leją zdrój samej soli. stopy wysoką, niżej zaś do dna czworoboczną, drewnianą. W kierunku wschodnim, około 15 mt. od niego, znajduje się zdrój Maryi, oprawiony w czworoboczną cembrzynę drewnianą. Wysokość słupa wody aż po otwór odpływowy wynosi 34 stopy. W kierunku płd. wscho dnim od niego, około 37 sążni, zdrój Krakusa, ocembrowany drewnianą czworoboczną cembrzyną, położony wyżej od poprzednich, ma słup wody 16 8; około 22 sążni od niego w kierunku płd. zachodnim jest zdrój Kazimierza, głębszy od poprzednich, z drewnianą czworoboczną cembrzyną, dalej zaś zdrój Heleny. Dokładnego zbadania przybytku wody nie można było przeprowadzić, skonstatowano tylko, że najobfitszym jest zdrój Rafaeli, potem Maryi, im zaś źródło loży wyżej, tom ilość wody się zmniejsza, W trzech źródłach badanych dostrzegł Aleksandrowicz następujące właściwości Woda w studniach zostaje w ciągłym ruchu, z powodu wydobywających się gazów, które za zbliżeniem ognia zapalają się. Ruch ten jest największy w zdroju Rafaeli. Woda świeżo zaczerpana jest przezroczystą i bezbarwną, a tylko ze zdroju Rafaeli cokolwiek sinawą. Posiada woń oleju skalnego a w zdroju Krakusa w porze niekąpielowej niemiłą woń, z powodu cząstkowego rozkładu soli jodowobromowych; smak ma słony, nieco gorzkawy. Najmniej gorzka jest woda ze źródła Maryi, gdyż tam najmniej jest soli magnezyowej. Z badania temperatury wody przy rożnej ciepłocie powietrza w lipcu 1862, maju 1863 i styczniu 1866 okazało się, że temperatura jest niezmienną, mianowicie w zdroju Rafaeli 9 5 Cels. , Maryi 8 8 Cels. , Krakusa 8 5 Cels. , Kazimierza 10 Cels. Ciężar gatunkowy wody po kilkakrotnych badaniach okazał się następujący w zdroju Rafaeli przy 15 Cel. 1 019495, Maryi 1 018775, Krakusa 1 018800, Kazimierza 1 00992. Badanie chemiczne jakościowe przedsiębrał najprzód trzech zdrojów dopiero wymienionych A. Aleksandrowicz, który rezultat i sposób swego badania ogłosił w wymienionej powyżej broszurze, czwartego zaś zdroju Kazimierza dr. K. Olszewski Rozbiór chemiczny wody mineralnej rabczańskiej ze zdroju Kazimierza, Kraków 1885, który podał także rozbiór chemiczny soli rabczańskiej Kraków, 1884. Różnica pomiędzy tymi rozbiorami jest w naj główniejszej części ta, żo kiedy Aleksandrowicz oznaczył tylko ślady boranu sodowego, to Prof. dr. Olszewski wykazał, żo ten w nowszych czasach coraz więcej w medycynie zastosowywany składnik zajmuje w zdroju Kazimierza i soli czwarte miejsce, a zatem i w innych zdrojach rabczańskich znajduje się w jeszcze większej ilości. Rozbiory te dały następujący rezultat, podany tu taką koMaryi, Rafaeli, Krakusa, skład 1 0, 03 0, 07 0, 08 0, 13 0, 09 0, 09 22, 86 22, 98 22, 96 0, 04 0, 94 0, 05 0, 07 0, 06 0, 07 1, 14 1, 23 1, 11 0, 02 0, 03 0, 03 0, 40 0, 45 0, 49 0, 13 0, 26 0, 28 ślady ślady ślady ślady ślady ślady 1 śkdy aady ślady 1 ślady llady ślady 0, 01 0, 01 0, 01 ślady ślady ślady ślady dlady lady 0, 02 Älady 0, 02 24, 87 20, 26 2r gt; , 18 0, 14 0, 14 0, 07 0, 65 0, 05, , 0, 14 1, 18, , 0, 63, , 1, 11 1 3, , o, oi; ; ślady ślady Ml 0, 16 1, 56, , loo Siarkanu potasow. SO3KO OWorku potasu. KCl, .. sodu SfaOl. .. . Jodku sodu NaJ Bromku sodu NaBr. .. . Węglanu sodów. OO NaO. Węglanu litowego CO. jLiO wapniow. CO OaO. nwgnow. C02MgO. . żelazawego COaFeO. mangan. CO3M11O. strontowego CO SrO amonowego Siarkaau barów. BOgBaO Tlenku glinu Al Og. .. . Boranu sodowego BOgNaO Kwasu krzemów. SiOi. .. Ogólna ilość składu, stałych Kwasu węglowego wok. . Sezon kąpielowy trwa od 1 czerwca do 15 września i dzieli się na trzy sześciotygodniowe do 10 lipca, do 20 sierpnia i 15 września. Sprawozdania zdrojowego lekarza dra Rybczyńskiego z r. 1886 i 1887 wymieniają 22 chorób, w których użycie wód rabczańskich jest wskazane. Są to różno postaci zołzów, czyli to choroba tkwi na skórze, na błonach śluzowych, na okostni lub w sustawach; wypociny i wysięki stałe i zbite w różnych narzędziach; przewłoczny gościec i jego następstwa; wreszcie zadawniona dna ze stwardniałymi wysiękami około sustawów dr. M. Żieleniewski Rys balneologii powszechnej, Warszawa, 1873, str. 196 nt. . Użycie jest wewnętrzne przez picie wody bądź czystej zimnej, bądź ogrzanej lub zmieszanej z mlekiem albo wodą sodową i zewnętrzne, mianowicie kąpiele słonojodowe pełne lub nasiadowe, z dodaniem według potrzeby soli lub ługu. Oprócz tego uży wano w pewnych chorobach kąpieli zimnych i natryskowych w łazienkach urządzonych na rzece za zakładem, żętycy i wód mineralnych. Ruch gości w zakładzie był następujący w r. 1864 było 120 osób, w 1865 r. 129, w 1866 r. 139, w1867 r. 242, w 18658 r. 278, w 1869 r. 203, w 1870 r. 220, w 1871 r. 368, w 1872 r. 456, w 1873 r. 356, w 1874 r. 446, w 1875 r. 365, 1876 r. 419, 1877 r. 428, w 1878 r. 449, w 1879 r. 552, w 1880 r. 425, w 1881 r. 565, w 1882 r. 668, w 1883 r. 606, w 1884 r. 610, w 1885 r. 802, 1886 r. 1042, wreszcie w 1887 r. 951 osób. W r. 1864 wydano kąpieli 2040, w 1874 r. 4952, w 1885 r. 7319; w tymże roku rozesłano 3935 flaszek wody, 521 kgr. soli i 90 flaszek ługu; w 1886 r. wydano w ogóle 14529 kąpieli, sprzedano 4184 flaszek wody i 637 kgr. soli w pudełkach. W miarę wzrostu liczby gości powiększał się corocznie zakład. Rabka