rolnictwem i garncarstwem. W miasteczku przebywa dwóch lekarzy, jest apteka, kilka sklepów żydowskich, odbywają się targi i dwa jarmarki doroczne na bydło, trzodę, płótno i zboże. Miasteczko założył w 1581 r. Mikołaj Firlej, kaszt. biecki, na gruntach wsi Rudy i Dolczy, należących do jego żony Ligięzianki, za przywilejem Stefana Batorego. Mieszkańcom przyznano 4 lata wolności od wszelkich danin, targ i dwa jarmarki. Parafia erygowana dopiero 1599 r. Na prośby Mik. Firleja, kaszt. wojnickiego, dodał Zygmunt III w 1631 jarmarki w poniedziałek po niedzieli suchej, na św. Wawrzyńca i WW. Świętych. W 1646 wydano akt lokacyjny parafii i nakładem Mik. Firleja zbudowano drewniany kościół p. t. św. Mikołaja i Nawiedzenia N. P. M. , który poświęcił 1740 bisk. Michał Kunicki. R. przeszedł już wtedy w dom Wodzickieh z Granowa, a gdy spłonął kościół, Eliasz Wodzicki wymurował nowy, ceglany, który poświęcił Floryan Janowski zmieniając tytuł na Przemienienia Pańskiego. Utworzono też prepozyturę, która istniała do r. 1800. Oprócz kościoła parafialnego był drewniany kościołek św. Stanisława, w którego miejsce w 1851 r. wymurowano kaplicę. Obok kościoła są dwie murowane kaplice, wzniesione w obecnym stuleciu. Na Wólce Plebańskiej stał do r. 1800 drewniany kościół p. t. Przemienienia Pańskiego, zniesiony jako beneficium simplex w 1783; w jego miejscu wymurowano ex voto za pomocą składek piękny kościół na pamiątkę cholery w r. 1873. Par. należy do dyec. tarnowskiej, dek. radomyskiego i obejmuje Presów, Wólkę Dulecką, Dulczę Małą i Malec. R. graniczy na płd. z Wólką Dulecką, na zachód z Dulczą Wielką i Małą, na płn. z Partyniem i Podlesiem a na wschód z Rudą. 2. R. nad Sanem, mtko w pow. tarnobrzeskim, na prawym brzegu Sanu, wznies. 169 mt. npm. , w pobliżu granicy królestwa polskiego. Od wschodu i północy ciągną się bory sosnowe i w miejscach wytrzebionych wydmy piaszczyste. Miasteczko składa się z osobnego rynku i kilku szerokich ulic, wogóle ma 217 dm. i 1339 mk. , z nich 923 rzym. kat. , 3 ewang. i 413 izrael. Zniszczone powodzią 25 marca 1888 r. miasteczko, zajmuje wraz z rolami i nieużytkami pos. mn. 429 roli, 88 łąk, 625 past. i 42 m. lasu 931 5 ha powierzchni, niema majątku ani rozwiniętego przemysłu, wskutek czego dochody płyną jedynie z opłat targowych i podatków. Jest tu kościół par. rzym. kat. , urząd poczt. , szkoła ludowa 2 klasowa, zakład dla ubogich i stowarzyszenie oszczędności i pożyczkowe 146 członk. , kapit. 35674 złr. . Fundusz dla ubogich powstał ze spadku po proboszczu Tad. Bąkowskim l817, posiada 100 złr. kapitału. Miasto założył Słownik Geograficzny T. IX. Zeszyt 102. w 1556 Jakub z Sienna Sienieński, który też zbudował kościół drewniany i utrzymywał księdza. Syn jego Abraham sprowadził augustyanów z Krakowa, lecz dopiero r. 1625 oddał im zarząd parafii bisk. Marcin Szyszkowski Po kasacyi klasztorów usunięto augustyanów od probostwa. Teraźniejszy ko ściół wybudowany z drzewa w 1828 r. , na cmentarzu jest kaplica M. B. Bolesnej, Par. należy do dyec. przemyskiej, dek. miechocińskiego i obejmuje też wsie Żabno i Nowi ny. Smutna okolica Radomyśla zamieniła się powoli w pustynię piaszczystą wskutek nieoględnego wycinania lasu, a nawet w stronie zachodniej ku Sanowi utworzyła się wynio sła wydma, sięgająca aż pod progi mieszkań i zagrażająca kościołowi. Wydma ta zajmuje około 38 morg. Zachodnie stoki tej wydmy zalesiono świeżo. Wylew Sanu w 1813 r. zniszczył prawie całe miasto. Nad rzeką stał dawniej zamek a raczej pałac w pobliżu fol warku Podzamcze. R. graniczy na płd. z Ża bnem, na płn. z Pniowem, na zach. oblewa go San a na wschód otaczają bory i wydmy piaszczyste, ciągnące się po granicę królestwa polskiego. Mac. Radomyszl, ob. Radomyśl. Radoń, rzeczka, wypływa w obr. Ciszowy Wielkiej, w pow. bielskim, ob w. sąd. skoczowskim, z pod góry Czantoryi Małej 864 mt. , w Beskidzie szląskim; płynie na płn. przez Ciszową Wielką i Małą Zeislowitz, gdzie z lew. brzegu zabiera strugę Rzeczycę; następnie w biegu płn. zrasza Krzakowice Górne i Dolne, jakoteż Godziszów i wreszcie na granicy Godziszowa i Bladnicy właśc. Błotnicy, uchodzi z lew. brzegu do Błotnicy, dopływu Wisły pod Skoczowem. Długość biegu 9 klm. Radonek, wś i fol. , pow. opoczyński, gm. Sworzyce, par. Bedlno. Odl. od Opoczna 12 w. , ma 7 dm. , 57 mk. , 200 mr. dworsk. , 48 mr. włośc. Radonek, małe jezioro na płn. granicy pow. tucholskiego, przy Brodach. Radonia 1. w XVI w. Radunya, wś i fol. , pow. opoczyński, gm. Radonia, par. Błogie. Odl, od Opoczna 22 w. , ma 18 dm. , 210 mk. Staranne gospodarstwo folwarczne. W 1827 r. było 21 dm. , 135 mk. W potwierdzeniu posiadłości cystersów sulejowskich przez Grzegorza IX z 1229 r. wymieniono także possesiones de Rudnou Kod. Małop. , II, 42. Potwierdzenie Bolesława Wstydliwego z 1262 r. wymienia wś Rudeno Mucz. Rz. , K. dypl. , I, 87. W XV w. R. , wś szlachecka, miała łany kmiece, z których dziesięcinę płacono kanclerzowi kolegiaty łęczyckiej i magistrom kościoła św. Floryana. Była tam karczma, zagr. , folwark, dające też dziesięcinę Długosz, L. B. , I, 505. W XVI w. jest tu dwór i wś. 28 Radomyszl Radomyszl Radoń Radonek Radonia