ców kościelnych zaginęły. Uposażyli kościół I ten królowie Aleksander w 1503 r. i Zygmunt I w 1533, oraz mieszczanie puńscy w 1534 r. i niektórzy z plebanów. Kościół przed upadkiem nie odznaczał się ani pod względem sztuki ani też zabytkami historycznemi. Podług miejscowego podania dawniejszy kościół stał na opuszczonem dziś cmentarzu św. Jerzego za miasteczkiem, następny zaś wybudowany został przez powracającą z jakiejś wyprawy chorągiew rycerską. Przy kościole stała dzwonnica, w której największy z dzwonów odlany był w 1699 r. kosztem kś. Jana Falkowskiego, miejscowego plebana, drugi w 1666 r. fundowany przez Wincentego Korwina Gosiewskiego, hetmana polnego i podskarbiego lit. , ststę puńskiego, trzeci zaś, w połowie b. wieku pęknięty, kosztem miejscowego plebana kś. Wincentego Łabońskiego w 1797 r. Z pomiędzy plebanów puńskich znakomitsi byli kś, Jan Falkowski, kanonik smoleński i dziekan trockie żyjący w końcu XVII w. Uposażył on kościół 3 włókami gruntu, 1 włóką łąk i 10 placami w mieście. Zapis ten potwierdził Konstanty Brzostowski, bisk. wileński, w 1699 r. Dalej kś. Jerzy Huszcza, doktor obojga praw i sztuk wyzwolonych, kanonik wileński, który otrzymawszy w 1747 r. probostwo z kościołem i plebanią w stanie największego opuszczenia, w ciągu 29letniego zawiadywdania parafią do 1776 r. dźwignął walący się kościół i podmurował go cegłą, wzniósł trzy ołtarze, chrzcielnicę, ambonę, chór i nowe organy, wymurował pod kościołem podziemia, wzniósł na nowo plebanią i zabudowania gospodarcze. W końcu kś. Ignacy Downar, kanonik smoleński, był deputatem na sejm grodzieński i wybornym agronomem podług rękop. kroniki kościoła puńskiego przez kś. Winc. Jezierskiego z 1849 r. , przytoczonej przez Syrokomlę w Wycieczkach po Litwie, 1850 r. . Jest to stara osada. Za czasów pogańskich wznosił się tu wielki drewniany zamek, do którego odnoszą szczegóły bohaterskiej obrony zamku Pullen al. Pillenen. W 1336 r. wyprawa krzyżacka, pod wodzą w. m. Teodoryka z Altenburgu, Ludwika, margr. brandenburskiego, Filipa hr. Namur i hr. Hennenberga, obiegła zamek Pullen, w którym zamknął się Margier, zwany przez dziej opisów pruskich królikiem litewskim, wraz z nielicznym pocztem zbrojnych i przeszło 4000 okolicznej ludności. Margier długo mężnie się bronił; w końcu jednak widząc niemożność dalszej obrony, Margier ze stu rycerzami wyciął dzieci, starców, niewiasty i rannych, i zwłoki ich rzucił na wielki stos ofiarny, poczem własnoręcznie zabił żonę i dzieci, wreszcie sam się przebił, zostawiwszy wrogowi tylko popielisko i zgliszcza. Narbut Dzieje Litwy, t. IV, str. 600 i t. VII, sir. 86, twier dzi, że wypadek ten miał miejsce we wsi Piluny nad Szeszupą, blizko Pilwiszek. Inni wreszcie odnoszą fakt ten do wsi Pielawy w pow. wyłkowyskim Por. rozprawkę Al. Osipowicza O zamczyskach w gub. suwalskiej Tyg. Illustr. , 1867 r. , V, 57. Ślady zam czyska, podług Syrokomli, pozostały się na wyniosłym stromym brzegu Niemna, na wzgó rzu, gdzie znajdują się cegły i kafle. Wśród urwisk i wąwozów od rzki Puniały dawał się widzieć loch, przypadkiem otworzony. Nastę pnie P. stanowiły królewszczyznę i podług Metryk litewskich, nadane były w dożywocie w 1494 r. Iwanowi Litaworowi Chreptowiczowi; następnie w 1499 r. Stanisławowi Barto szewiczowi Montowtowiczowi; od 1501 1506 r. Aleksandrowi Chodkiewiczowi; od 1527 r. kś. Pawłowi Holszańskiemu, biskupowi łuckiemu; od 1536 r. Janowi Zabrzezińskiemu, wwdzie trockiemu i marszałkowi w. ks. lit. ; w 1568 r. Jerzemu Aleksandrowiczowi Chodkiewiczowi 1569 r. . Podług spisów podskarbińskich z 1569 r. P. należały do dóbr stołu królewskiego. Następnie przemienione na ststwo, zostawało w posiadaniu Pociejów, Sapiehów, Brzostowskich, którzy w 1766 r. opłacali 9951 złp. 15 gr. kwarty a 6966 złp. hyberny. Ststwo obejmowało wówczas mko P. z obszernemi przyległościami. Na sejmie z 1773 75 r. Stany Rzpltej nadały jako ekspektatywę te dobra narodowe Konstantemu Brzostowskiemu, synowi podskarbiego w. ks. lit. , łącznie z ststwem daugowskiem, orańskiem i koniawskiem, z zastrzeżeniem jednak dożywocia poprzednich posiadaczy. Po upadku Rzpltej cesarz Paweł I nadał je na 25 lat ge nerałowi Kachowskiemu, a cesarz Aleksander I przedłużył używalność na lat pięć jego sy nowi, po upływie których P. przeszły pod za rząd skarbu. Podług Strykowskiego zamek puński, odbudowany jak widać po napaści krzyżackiej, dany był na mieszkanie jakiemuś zwyciężonemu hanowi krymskich Tatarów. W t. XIII aktów wyd. przez Wil. Komisyą Arch. znajduje się przywilej Zygmunta Stare go z d. 1 maja 1536 r. , nadający pewne grunta strzelcowi królewskiemu Janowi Stanilewiczowi i bratu jego Maciejowi, oraz królowej An ny Jagiellonki z d. 9 kwietnia 1585 r. , po twierdzający używanie tych gruntów Szczęsne mu i Kasprowi Maciejewiczom Staniewiczom, zapewnie synom wspomnianego powyżej Ma cieja Stanilewicza. 2. P, , wś nad rzeką Łostajką, pow. oszmiański, w 2 okr. pol. , o 35 w. od Oszmiany, 2 dm. , 22 mk. prawosł. 3. P. , dwór, pow. poniewieski, w 2 okr. pol. 4. P. , sioło i okolica, pow. wiłkomierski, gm. Towiany, o 20 w. od Wiłkomierza; własność Mackiewicza. J. Krz.

Punie