zakonu św. Franciszka także na przedmieściu jedlińskiem lustr. 1787. r. , istniał już w XVI w. , skoro 1568 r. Stanisław przedmieszczanin wypędziwszy zeń zakonnice, zajął go samowolnie Pam. Rel. Mor. . Wedle SiarczyńBkiego były ono osadzone przez Tarłę sstę Zwoleńskiego 1620 r. po przeniesieniu z Janowca fundacyi. Cyfrę tę poprawia kś. Gacki na 1619 i fundatora zwie Janem Karolem Tarłem Fam. Rel. Mor. , 1858, str. 148. Zapewne była to fundacya ponowna. Zamknięto klasztor w 1819 Encykl. kośc. niepodaje o nim powyższych szczegółów. W 1821 odbywa się tu nabożeństwo dla więźniów, osadzonych w gmachu poklasztornym. Opis ręk. z 1850 r. podaje, że zamieniony został na cerkiew. Kościół księży Pijarów w rynku, powstały z kolegium wykończonem od 1737 do 1756 był w owej epoce jeszcze drewniany. Później wzniesiono go z cegły. Po skasowaniu zakonu, urządzono w pustej nawie, zachowującej jeszcze chór organowy na filarach, wystawę starożytności, na której odznaczył się zbiór medali dr. Rewolińskiego. Dziś mieści się tu gimnazyum. Rzemiosła. Cech tkacki istniał 1423, kuśnierski 1484 Pam. Rel. Mor. , 1855. W 1522 spotykamy się z cechem tkaczy i czapników; 1525 r. wspomniany jest Grzegorz złotnik, który kupił kielich z kaplicy Baryczkowskiej u fary N. U. , od p. Stanisława Baryczki. Lustracya z 1564 podaje 16 jatek rzeźniczych, płacących po 4 kamienie łoju, z tego 6 na szpital św. Ducha, szewcy płacą 2 grzyw. , prasłowie 6, 2 sukno sprzedający płacili po 12 gr. , bud kramarskich było 12 po 8 gr. , 9 przedających pod ratuszem płaciło po 4 gr. , piekarzy 24 po 4 gr. , blech dworski 8 grzyw. dawał, z wagi ratusz brał dochód. Jednakże wykaz poborów z R. 1569 r. ma tylko następne pozycye szos miejski zwany duplą tak od domów jako i od ról miejskich fl. 192, komornicy fl. 10 gr. 10, garnce gorzałczane 16 fi. , wino i małmazya fl. 7, dziesięcina z półtora łana gr. 15, czopowe za pierwsze półrocze 100 fl, za drugie 175 fl. Wpływu od rzemieślników w R. niema, choć jest w wykazach Skaryszewa i Ryczywoła. Wr. 1611 zawiązuje się cech szewcki w N. R. Za Zygmunta III w N. E. było 46 bań gorzałczanych, ile że już i magnat Mikołaj Potocki kaszt. krak. i hetm. w. k. wódką upijać się lubił 1648, Pam. Rel. Mor. 1858. W 1676 r. prasołowie t. j. sprzedawcy soli zawiązują odrębny cech solny Pam. Rel. Mor. , 1858. W r. 1690 burmistrz radomski Mikołaj Poznański, jako złotnik wielce dobry, ze starej monstrancyi i pastorału opaciego zrobił dla Sieciechowa nową monstrancyę srebrną w promienie i winno grona, wagi 34 grzyw. a ocenioną 200 Kś. Gacki, klaszt, Sieciech. , 270. W 1724 r. wedle Siarcz. z cechu prasołów August II wyłączył żydów. W 1752 r. poznajemy w Jedlni krawca Andrzeja z Radomia Kś. Gacki, Jedlnia, str. 47. W 1765 lustracya winiarzy podaje 2 od beczki po 8 zł, sprzedających miód 4, piekarzy 14, szewców 12, prasołów 3, kramarz 1. 1789 brano łopatkowego od rzeźników żydów 512 zł. gr. 6, katolików rzeźników nie było. Piekarzy było 12, płacą do zamku 36 fl. , szewców 20 płacą 3 fl. 6 gr. , prasołów 4, płacą 9 fl. 1 gr. , sukienników niemasz. Kramarz jeden Zelik żyd kupiec przy zamku płacący 800 fl. , ale inni kramarze po 4 fl. Handel polega, o ile się zdaje na tranzycie. Z powodu zapewne istnienia samego zamku lub milowych lasów w koło jeszcze w XVII w. Werdum, Tatarzy 1268 idą na Drohiczyn, Chełm, Lubelsk, Skaryszew, Iłżę i Tarżek Połn. Sobr. rusk. Het. II; do tegoż Skaryszewa zjeżdżają się książęta 1228 i 1263 pomijając R. sąsiedni. Jak widać z aktu 1264 dotyczącego Skaryszewa, to przedmiotem handlu w XIII w. były śledzie, wosk i sol, do czego po ten rok kasztelan radomski się mieszał ze swego urzędu dok. w arch. radom. . W 1394 r. pierwszego stycznia skarb królewski zyskał w R. od Marcina domownika i łucznika żupy 40 grzywien Życie dom. Jad. i Jag. , str. 23. Wynika stąd, że w tym czasie była w R. żupa czyli komora soli dostarczanej dla ziemian z Wieliczki, Bochni a może i Drohobyczy. Cło radomskie z R. jako komory i ze Zwolenia, Sieciechowa, Kozienic, Jastrzębia, Szydłowca, Bzina i Blizina jako przykomorków płacono w ilości 2 do 4 gr. od jucznych bydląt, od koni i bydła po 1 gr. a od owcy po 3 denary, ta połowa szła na korzyść kasztelana. Bywały wpływy znaczne, zwłaszcza od wołów, których tędy pędzono do 8000 Lustr. 1564. Cło to 1615 czyniło 460 fl. z tego kasztelanowi 260, staroście radom. 60, kozienickiemu 140. W 1661 czyniło tylko 57 fl. W 1391 R. uzyskał dla swego handlu poważną ulgę, bo zwolnienie od opłaty mostowego w Ryczywole, Stężycy i Kazimierzu na Wiśle i Opatowie Pam. Rel. Mor. 1856. Tym sposobem trakty wschodnie północne i południowe zostały otwarte dla radomian. Komunikacya nadwiślańska o tyle jest ważną, że już 1349 szedł trakt handlowy z Torunia do Włodzimierza na Rusi przęz Sieciechów naprzeciw Stężycy i Kazimierz Kod. Wielkp. , 1280. Godne uwagi, że trakt łowiecki którym królowie jeżdżą przez Kozienice i Jedlnią do R. niema nic wspólnego z tą drogą handlową. W 1419 r. obniżono dla Radomia cło lubelskie z czterech na dwa grosze od każdego konia jucznego. W 1422 r. uwolniono ich od opłaty mostowego w Mszadle. Już

Radom