150; wś Trzcianna os. 7, z gr. mr. 144; wś Łoś os. 17, z gr. mr. 346; wś Aleksandrów os. 19, z gr. mr. 44; wś Dąbrowo os. 7, z gr. mr. 211; wś Cegielnia os. 24, z gr. mr. 134. R. par. , dekanat radzymiński dawniej stanisławowski, 4528 dusz. R. gmina należy do s. gm. okr. I w Radzyminie. Obszaru ma 22743 mr. w tem 13, 360 mr. ziemi użytkowanej, w 1868 r. i 5615 mk. 1878 r. , w tej liczbie 5103 katol. , 570 ewang. , 7 prawosł. W skład gm. wchodzą Aleksandrów, fol. , Arciechów, wś włośc, Arciechowska Dąbrowa wś, Benjaminów wś włośc. , Borki wś. , Chorowa Góra wś, Ciemne wś, Cegielnia wś, Czerwone os. , Chobre, Dąbrowa os. , Dybow fol. , Elizów, Franusin, Frydmanów os. , Helenów wś, Janków Stary i J. Nowy wś, Kobylak fol. , Kobyłka wś, Kempiste kol. , Łoś, Łuzy fol. , Maciołki wś, Nadma, Ostrów wś, Radzymin, Radzymińska Wioska, Radzymińska Dąbrowa, Radzymińska Wólka, Ruda, Siwek wś, Siedliska os. , Słupno fol. , Stoki os. , Teresin wś, Wincentów os. , Wiktorów os. , Zawady wś, Zwierzyniec wś, Żdżary os. Kasa gminna wkładowoza liczkowa miała na pożyczkach 15, 000 rs. , w tem własnego kapitału 5000 rs. , resztę stanowiły fundusze małoletnich i osób prywatnych. Procent dla składających 6, dla pożyczających 8. Utrzymanie gminy kosztowało 1000 rs. Radzymiński powiat gub. warszawskiej, utworzony w 1867 r. z połowy pow. stanisławowskiego i 5 wsi pow. warszawskiego, ma 21, 42 mil kw. 1036, 3 w. kw. zajmuje część rozległej płaszczyzny zalegającej międzyrzecze Wisły i Bugu. Płaszczyzna ta pochyla się w kierunku od płd. wschodu ku płn. zachodowi, ztąd należy ona do dorzecza Bugu nie zaś Wisły, która od ujścia Świdra pod wsią świdry, na granicy pow. warszawskiego i nowomińskiego, aż do ujścia Narwi nie przyjmuje z praw. brzegu żadnego dopływu. Płaszczyzna ta składa się grubych pokładów utworów napływowych piaski, zwiry, gliny, na których do niedawnych czasów rozpostarły się puszcze leśne, które stawszy się naturalnymi zbiornikami wód, dały początek licznym a drobnym rzeczkom, bagnom, jeziorkom, które po wycięciu lasów zaczynają stopniowo zanikać. W dolinach rzek Bugu i Liwca, przy niskich i płaskich brzegach, sprzyjających zalewom, bagna, jeziorka i łachy rzeczne mają zapewnioną sobie dłuższą trwałość. Położony między trzema większemi rzekami obszar powiatu ma za granicę północną koryto Bugu, od zachodu część granicy stanowi Narew od ujścia Bugu a płn. wscho dnią granicę w części stanowi Liwiec. Wisła zaś płynie w odl. 7 do 10 w. od południowej i płd. zachod. granicy. Powiatami przyległemi są od wschodu węgrowski, od płd. nowomiński i warszawski, od zach. warszawski i po za Narwią pułtuski, płn. Bug a za Bugiem pow. pułtuski. Wody z obszaru powiatu uprowadza do Narwi rzka Rządza, która wziąwszy początek w pow. nowomińskim, przerzyna płd. zachod. połowę pow. radzymińskiego, przechodzi w pobliżu Radzymina. Do niej wpada pod wsią Pasek rzka Cienka, płynąca od wschodu z pod Sulej owa, na zachód Jadowa i przyjmująca od płd. wschodu Rynią z Borucą. Tym sposobem wody leśne i polne prawie z całego obszaru powiatu spływają do Rządzy. We wschodniej części obszaru rzka Ossownica bierze początek pod Ossownem, w pow. węgrowskim i płynąc z płd. ku północy zabiera drobne strugi z lasów Męcina i Czarnogłowia, płynie pod Jadowem i pod Borzymami wpada do Liwca z lew. brzegu. Dopływami jej z praw. brzegu są Pniewniczka, Mostówka i Naborówka. W zach. krańcu powiatu płynie mała rzka Czarna, uchodząca do Narwi. Obfitość wód przy nieprzepuszczalnym gliniastym spodzie i ubogiej roślinności lasów tutejszych sosna pomieszana miejscami z brzozą wytworzyła dość ubogą glebę sapowatą żytnia 2ej klasy. W niektórych miejscach spodnią warstwę stanowi siwy piasek, chciwie chłonący wodę, zwany przez wieśniaków rzygawicą. Najżyźniejszą częścią jest wynioślejszy nieco pas ziemi w okolicy Radzymina i przyległej gm. Małopole. Lasy, które jeszcze przed 1830 r. zajmowały przeważną część tego obszaru, zaczęły znikać stopniowo wskutek zakładania kolonii niemieckich po 1831 r. i rozwinięcia się drobnej własności po 1864 r. Przeprowadzenie linii kol. żel. warsz. petersburskiej w 1860 r. przyczyniło się wielce do wycinania lasów i powstawania drobnych folwarków i osad w pobliżu stacyi i przystanków Wołomin i Tłuszcz. W 1880 r. było jeszcze przy ogólnym obszarze powiatu 187, 421 mr. Bokiewicz, Opis pow. radz. , 44, 329 mr. lasów prywatnych nieurządzonych, 890 mr. lasów urządzonych, 770 mr. zasianych po wycięciu, 15, 058 mr. wyciętych a niezadrzewionych, 5309 mr. oddanych włościanom za serwituty a więc jeszcze w 1880 r. obszar leśny zajmował trzecią część ogólnego obszaru powiatu. Jeżeli dodamy do tego znaczną liczbę nieużytków wydmy piaszczyste, bagna, wody, drogi, to pozostanie ziemi użytkowej obszar nie przechodzący zapewne 100, 000 nar. W latach 1870 do 1872 średni wysiew roczny wynosił w powiecie 700 czetw. pszenicy i 7000 czetw. żyta, zbiór zaś średni 2700 czetw. pszenicy i 46, 333 czetw. żyta. O hodowli bydła brak danych. Owiec posiadał powiat 12, 162 zwyczajnych, 1, 885 poprawnych i 1660 na mięso hodowanych. Przemysł fabryczny na

Radzymin