waldem; 23 Jerzy v. Wrisberg, 1411; 24 Henryk Hold, 1411; 25 Konrad v. Sefeln, 141112; 25 Otto v. Walsbach, 1412 15; 26 Andrzej v. Sekendorf, 1415 16; 27 hr. Fryderyk v. Zollern, umarł po kilku miesiącach na morowe powietrze; 28 Wolf v. Sansenheim Sawnsheim, 1416 21; 29 Mikołaj v. Bergau, 1421 22; 30 Mik. v. Goerlitz, 1432; 31 Jan v. Pommersheim, 1433 44; 32 Ludwik T. Landsee Lanse, 1434; 33 Jerzy v. Egeling, 1434 36; 34 Henryk Marschalk, 1436; 35 Jan v. Erlebach, 1437 38; 36 hr. Jan v. Gleichen, 1438 41; 37 Fryderyk v. Nickeritz, 1449; 38 Dyteryk v. Werdenau, 1449 54. W 1446 r. należeli do radzyńskiego konwentu następujący rycerze 1 kś. Jan Gladiator z Zalewa w pow. morąskim; 2 kś. Mikołaj z Chełmży; 3 Olbracht von Olym, Saksończyk, komtur domowy, posiadał 3 konie i pancerz; 4 Dyteryk Kundig z Miśni, piwniczy, miał 2 konie i pancerz; 5 Fryderyk Schoneherg z nad Renu, 3 konie i panc; Seiffart Bortwitz z Miśni, 3 konie i panc; Jan v. Kallenbach z nad Renu, 2 konie i panc; 8 Daniel v. Pletten z nad Renu, bez konia, posiadał pancerz; 9 Hencze Torcksis z Frankonii, bez koni ale z panc; 10 Hans v. Gore w infirmeryi. Starostwo radzyńskie niegrodowe należało do wojew. chełmińskiego. Tu odbywały się naprzemian z Kowalewem sądy ziemskie i sejmiki wojew. chełmińskiego. Starostami byli 1 Gabryel Bażyński, 1458; 2 Jan Dąbrowski, 1504; 3 Jan de Lusianis, 1520; 4 Jan de Lusianis, woj. chełmiński, 1539 50; 5 Hugo Dąbrowski, 1568 1570; 6 Jan Dąbrowski, 1592; 7 Paweł Działyński, 1600; 8 Paweł Działyński, 1600; 9 Hugo Dąbrowski; 10 Jan Weyher, kasztelan elbląski, później woj. malborski, 1614 1626; 11 Mik. Weyher, 1626 46; 12 Władysław GninGniński, 1679 99; 13 Piotr Jan Czapski, 1718 1732; 14 Konstancya Czapska z Gnińskich, wdowa po poprzedniku, 1740 15 Tomasz Czapski, od 14 listop. 1740 1784. Lustracya ststwa z r. 1765 opiewa, że zabudowania na zamku w lichym były stanie. Dochody wynosiły ze zboża i czynszu zbożowego 1085 fl, za 284 beczek piwa, którego wyszynkiem zajmowali się karczmarze, płacąc od beczki po 3 fl. , razem 852 fl; za 11 beczek okowity á 35 fl. 335 fl. ; czynsz w gotówce 9737 fl. 10 gr. W ogóle 12059 fl 10 gr. Rozchód wynosi 2430 fl. i to głównemu komisarzowi wszystkich starostw płacono 600 fl. ; pisarzowi zamkowemu 200 fl. ekonomom w Radzynie i na folw. w Świeciu a 120 fl. 240 fl. ; gospodarzom w Świeciu, Gołębiewku, Blizenku i Czeczewie a 60 fl. 240 fl. ; strażnikowi zamku 30 fl. ; na reperacyą zamku i kaplicy 100 fl. ; dwom stróżom leśnym á 60 fl. 120 fl; 5 wolarzom á 50 fl. 250 fl. ; 5 służącym i 5 pasterzom 400 fl. Pozostało zatem 9629 fl. 10 gr. czystego dochodu, od których kwarta wynosiła 2407 fl 10 gr. ; do czego jeszcze doliczyć trzeba kwartę od wolnych sołectw á 137 fl. , tak że cała kwarta razem wynosiła 5088 fl. 20 gr. Oprócz tego płacili trzej lemani w Rychnowie, 2 w Linowie i 2 w Świeciu każdy po 100 fl. na odnośne regimenty. Na obszarze ststwa było 5 jezior. Miasto posiadało cztery kościoły katol. , z tych parafialny św. Anny i dawniejsza prepozytura św. Jerzego do dziś się przechowały, dwa inne i kaplica przy farze zaginęły. Kościół paraf. patronatu rządowego, murowany sufit drewniany. Na łuku oddzielającym presbiteryum od głównej nawy, jest napis Templum hoc aedificatum anno millesimo ducentesimo tricesimo tertio et reparatum et dealbatum anno millesimo octingentesimo tertiodecimo. Zdaje się, że kościół został zbudowany dopiero po przeniesieniu miasta na teraźniejsze miejsce w końcu XIII w. Ciężka wieża wznosi się na zachod. ramieniu. W głównej wieży wiszą trzy dzwony, lane r. 1789 przez Franciszka Krieger z Torunia. W kościele są trzy nagrobki z r. 1541, 1551 i 1585, poświęcone pamięci woj. chełmińskiego Lusiani i dwóch sędziów ziemskich z familii Plemięckich. W pierwszej wojnie szwedzkiej kościół został spalony. Wtedy nabożeństwo odprawiało się w kaplicy św. Jerzego po za miastem. W 1640 r. odnowił starosta Mik. Wejher całe presbyteryum, po nim ststa Jan Gniński cały chór wielki. Kaplicę Przem. Pańskiego, najpiękniejszą ozdobę kościoła, zbudował w 1601 r. ststa Hugo Dąbrowski, który pod nią groby familijne urządził. Małżonka zaś jego Katarzyna z Działyńskich przeznaczyła na tę kaplicę l 3 4 włóki. Do prob. należy plebanka Wymysłowo 5 włók i 2 ogrody. R. 1582 przyłączył biskup Piotr Kostka prepozyturę św. Jerzego i kaplicę zamkową do fary. W ten sposób dostało się proboszczowi jeszcze 8 włok. Z tych lezą 4 pod Czeczewkiem, 1 1 2 zwano Kalwaryą. Proboszczami radzyńskimi byli Konrad, 1278 r. ; Michał Pęcherek, 1601; Łukasz Pilczewski, 1630 1654; Tomasz Poniatowski, 1660; Wawrzyniec Pogorzelski, 1674; Chrystyan Pokrzywiński, 1694; Paweł Gostomski, 1707 22; Browiński, 1737; Stan. Obeszyński, 1741; Kazimierz Zapalski, 1752; Tomasz Krakowski, 1780 89; Ksawery Sampławski, 1848. Kaplica na zamku p. w. św. Krzyża, murowana, okazała, o 8 oknach wielkich i Wysokiem sklepieniu. Posiadała jeden ołtarz, z kamienia wyrobiony, z obrazem Matki B. Bolesnej. Po obu stronach stały ozdobne stale. Kaplica ta i prepozytura św. Jerzego by

Radzyn