. między Moszyńskim a Mikołajem Chodzieskim z Chodzieżą, które król rozsądził na korzyść Moszyńskiego Rykaczewski, Invent. , 281, 303 i 4. W r. 1580 składały się R. z 10 pół łankówi 8 zagrodn. ; trzymał je wówczas Stanisław Górka, woj. poznański; regestra poborowe wykazują je dwukrotnie pod parafią chodzieską, raz w powiecie poznańskim, drugi raz w kcyńskim. Zabrane przez rząd pruski z innemi dobrami starościńsMemi, wcielone zostały do domeny Podstolice. 3. R. , niem. Engelsmuehle, papiernia, w pow. ostrzeszowsMm, okr. wiejskim Rojów, w pobliżu Ostrzeszowa. 4. R. , niem. Rattay, dok. Aratorum Campus, wś, pow. poznański, o 2 Hm. na płd. od Poznania, na praw. brzegu Warty; par. św. Jana Jerozolimskiego, poczta i st. dr. żel. w Poznaniu; ma 36 dm. , 358 mk. 322 kat. , 36 prot. W r. 1253 ks. Przemysław i Bolesław nadali R. nowemu Poznaniowi na lew. brzegu Warty. W XV w. podczas wojen z Krzyżakami pozwoliło miasto wsie swoje R. i Żegrze puścić w zastaw Kazimierzowi Jagielończykowi, który je też zastawił PępowsMm. Od Ambrożego Pępowskiego, wojewody sieradzkiego, nabył Łukasz Górka, ststa wielkopolski, ten zastaw w r. 1508; syn jego Andrzej Górka ustąpił swych praw do R. Grzegorzowi Lubrańskiemu 1524 1529, a następnie wrócił ten zastaw do Górków. Około r. 1562 Stanisław Górka, woj. poznański, założył na obszarach ratajskich miasteczko, które od swego imienia nazwał Stanisławowem dzisiejsze Miasteczko; zatargi, jakie ztąd wynikły rozstrzygł wprawdzie król Zygmunt August w r. 1571 na korzyść Poznania i nakazał rozebrać postawione w Stanisławowie domy, lecz wyrok ten nie doczekał się wyko nania. Po śmierci wojewody 1592 nabył prawo do R. i Zegrza Henryk Girk, mieszczanin poznański, który w r. 1599 ustąpił miastu swych praw w jednej połowie sposobem darowizny, w drugiej za 3000 ówczesnych złp. Nie wiadomo, jakim sposobem miasto wypuściło te wsie z ręki między r. 1620 i 1632. W drugiej połowie XVII w. dostały się Wojciechowi Bułakowskiemu, pisarzowi grodzkiemu poznańskiemu. Miasto wyrobiło sobie naprzód konstytucyą z r. 1677 wolność odkupienia dóbr, od posiadłości miejskich odpadłych, a potem, na mocy tej konstytucyi, spłaciło w r. 1682 Bułakowskiemu zastaw a R. i Żegrze prawem własności objęło. Instygator koronny wytoczył wprawdzie miastu proces, jakoby R. i Zegrze, jako dobra królewskie, nieprawnie sobie przywłaszczyło, ale Jan III dekretem z 17 lipca 1688 r. oddalił skargę instygatora, i miastu wolne posiadanie wsi tych zapewnił. R. składały się z folw. , 12 kmieci i 7 zagrodn. Kmiecie, obowiązani do pańszczyzny, płacili po 22 gr. czynszu, a zagrodnicy po 18 gr. ; prócz tego składali jedni i drudzy pewną ilość jaj i kapłonów. W r. 1771 płaciły R. 100 złp. łanowego a wspólnie z Zegrzem 66 złp. 12 gr. hyberny. Zdaje się, że stosunek wsi tych do Poznania doczekał się należytego uregulowania dopiero w nowszych czasach. 5. R, . niem. Rattay, dominium, pow. wyrzyski, tuż pod Łobżenicą, par. Łobżenica, okr. domin. Chlebno, st. dr. żeL o 15 klm. w Osieku i nieco dalej w Krajence; ma 13 dm. , 222 mk. ; wchodzi w skład dóbr łobżeńskich, które w XVIII w. należały do Radolińskich. R. istniały już przed r. 1728. E. Cal. Ratąjnica, potok, ob. Kościelisha Dolina IV, 451. Ratąjowa Wola al. Ratajwola, os. na pol. prus. Mazurach, pow. ządzborski, nad m. Krutyngiem, wśród krutyńskich lasów, około 30 klm. na płn. wsch. Ządzborka, 5 klm. na płn. zach. od st. pocz. Stare Ukty. Wieś polska, założona w r. 1502 przez Jakuba Rataja. Ratajska Hutta, fo. , pow. gostyński, gm. Rataje, par. Gostynin, ma 61 mk. , 1275 mr. ziemi dwors. W 1827 r. było 4 dm. , 28 mk. Ob. Rataje, Ratajska Wólka, wś nad rz. Białą, pow. janowski, gm. Kawęczyn. Rataliszki 1. wś rząd. , pow. wileński, w 1 okr. pol, o 37 w. od Wilna, 5 dm. , 43 mk. katol. 2. R. , zaśc. włośc. , pow. wileński, w 2 okr. pol. , gm. Mejszagoła, okr. wiejski Borekuny, o 7 w. od gminy a 29 w. od Wilna, ma 2 dm. , 4 mk. praw. i 15 katol. w 1864 r. 6 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarbowych Mussa. 3. R. , wś włośc. nad potok. Pozelwianka, pow. wileński, w 2 okr. pol. , o 68 w,

Ratajnica

Ratąjnica

Ratąjowa

Wola

Ratajska

Hutta

Wólka