długo następują spory z nabywcami wójtostwa staroradomskiego, a spory te dają razem miarę nadużyć, jakich się dopuszczano tak w stosunkach z miastami jak i z dobrami królewsldemi. Mianowicie 1548 r. Stanisław Lupa Podlodowski, stolnik sandomierski, kupił wójtostwo, wyrobił sobie na nie lenno miejskie i zagarnąwszy trzy wsio podmiejslde Dzierżków, Gołębiów i Wolę Gołęb. , nigdy prócz pewnych dochodów nienależące do wójtostwa, wbrew miastu, wymienił na dziedzictwo 4 wsi królewskich 1550 r. i zaraz w Blizocinie i Woli Bliz. w lubelskiem założył Podlodów. Sejm r. 1555 znalazł, że Podlodowski samowolnie przywłaszczył sobie wsie królewskie Mazowszany, Blizocin, Blizoclca Wola i 3 nowe wsio od ststwa radom. Dzien. sejmów z 1555, str. 38. W skutek tego została lustracya 1564 r. nakazana. W 1566 r. na sejmie lubelskim unieważniono zamianę, gdyż miasto dowiodło, że wójtostwo staroradomslde z tych wsi miało tylko ustąpiony szósty denar czynszu, łany, folwark oraz młyny, a to jako ekwiwalent 800 grzywien w których Kazimierz W. wójtostwo Konradowi sprzedał, oraz 100 czerwonych złotych, które król Aleksander 1505 r. dołączył. Spór jednak na tem się nie zakończył. Synowie Stanisława, Jakób i Jan, w Warszawie na sejmie 22 grudnia 1579 r. za silną protekcyą i dodaniem części swej w Piotrowicach, pożądanej, jak twierdzili, przez króla do łowów, uzyskali lustracyą, która zacząwszy się w poniedziałek po Wniebowzięciu 1580 w Radomiu, stwierdziła, że radomskie wójtostwo i wsie Dzierzków, Gołębiów i Wola Gołęb. więcej czynią niż ustąpione wzamian królewszczyzny Mleczków, Mazowszany, Blizocin i Wola Blizocka. Do wójtostwa przydaną została wieś Glinice z 5 zagrodnikami wymianą z Firlejem za Leskowice i Serocko. Za lustracyi 1615 r. właścicielem wójtostwa był Seweryn Kurdwanowsld, a małżonkowie Szczepan Raczkowski z żoną Katarzyną Osuchowską, 22 maja 1670 za wolą króla Michała scedowali je Kochanowskiemu, stcic radomskiemu Pam. Rel. Mor. 1888. Zamek pierwotny stał wraz z kościołem św. Piotra na sypanej górze, którą kś. Gacki odnajduje w wzgórzu mającem 3 morgi 79 pręt. rozległości, niedaleko Mlecznej, a wysokości pionowej 5 łokci. Przestrzeń ta objęta jest parowem i ma wał skrajny. Tu lvś. Gacki mieści zamek wspomniany w dziejach pod 1282 r. Pam. Rel. Mor. 1855, str. 244 246. Akta mają mu nadawać w 1590 r. miano domus regalis, a 1605 już tylko wspominają górę niegdyś zamkową mons quondam arcis. Widać, że po wojnach szwedzkich, zamek pierwotny runął zupełnie. Inny zamek wzniósł Kazimierz W, wedle tradycyi Długosza, a opis lustracyi wszystkich, zwłaszcza 1554 i 1765 r. wskazują mu miejsce koło fary noworadomskiej. Krótki opis zamku z 1548 r. w którym Zygmunt August z Barbarą Radziwiłłówną spotkał się po obiedzie od stołu wstawszy, J. K. M. szedł na górę do Jej K. M. i tam jest izba wielka, było w niej tak wiele ludzi, iż na krużganku niektórzy stali Baliński, Pisma hist. , I, 151 152 zapewne odnosi się już do tego nowego zamku. Wedle lustracyi o ile się zdaje z 1554 r. zamek stał przy ulicy Grodzkiej, idącej od rynku. Brama miała. z boku lokal burgrabiego. Na prawo w dziedzińcu dom piętrowy z kuchnią i gospodarskiemi izbami na dole, a jadalnią na górze, litóra gankiem oszklonym łączyła się z domem wielkim. Ten na dole miał jedną, na górze dwie izby i kilka komnat; drugie piętro miało salę wkoło opatrzoną oknami. Od podwórza były krużganki. Między obu domami stała wieża a w niej 4 sklepy. Ku wschodowi za dużym domem była wieża biała dla złoczyńców i przy plebanii druga wieża dla szlachty. Ztąd do bramy stroną północną ciągnął się mur trzyrusztowy bez blanków, wzdłuż niego taras. Budynki były z muru podskorupione lub gontem kryte, na piwnicach, Okna z błonami szklanemi okratowane lub z żelaznemi okiennicami. W jednej komnacie strop malowany z pozłacaniem. Za murem przekop z trzema sadzawkami i wał, na który wychodziło się furtą, bo tu był ogród, łaźnia i browar. Przy cmentarzu farnym była w murze grodziła furta Pam. Rel. Mor. 1857, str. 250 251. Opis z 1567 r. Enc. Orgel. przedstawia go, jako dwór murowany, mający na równi z sobą mur i przekop, z trzema sadzawkami. U bramy na Z. dom murowany piętrowy. Z piętra wchód do świeżo zbudowanego blanku i do tarasu czyli więzienia, będącego wwieży miejskiej o pół staja oddalonej do dworu. W kącie dolnych gmachów furta na wał, a z niej ganek drewniany między sadzawkami do baszty drewn. miejskiej. Do wierzchnich gmachów wiódł ten sam ganek. Dom wielki pod dachówką, piętrowy stał na południe nad przekopexn. Na wschód od niego był mur przy którym blanki dwoje, zwierzchnie; dalej w tymże murze biała wieża wśród blanków. Porównywając dwa opisy z XVI w. spostrzegamy, że zamek był obwarowany; zarówno od miasta mur go odgraniczał, jak od muru miejskiego. W murach zamkowych były dwie wieże, od wschodu na zewnątrz miasta, i druga od miasta przy farze. Dwa domy, u bramy piętrowy zachodni i dwupiętrowy południowy mają wzmiankowaną wieżę, między sobą. Przerobiono ją w XVII w. jak widać z następnej lustracyi, na dworek z czterema izbami, Wedle lustra

Radom