gm. Szczawin Kościelny, par. Żychlin, odl. 18 w. od Gostynina. Fol. lit. A. B. ma 6 dm. , 90 mk. , część lit. B i C. ma 11 dm. , 97 mk. W 1827 r. było 23 dm. , 163 mk. W XVI w. , łany folwarczne dawały dziesięcinę pleb. w Żychlinie, kmiece zaś na stół arcybiskupi Łaski, L. B. , II, 497. W 1887 r. fol R. lit. AB. rozl. mr. 513 gr. or. i ogr. mr. 394, łąk mr. 101, pastw. mr. 2 nieuż. mr. 16; bud. mur. 6, z drzewa 9; płodozmian 13polowy; fol. Raków lit. CD rozl. mr. 518 gr. or. i ogr. mr. 298s łąk mr. 83, pastw. mr. 48, lasu mr. 78, nieuż. mr. 11; bud. mur. 2, z drzewa 13; płodozmian 10polowy; las urządzony; wiatraka pokłady torfu. Wś R. os. 14, z gr. mr. 79. Według reg. pob. pow. orłowskiego z r. 1576 we wsi Rakowo, w par. Żychlin, Kacper Rakowski Deseczka miał 1 łan, Agnieszka Rakowska 1 2 łan. , Feliks Rakowski Lisek miał 1 łan. , 2 zag. , karczmę, 2 wiatraki, 2 osad. W części R. Deseczki Jan Rakowski Bissaga miał 1 łan, 2 zagr. , 1 rzeźnik, 2 osad; Stanisław Rakowski Lenartowicz 1 2 łan, 1 zagr. , 1 karczmę, Jan Rakowski Deseczka 1 2 łana, 1 zagr. , 1 karczm. , Marcin Szleszyński, wojski gostyński, 1 2 łana Pawiński, Wielkp. , II, 109 i 148. 3. R. Mały i Duży, wś, kol, fol. i os. , pow. piotrkowski, gm. Uszczyn, par. Piotrków, w stronie płn. od Piotrkowa. Wś składa się z trzech części Wygwizdów, R. Duży i R. Mały, ma 41 dm. , 432 mk. , 745 mr. ; folw. 5 dm. , 15 mk. , 450 mr. ; os, leś. i os. karcz. 2 dm. , 4 mk. , 14 mr. W 1827 r. było 25 dm, 151 mk. Wieś ta stanowiła uposażenie prob. piotrkowskiego, który pobierał dziesięciny zarówno z łanów kmiecych jak folwarcznych, posiadał sadzawki, łąki, lasy i gaje, folwark odrębny i 9 1 2 łanów kmiecych, 2 zagrodn. Kmiecie płacili mu czynszu po 3 fertony z łana i obrabiali każdy wyznaczoną część roli folwarcznej; zagrodnicy odrabiali po jednym dniu tygodniowo Łaski, L. B. , II. 223. 4. R. , pow. noworadomski, ob. Chmielarze, 5. R. , os. leś. i pustk. , pow. częstochowski, gm. Huta Stara, par. Mstów. Wchodzi w skład dóbr Huta Stara. 6. R. , łac. Racowia, os. miejska, dawniej miasto, pow. opatowski, gm. Rembów, par. Raków, odl. 31 w. ód Opatowa, około 9 w. na południe od Łagowa, leży w piaszczystej dolinie, wznies. 910 st. npm. , w punkcie zbiegu rzeczek Czarnej i Łagowicy, prowadzących wody pobliskich Łysogór. Osada ma obecnie kościół par. murowany i drugi filialny, przytułek dla starców i kalek, szkołę początkową, dwa młyny wodne, tartak, 160 dm. , 1971 mk. przeważnie żydów, 1018 mr. ziemi do mieszczan należącej i rozdzielonej na 232 osad. Obszar większej posiadłości dóbr R. stanowi folw. Jamno, mający 500 mr. 235 mr. roli or. , 120 mr. lasu, 110 mr. pastw. , 30 mr. łąk, 5 mr. wód i nieuż. , W 1827 r. miasto miało 153 dm. , 1232 mk. ; 1858 r. 139 dm. 4 murow. i 1674 mk. 966 żydów; dochód kasy miejskiej wynosił 269 rs. Ludność osady żydowska trudni się drobnym handlem, chrześciańska zaś rzemiosłami i wyrobem motków wełnianych, rozwożonych po jarmarkach. Rozległy obszar piasków, zalegających południowe podnóże Łysogór, dziś jeszcze jest mało zaludnionym. W piętnastym wieku nieliczne jedynie i odosobnione spotykamy tu osady. Właścicielami przeważnej części obszaru są biskupi krakowscy. Od nich zapewne nabył część lasów i łąk nad brzegami rzeki Czarnej, w pobliżu biskupiej wsi Drogowi, Jan Sieniński, kasztelan żarnowski i założył tu w 1509 r. miasteczko, któremu nadał nazwę jakoby od herbu zony swej Jadwigi Gnojeńskiej. Sieniński posiadał w obrębie parafii Potok do której należały Drogowle a zapewne i obszar na którym powstał Rakow wsie Lipiny i Zaleszany. Przemysł górniczy i leśny rozwijał się w tych stronach. Kuźnice, smolarnie i tartaki przedstawiały rozmaite sposoby użytkowania bogactw tutejszej natury. Regestra pobor. z 1579 r. nie wymieniają wcale R. ni w liczbie miast ni między wsiami. Zapewne jak każda nowa osada zwolniony był na pewien czas od podatków. Założyciel lubo wyznania reformowanego, przyjmował jednak wszelkich różnowierców nietylko z Polski ale i z ościennych krajów, celem zapomożenia nowej osady. Znajdowali się między przybyszami i tacy, którzy pod hasłem ścisłego braterstwa i wspólności dóbr, nową Jeruzalem dzwignąć zamyślali. Miejsce to wszakże stało się głównem siedliskiem zwolenników Socyna; od rozmaitego stopniowania opinii i wykładów wiary zwani byli Socynianie, Unitaryusze Christiani Unitarii, AntiTri nitarze, Sakramentarze, Nowochrzczeńcy, Anabaptyści. Bracia Polscy, Bracia małego zboru, a nawet Rakowianie. Często zwoływali tu synody, w celu ustalenia dogmatów. Miasto położone pośród wielkich piasków, szybko wzrosło w okazałe domy, żyzne ogrody; zakwitł przemysł sukienniczy i inne rzemiosła, papiernia dostarczała obficie dobrego papieru, mieszczanie odznaczali się zamożnością. Około 1575 r. zaprowadzona drukarnia, wyróżniała się pięknością wydawanych tu ksiąg. Aleksy Rodecki, Sebastyan i Paweł Sternaccy, wytłaczali pisma aryańskie, rozsyłając je po Niemczech i do Węgier. W czasie rozdwojonej elekcyi 1587 r. , Maksymilian, arcyks. rakuski, ze swymi stronnikami zajmuje R. Rozpisał ztąd listy do stanów Rplitej zebranych w Krakowie, do duchowieństwa i szkoły głównej, w wyrazach pełnych obietnic, słodyczy i uprzejmości. Odebrawszy niepomyślne odpo

Raków