3. P. , przyl. Wsi Gorzów, w pow. chrzanowskim. Mac, Pustynia, podleśnictwo na obszarze dóbr Byczyna, pow. toszeckogliwicki. Pustynka, wś nad rzką Neretwą, w gub. wołyńskiej. Pustynki, sioło, pow. sieński, gm. Pustynki, ma 20 dm. i 115 mk. , z których 4 zajmuje się garncarstwem, 1 kowalstwem. Pustyńska gmina ma 4446 mk. 1542 męż. , 1496 kob. i 1408 dzieci, z których 160 zajmuje się prze mysłem leśnym, używając do pomocy 270 koni. W gminie znajduje się 11, 831 dzies. lasów prywatnych i 934 dzies, włościańskich. PustynkiHorki, góra w pow. połockim, na lewym brzegu Dźwiny, z folw. Horki na; szczycie. Pustynne Piatyhory, ob. Piatyhory. Pusty Wierch, szczyt skalisty w Karpa tach wschodnich, w dziale skolskodelatyń skim, paśmie wyszkowskiem, w obr. Wyszko wa, pow. doliński, na dziale wodnym Świcy i Mizunki. Wznies. 1358 mt. n. p. m. Ze szczy tu rozległy widok na doliny obu rzek. Ob. Gurgulat. Br. G. Puswaszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki, o 23 w. od Wiłkomierza. Pusza, po łotew. Puszy, wś, pow. rzeżycki, wraz z Dorotpolem łotew. Doratpols, własność Szadurskich. Posiada kościół par. kat. p. w. św. Trójcy, w 1743 r. wzniesiony przez Jana Antoniego Szadurskiego, i kaplicę filialną. Par. katol. , dek. rzeżyckoraźnieńskiego, ma 2388 wiernych. Za czasów zakonu rycerskiego P. niem. Puschen stanowiła dziedziczne dobra Henryka Korffa do Schmysing. Około 1569 r. przez czas jakiś była w posiadaniu Henryka Cymermana, uszlachconego mieszczanina ryzkiego. Puszakinia, zaśc. dóbr Orniany, w pow. wileńskim. Puszałaty, zaśc. szl. , pow. wileński, w 3 okr. pol. , o 50 w. od Wilna, 2 dm. , 20 mk. starow. Puszany, wś włośc. , pow. trocki, w 3 okr. pol. , gm. Butrymańce, okr. wiejski Krużuńce, o 8 w. od gminy a 66 w. od Trok, ma 15 dm. , 131 mk. kat. i 3 żyd. w 1864 r. 61 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarbowych Punie. Puszcz, pow. radomski, ob. Chomentów Puszcz. częła gęstsza ludność, przy innych warunkach bytu, powstały inne gałęzie przemysłu pasterskorolniczy a zarazem inne stosunki społeczne. W pierwszych wiekach dziejowego życia spotykamy jeszcze obok siebie te dwie formy bytu i kultury. Działalność kolonizatorska książąt i duchowieństwa toruje dro gę rolnictwu, przemysłowi i związanym z nimi sto sunkom, I zacieśniając stopniowo ludność leśną do coraz drobniejszych obszarów, rozsianych jak wyspy śród rozpościerających się osad rolnych i prywatnej własności. Piaszczyste i bagniste obszary stanowią ostatnie przytułki leśnej ludności, która powoli po rzuca swoje zajęcia, traci swe urządzenia i prawa. Rozległy pas zie mi rozdzielający wyżynę pojezierza bałtyckiego od południowego pasa wyżyn podolska, lubelska i małopolska, najdłużej przechował to le siste pokrycie Polesie, Podlasie, Mazowsze i złą czony z nim stopień kultury mieszkańców. Na wyży nach południowych a po części i na północnych roz winęła się wcześnie wielka własność, w dolinach rzek drobna posiadłość, które zmieniły