czych. W 1859 r. było tu 460 mk. W mku znajduje się kościół kat. par. , 4 domy modlitwy żydowskiej zarząd okr. pol. stanu, zarząd gminy, szkółka, sędzia pokoju, sędzia śledczy, komisarz do spraw włościańskich, urzędnik akcyzny, st. pocztowa. Oprócz tego we dworze jest główna administracya klucza rakiskiego dóbr hr. Przeździeckiej, przytułek dla 16 kalek, szkoła organistów, towarzystwo wkładowozaliczkowe, kasa emerytalna dla oficyałistów i czeladzi. W 1859 r. we wsi był browar, młyn i wiatrak. Handel drobny pośredniczący, głównie lnem; targi co piątek i kilka większych do roku. W mku zamierzono wystawić cerkiew ze składek, na co wyznaczono już odpowiedni plac. Kościół par. kat. p. w. św. Mateusza Apostoła opatrzył pierwotnie funduszem Aleksander Jagiellończyk, a w 1516 r. Zygmunt I nadanie poprzednika swego znacznie powiększył. Następny kościół, drewniany, wzniosła w 1708 r. podług Balińskiego w 1716 r. Helena z Wojnów Tyzenhauzowa, wwdzina mścisławska. Gdy ten zgorzał w 1864 r. , nabożeństwo odbywało się do 1877 r. w szopie zbudowanej czasowo na cmentarzu grzebalnym, poczem w 1868 r. Rajnold hr. Tyzenhauz rozpoczął budowę świątyni murowanej w stylu gotyckim, z czerwonej cegły, na zewnątrz nietynkowanej, którą siostra i spadkobierczyni jego Marya hr. Przeździecka, pod kierunkiem architekta Jerzego Wernera z Tyrolu dokończyła. Z lewej strony dobudowała prześliczną wieżę, gdzie umieszczone są dzwony i zegar z cyferblatem i wskazówkami na trzy strony, zrobiony w Strasburgu, z prawej zaś strony postawiła murowaną kaplicę w kształcie rotundy, ze sklepem grzebalnym, niezależnie od krypty, przeznaczonej na groby familijne pod wielkim ołtarzem kościoła. Kościół poświęcony został 22 października 1885 r. przez kś. biskupa Pallulona, przy licznym zjeździe okolicznych mieszkańców. Na pamiątkę konsekracyi kościoła rozdawany był umyślnie w tym celu wybity medal. Wnętrze kościoła wspaniale wykończone w stylu gotyckim; odznacza się zwłaszcza ambona, wielki ołtarz z bronzu, sprowadzony z Belgii, konfesyonał, ławki w prezbiteryum i nawie kościoła, organy i prześliczne okna malowane w Wiedniu. Paraf. katol. , dek abelskiego, ma 7019 wiernych, kaplicę na cmentarzu grzebalnym przy wsi Rakiszkach i filią w Okniście, p. w. św. Ignacego, wzniesioną z drzewa w 1774 r. przez hr. Tyzenhauza. R. stanowiły niegdyś dobra lenne, później dziedziczne własność hr. Tyzenhauzów, a po śmierci ostatniego z nich Rajnolda w 1880 r. przeszły na siostrę jego Maryą hr. Przeździecką. Dnia 15 maja 1831 r. zaszła pod R. potyczka pomiędzy oddziałami Lisieckiego i Grotkowskiego a korpusem Litwinowa. Gmina R. składa się z 10 okr, wiejskich, obejmuje 172 wsi i liczy 4032 mk, włościan. Okrąg policyjny obejmuje 10 mia steczek, 344 wsi, 286 zaśc. i 14, 323 mk. wło ścian. Dobra Rakiszki słyną z produkcyi wy bornego lnu, zwanego w handlu koroną i lnem rakiskim. Bo dóbr należy awulsa Ju lianów, Wysoki Dwór, Wederowszczyzna, Oknista, Łukszty, Ignalin, Skiemiany, Rakiszeczki, Dogile, Łasze, Skrobiszki, Litwiniszki, Komaje i Pietraszyszki, zawierają w ogóle 24, 617 dzies. ziemi dworskiej. W dobrach znajduje się 3 młyny, 7 jezior i 29 karczem; dochód wykazany jest na 35, 125 rs. St. Ra kiszki dr. żel. lipaworomeńskiej, na przestrze ni Kałkuny i Radziwiliszki, pomiędzy sta cyami Abele a Poniemuniek, odległą jest o 57 w. od Kałkun a 131 w. od Radziwiliszek, 6. R. , dobra, wchodziły niegdyś w skład sstwa Poswol, w pow. poniewieskim, ob. t. VIII, 855. 7. R. , folw. , pow. szawelski, gm, Gruździe, o 37 w. od Szawel. 8. R. , wś, pow. telszewski, w 3 okr. poi, o 60 w. od Telsz. J. Krz. Rakita, zaśc, pow. wileński, w 4 okr. pol. , gm. Worniany, okr. wiejski i dobra Minejków Dubinki, o 10 w. od gminy, 5 dusz rewiz. Rakita, rzeczka w pow. głuchowskim gub. czernihowskiej, ob. Połoszki. Rakitka al. Gniła, prawy dopływ Noteci, w pow. wyrzyskim, wypływa z jeziora Zabartowo i uchodzi do Noteci połączywszy sięz rzeczką Gniłą. Rakitka al. Kamionka, folw. , pow. dzisieński ob. t. III, 780. Rakitna, Rokitna, rzeczka w pow. homelskim, lewy dopływ rz. Ipuci; płynie od Horoszówki, Rakitna, wś nad rz. t. n. , dopł. Prutu, pow, chocimski gub. bessarabskiej, par. Chocim, przy drodze z Rewkowiec do Kalinkauc, ma 212 dm. w 1864 r. , cerkiew drewnianą, posterunek straży celnej; własność klasztorna. Rakitna, dopływ Prutu, ob. Rokitna. Rakitnica al. Rokitnica, sioło, pow. kowelski, na płd. wschód od Kowla, na płn. wschód od Kupieczowa w pow. włodzimierskim, niegdyś dobra biskupów włodzimierskich. Ob. Arch. J. Z. R. , cz. I, t. 1 374. Rakitowica, szczyt w płn. rozgałęzieniach Dżumbiru, w Tatrach Niżnich, na płd. od wsi św. Jana, w hr. liptowskiem, na zach, brzegu Szczawnicy lew. dopływu Wagu. Wznies. 958 mt. Na płn. od niego szczyt Hradek 879 mt. , a na płd. Okruhła 1084 mt. a na płd. zach. Południca 1550 mt. . Br. G. Rakitowszczyzna, wś włośc, pow. wilejski, w 3 okr. pol. , gm. Wołkołata, okr. wiejski Birże, o 4 w. od gminy a 60 w. od Wilej Rakita Rakita Rakitka Rakitna Rakitnica Rakitowica Rakitowszczyzna