za Kazimierza Jagiellończyka 1446 r. R. uzyskał zwolnienie dla swych kupców od budnego targowego w Opatowie, Skrzynnie. W 1455 r. po naradzie króla z rajcami miejskimi w 1453 oznaczono trakty handlowe. W Radomiu przecinały się trakt ruski z Bełza, Hrubieszowa, Krasnystawu, Lublina, Kazimierza i Zwolenia idący; wrocławski idący na Skrzynno, Opoczno, Żarnów, Przedborz, Radomsk, Brzeźnicę, Wieluń i Bolesławiec; wielkopolski na Przytyk, Inowłódz, Brzeziny, Stryków i Łęczycę Kod. Wielkop. Racz. . W 1461 zwolniono R. od ceł na komorze Janowskiej nad Wisłą, 1463 od ceł w Przytyku Pam. Rel. Mor. . W 1467 r. Kazimierz III Jagiellończyk nakazał urzędnikom jak wojewodzi i in. , z powodu niewejścia w życie uchwały 1455 r. o niej to chyba mowa jako na conventus generalis w R. zapadłej by dawali opiekę i swobodny przejazd Wrocławianom jadącym do Lublina zwykłemi drogami, to jest przez Radom i jego drogi Przyczynki do dziej. pols. , str. 110. W 1482 11 lutego sam król chyba, nie królewicz jak objaśnia Mosbach 115 pisze uprzejmy, , list z Radomia do rajców wrocławskich, że złoczyńców, którzy uszli ręki sprawiedliwości zapewne napastnicy kupców wrocławskich każe wyśledzić, schwytać i ukarać. Świadczy to o pobycie króla w R. i o jego zabiegach w kwestyi pewności handlu tranzytowego przez R. W tej samej kwestyi wolności handlowania z Rusią, do czego trzeba było bezpiecznego traktu, Maciej Korwin proszony przez Wrocławian, podejmuje się pośrednictwa w obozie pod Wiedniem 1485 r. 2 marca Mosbach, str. 115, 116. W tej samej kwestyi zabiera głos Władysław Jagiellończyk czeski 25 czerwca 1493 i 15 kwietnia 1497 r. w liście do Wrocławian i do Olbrachta; mówiąc o zakazie lub trudnościach dla handlu Wrocławian na Rusi i w Lublinie oraz o składach pewno w Krakowie i kilku miastach Wielkopolski w Polsce, d. 27 sierpnia 1493 Mosbach, 116 117, 119. Sprawa tego składu i tranzyta skończyła się 1499 r. 27 lipca rozkazem Olbrachta, by kupcy polscy towarów, zboża, wołów nie zbywali na Szląsku, lecz tylko w Polsce, choćby Szlązakom i to w pewnych na to oznaczonych składach. Wolno im przejeżdżać przez Szląsk do Norymbergi, Lipska i Frankfurtu nad Menem, ale na Szląsku wzbronioną mają sprzedaż. Na składach też tylko w Królewcu, Poznaniu i Kaliszu, Wrocławianie mogą sprzedawać lub wymieniać swój towar Mosbach, str. 120. Ile na tem ucierpiał Radom, ściśle niewiadomo. W 1514 r. Krzysztof z Szydłowca podkanclerzy, kasztelan sandomierski poprzednio radomski, a brat Mikołaja, ststy radomskiego obiecywał rajcom Wrocławia swc zabiegi w kwestyi przywrócenia tranzyta Wrocławianom oczywiście przez Radom na Ruś Mosbach, str. 130. Wojna z Albertem pru. skim wskazuje, że folga nastąpiła, a dług Mikołaja Ruedigera wrocławianina u radomskiego Jana Wankusza z 1523 r. Mosbach, str. 135, domysł ten potwierdza. Wszakże już 1524 r. Zygmunt I wydał edykt na lat 10 zakazujący tranzyta obu stanom, dla fałszywej monety rozdzielnej i nieprawidłowości ze strony Szlązaków. Wrocławianie, ze względu na upadek handlu, proszą Krzysztofa już kanclerzego o pośrednictwo Mosbach, str. 135. Cofnięcie musiało nastąpić między 29 lutego a 10 pazdzier. 1526 r. Pod ostatnią datą Zygmunt I grozi Wrocławiowi zerwaniem stosunków handlowych, z powodu importu nowinek religijnych str. 135 6 jakie kupcy dowozili. W 1527 r. za podszeptem kanoników katedry wrocławskiej, bawiących w Polsce Zygmunt I wydał zakaz handlu z Wrocławianami, grożąc winnym Polakom nie już konfiskatą jak Olbracht w 1499, ale i karą śmierci str. 138. Wrocławianie w liście do cesarza 1527 r. w styczniu, zwracają uwagę na upadek handlu, przez podwyższenie cła od lat 70. W 1527 stanął traktat z Austryą utviae sint liberae Dziennik sejm, 1555, str. 322 323, nie z Elektorem i Rzeszą w 1528, 1541. Król Ferdynand 1555 r. obesłał króla Zygmunta Augusta, senatorów i posłów sejmu piotrkowskiego w kwestyi przywrócenia wolnego handlu. Istotnie na owym sejmie najprzód podniesiono zarzut, że mieszczanie przywileju na składy nie złożyli ani Lublin, ani Gdańsk, ani inne. Co do dróg handlowych wręcz oświadczono, ze Krakowianie bronią z Wrocławia kupcom drogi zwykłej to jest przez Radom do Lublina, jeno aby na Kraków jeździli Dzienniki sejm. 1555 i 1558, str. 48 i 52. Ponieważ sejm ten nie wydał żadnych konstytucyi, zajęty sprawą religii, i sprawa tranzyta radomskiego upadła. W 1559 r. zaś na sejmie uchwalono na czas sejmu elekcyjnego, że kupcowie żadni ani z Korony wypuszczeni, ani do Korony puszczani być mają nie tylko z kupiami towarami, ale osobami swemi, sub pena capitis str. 193. Pewne zadość uczynienie za te ogólno przepisy uzyskali Radomianie przez cło grobelne 1538 w wysokosci 3 denarów od konia jucznego i wołu, a 1555 r. uwolniono ich od wszelkiej opłaty cła wewnętrznego Pam. Rel. Mor. , 1857. W r. 1565 Radomianie uzyskali odnowienie wykazu z 1455 r. dróg handlowych przez ich miasto idących Vol. Leg. . W XVII wieku sprawa tych dróg odnowiła się. W 1611 r. następne drogi uprzywilejowane miastom składowym wskazano ze Szląska do Małopol

Radom