Dan w Malborgu ob. Schultz, Gesch. d. Stadt u. d. Kr. Culm, II, 100. Kś. Fr. Radówka, ob. Radawka. Radówka 1. wś włośc. nad rzką Wierszeradówką, pow. trocki, w okr. pol. , gm. i dobra skarbowe Merecz, o 6 w. od gminy a 98 w. od Trok, ma 8 dm. , 79 mk. katol. 37 dm. rewiz. . W skład okręgu wiejskiego wchodzą wsie R. , Dubieniki, Narulańce, Rud nia, Trośniki i Uciecha, oraz zaśc. Wierszeradówka, wogóle 178 dm. rewiz. b. włośc. skar bowych. 2. R. folw. , należy do dóbr Chołomierz, pow. horodecki, obejmujących 1986 dziesięcin. J. Krz. Radówka 1. lewy dopływ Radowy, do pływ Duby, powstaje w płd. zach. części Perehińska, w pow. dolińskim. Długość biegu 3 klm. Źródło leży 800 mtr. , ujście 525 mtr. npm. 2. R. , potok, w pow. cieszanowskim, wypływa z lasu Kujanka i wpada do Buczałkina obszarze gm. Zarodowy. Br. Ch. Radownica 1. niem. Radownitz, wś kośc. nad Krzywą Strugą dopły do Głdy, przy szosie do Złotowa odl. 10, 9 klm. na płn. zach. Posiada agenturę poczt. i stacyą tel. , od 1886 r. , szkołę kat. 1 naucz. i 64 dz. , szkołę ewang. 1 naucz i 121 dz. w 1887 r. . Par. ewang. Złotowo. Obszar wynosi 752 ha 574 roli or. , 31 łąk, 59 lasu. W 1885 r. 63 dm. , 100 dym. , 471 mk. , 342 kat. , 118 ew. , 11 żyd. Kościół kat. p. w. św. Barbary jest patronatu prywatnego, przy nim bractwo Trzeźwości od 1859 r. ; oprócz tego jest szpital dla 2 ubogich. W skład par. dek. kamieński wchodzą Radownica, Górzna, Kamień Hohenfier, Strassfurth czyli Gródna, Dwór Lendycki, Pokrzywnica, Franciszkowo, Nowydwór, Bergelau, Barkriege niem. , Antonienbusch już nie istnieje. Maryanowo i Józefowo. Obecnie 1887 buduje się nowy kościół w stylu ostrołukowym. Koszta oszacowano na 32, 000 marek, z której sumy jedna trzecia przypada na ubogą gminę. Przy kopaniu fundamentów znaleziono w miejscu, gdzie ma stanąć wieża, trzy urny, w których prócz popiołu znajdowały się małe gnaciki białe i kolczyki. Urny stały w rzędzie, jedna przy drugiej, obstawione w czworobok 4 kamieniami, nad urnami zaś leżał duży płaski kamień. Po wydobyciu rozsypały się na kawałki. Par. tutejsza leży na kresach dyecezyi chełmińskiej, w stronie zamieszkanej prawie wyłącznie przez protestantów. W parafii istnieje aż 6 szkół prot. , a tylko 2 katol. Kościołów zaś mają tu protest. 4 w Kamieniu, w Grodnej, w Krzywej Wsi i Górznej, a katolicy tylko jeden. Teraźniejszy prob. Dekowski położył około wybudowania nowego kościoła znaczne zasługi. Stary kościół był drewniany. R. 1867 r. liczyła par. 613 dusz, r. 1887 zaś 739. Kościół tutejszy był daw niej filią par. złotowskiej. Odłączenie i erekcya parafii nastąpiło w 1726 r. na podstawie darowizny dziedzica Jana Wiganda v. OstenSacken, którą d. 19 maja 1730 r. potwierdził arcyb. gnieźnieński Teodor Potocki; benedykcya nastąpiła r. 1744. Dawniej należała R. do dek. łobżenickiego, właścicielami zaś byli dziedzice dóbr radownickich; uwłaszczenie na stąpiło dopiero w pierwszej połowie bieżącego stulecia. R. 1653 było tu 20 włościan, daw niej 33; byli zobowiązani dawać mesznego po 1 korcu żyta czyli 4 rzeszetniki, owsa zaś per medietatem Wiz. Tebnica, 169. 2. R. , dobra ryc. tamże, obejmują razem z folw. Józe fowem, Maryanowem i Franciszkowem i leśn. Radownicą 3331 ha, między tymi 1874 roli or. , 180 łąk, 1180 lasu. W 1885 r. było w R. 12 dm. , w Fr. 4 dm. , 73 mk. , w leśn. 1 dm. i 7 mk. ; razem 500 mk. , 300 kat. , 200 ew. Go rzelnia parowa przerabia dziennie 225 cent. kartofli; oprócz tego jest tu młyn o 2 gan kach i hodowla była rasy holenderskiej. Do bra należą do towarzystwa dyskontowego w Berlinie; czysty dochód szacowano r. 1885 na 11, 479 mrk. Teraźniejszy administrator dóbr spuszcza jezioro tutejsze do rzeki Głdy przez kanał przekopany w środku wsi. R. 1653 posiadał te dobra Andrzej Grudziński, wojew. kaliski ob. Wizyt. Trebnica, str. 164; 1695 Maciej Działyński, także woj. kaliski, potem Ton OstenSaken, po nich Grabowscy. R. zaś 1866 nabył te dobra Dr. Strousberg ob. der Kreis Flatow von Schmitt, str. 290. 3. R. , niem. Forsthaus Radawnitz, leśnictwo, tamże, 1885 r. 1 dm. i 7 mk. Kś. Fr. Radownie, wś, pow. kobryński, w 5 okr. pol. , gm. Janów Iwanowo, o 90 w. od Kobrynia. Radruż al. Radroż, wś, pow rawski, odl. 19 klm. na płd. zach. od Rawy Ruskiej, 9 klm. od sądu pow. w Niemirowie, 5 klm. od urz. poczt. i st. kol. jarosławskosokalskiej w Horyńcu. Na płn. wschód leży Dziewięcierz, na wschód Wójtowszczyzna, na połud. Smolin, na połud. zach. Huta Kryształowa, na zachód Sieniawka, na płn. zach. Wólka Horyniecka i Horyniec 4 ostatnie w pow. cieszanowskim. Wieś leży w dorzeczu Wisły za pośrednictwem Basenki dopływu Lubaczówki i Gliniańca, prawobocznego dopływu Basenki. Do Gliniańca podąża z obszaru kilka małych dopływów, wpadających poza obrębem wsi. Wieś składa się z części Gaje Lasowe rus. Haji Lisowi, al. Na Lesie, Goły, Hałanie, Hrynie, Kohuty, Kozaki al. Kużyki, Kupibida, Kurji, Kuciery al. Kuczyry, Nakoneczny, Petryczyny, Prusie al. Prusy, Sopot Mały i Wielki. We wschod. wyższej części obszaru wznoszą się Dąbrowniczy do 355 mt. Radówka Radówka Radownica Radownie Radruż