stosunki spo łeczne a stopniowo i warunki bytu ludności leśnej. Na miejsce dawnego przemysłu myśliwskiego, pszczelniczego, powstaje przemysł górniczy, huty, smolarnie, przeróbka drzewa, przytem gospodarstwa rolne. Puszcze środkowych nizin, nienęcące ani glebą żyzna, ani bogatym drzewostanem, pozostają przeważnie własnością królewską. Dorzecze Narwi stanowiło do ostatnich niemal wieków krainę puszcz, w której ty powymi przedstawicielami kultury z epoki leśnej są Kurpie. Jak obszar nizin, tak i puszcze przecho dziły na lewy brzeg Wisły i łączyły się z obszara mi lesistymi wyżyny małopolskiej w dorzeczu Pilicy. Rzecz naturalna, że ludność puszcz występowała opornie wobec nowej kultury i łączących się z nią urządzeń. Powstanie, na czele którego stanął Masław 1040 r. , było niewątpliwie objawem oporu lu dności leśnego Mazowsza przeciw wprowadzonym tu przez wielkopolskich książąt porządkom, zagrażają cym dzikiej swobodzie tych synów puszczy. Roksolania Klonowicza przechowała nam obrazy utrzy mujących się jeszcze w XVI w. na Rusi Czerwonej zabytków dawnego życia leśnego. Worek Judaszów podaje ciekawy szczegół srogiej kary za kra dzież barci rozprucie brzucha. Najdłużej pierwotne stosunki społeczne i urządzenia przechowały się u Kurpiów, których prawo bartne spisane w 1559 roku przez Niszczyckiego obowiązywało do końca XVIII w. Por. szczegóły o Lasakach i Borowiakach w artyk. Prusy, t. IX, 99. Puszcze brały swą na zwę albo od cech fizycznych Czerwony bór, Biała, Zielona puszcza, albo od rzek Skwańska albo też od głównych osad skupiających się zwykle koło my śliwskiego dworu książęcego lub siedziby starosty Białowieska, Kampinoska, Myszyniecka, Niepołomicka. Br. Ch. Puszcza, jako obszar leśny była pierwotną postacią przeważnej części terytoryum zajętego przez plemiona wchodzące w skład późniejszego państwa polskiego. Rzeki i jeziora jedynie, tudzież wytworzone działaniem wód nadbrzeżne łęgi, przerywały to rozległe pokrycie borów i lasów. Puszcze te zamieszkiwała, nieliczna naturalnie, ludność, śród której wytworzył się odrębny sposób życia i odrębne urządzenia i stosunki społeczne. W dolinach rzek i nad brzegami jezior, w miarę tego jak skupiać się zaPuszcza 1. leś. os. , pow. piotrkowski, gm. Kluki, par. Kaszewice, ma 1 dm. , 3 mk. , 5 mr. W 1827 r. był 1 dm. , 2 mk. 2. P. , wś włośc. , pow. noworadomski, gm. Sulmierzyce, par. Chabielice, ma 6 dm. , 53 mk. , 50 mr. W 1827 r. było 7 dm. , 45 mk. 3. P. , os. , pow. opoczyński, gm. i par. Przysucha, odl. od Opoczna 25 w. , ma 5 dm. , 43 mk. , 16 mr. dwors. , 19 mr włośc. 4. P. , wś włośc, pow. chełmski, gm. Żmudź, par. Kumów wsch. obrz. Klesztów, ma 10 os. , 116 mr. W 1827 r. 8 dm. , 59 mk. Wchodziła w skład dóbr Klesztów. 5. P. , wś włośc. , pow. rypiński, gm. Pręczki, par. Rypin, odl. o 10 w. od Rypina, ma 33 dm. , 242 mk. , 1094 mr. 699 ornej zie Pustynia Pustynia Pustynka Pustynki Pustynne Pusty Puswaszki Pusza Puszakinia Puszałaty Puszany Puszcza