państwa. W 1031 r. Jarosław I, w. ks. kijowski, wspólnie z bratem Mścisławem wtargnęli z mnogiem wojskiem wgłąb Polski, zabrawszy mnóstwo jeńców, osadzonych potem nad Rosią, zajęli napowrót grody czerwieńskie, wraz z głównym ich grodem Przemyślem. Ale już w r. 1071 zdobywa go znowu Bolesław II śmiały, wracając z wyprawy kijowskiej. Odtąd Przemyśl stanowił główne stanowisko Bolesława. Tu przepędza on całą zimę, tu przyjmuje poselstwo węgierskich książąt z prośbą o pomoc, a powróciwszy z wyprawy węgierskiej, zimuje tu po raz wtóry, aby następnio wyruszyć na podbój grodów wołyńskich. Ziemia czerwieńska w r. 1086 lub 1087 przeszła napowrót w ręce ruskie. W r. 1087 siedzi już w P. Ruryk Rościalawicz jako pierwszy udzielny książę przemyski. Po śmierci Ruryka objął gród w r. 1092 Wołodar Rościsławicz. Wśród bratobójczych walk, jakie Rościsławicze staczają między sobą, wzywa w. ks. kijowski Świętopełk posiłki węgierskie, a w r. 1099 stanął sam król Koloman z dwoma biskupami i licznem wojskiem koło P. nad Wiarom. Zagrożeni Rościsławicze pogodzili się między sobą, a przywoławszy w pomoc Połowców, odnieśli nad Węgrami świetne zwycięztwo i zmusili ich do ucieczki. Po śmierci Wołodara w r. 1124 objął rządy w P. syn jego Rościsław Wołodarowicz. Ten umiera jednakże już w r. 1126, a brat jogo Wołodzimirko Wołodarowicz, książę dźwinogrodzki zagarnął P. pod swoje panowanie, bez względu na pozostałego syna Rościsławowego, Iwanka, głośnego później pod nazwą Berładnika. Panowanie Włodzimirka było dla P. fatalne. Stolicę państwa swego przeniósł on do Halicza. Już w r. 1134 państwo to zowie się halickim, P. zeszedł w ten sposób na gród drugorzędny. Włodzimirko walczył bez ustanku przeciw wielkim książętom Wszewołodowi II Olgowiczowi i Izasławowi II Mścislawowiczowi i w tych wojnach ilekroć zbliżył się ku Przemyślowi, czekała go klęska. Doznał on tu upokorzenia w r. 1150 i 1152 i umarł w P. w r. 1152. Po nim obejmuje rządy 8yn jego Jarosław Osmomysł, ks, halicki, a po jego śmierci syn jego Włodzimierz Jarosławicz w r. 1187. Tego wygnali bojarzy z Halicza w r. 1188, a przywołali natomiast Romana, ks. Włodzimirskiego. Lecz i ten nie długo się utrzymał. W tymże roku wypędził go król węgierski Bela III, u którego Włodzimierz szukał wtedy pomocy, a na tronie halickim osadził swego syna Andrzeja, Włodzimierka zaś zabrał do Węgier i osadził w więzieniu. Haliczanie, chcąc się pozbyć Węgrów, zaprosili na tron Rościsława, syna Berładnika, właściwego dziedzica Halicza i Przemyśla. Ale zaledwo tenże przybył już go nie chcieli i 1874. Stowarzyszenie oszczędności i zalicze kzdobywa P. i wciela w obręb swego pierwszego ogólnego Tow. urzędników austr. węgier. monarchii od 1872. Stow. wzajemnej pomocy dyetaryuszów sądowych od 1878. Filia krakowskiego Tow. wzajemnych ubezpieczeń, filia Slawii Tow. wzaj. ubezpieczeń w Pradze i inne. Stowarzyszenia i zakłady dobroczynne Miejski fundusz ubogich, utworzony w r. 1835, z zakład, majątkiem 15, 500 złr. ; Dom przytułku z zapisu ks. Dobrzańskiego z r. 1839, z majątkiem zakład. 10, 500 złr. ; Fundusz inwalidów od r. 1850 z zakład, majątkiem 1250 złr. ; fundusz rekonwalescentów od 1857, z majątkiem zakład. 1400 złr. ; fundusz wdów i sierot po księżach obrz. gr. kat. od r. 1843; Towarz. pań miłosierdzia św. Wincentego á Paulo od r. 1869; Tow. panien ekonomek św. Wincentego á. Paulo; Ochrona małych dzieci im. św. Jadwigi od r. 1869; Wychowawczy zakład sierot dziewcząt, z zapisu 5000 złr. Katarzyny z hr. Wodzickich Konarskiej z r. 1845; Tow. bursy przemyskiej od r. 1875; Tow. św. Mikołaja i Tow. naukowej pomocy im. J. I. Kraszewskiego od 1879; Tow. straży ogniowej ochotniczej od r. 1872. Istnieją prócz tego 3 izraelickie stow. dobroczynne, c Tow. mające na celu podniesienie oświaty i zamiłowanie sztuk pięknych Oddział Tow. pedagogicznego; Koło Towarzystwa nauczycieli szkół wyższych; Tow. muzyczne od r. 1862 i Tow. dramatyczne od r. 1879. d Stow. mające na celu zabawę towarzyską Gwiazda, stow. młodzieży rzemieślniczej od r. 1869; Tow. łyżwiarskie i łodziowe od 1881 r. ; Tow. strzeleckie od r. 1873, nareszcie Kasyna mieszczańskie, ruskie, kupieckie, zwane dawniej izraelskiem, czytelnia polska i wojskowa. Dzieje, Według bajecznej tradycyi podanej przez Długosza, książę polski Przemysław założył P. w VII w. i nazwał go od swego imienia. O starożytności grodu który był zawiązkiem osady miejskiej świadczy następne podanie Nestora W lito 6489 to jest w r. 981 ide Wołodymir na Lachi i zaja hrady ich Czerwień i innyi, iże sut do seho dnia pid Rusiju Po zajęciu ziemi przez Włodzimierza zapanował w tej lechickiej okolicy obrządek wschodni. Okres drugi, ruski, przedstawia nam bratobójcze wojny książąt ruskich, zapasy z obcym najezdcą lub z dawnymi panami grodu, którzy pragną odebrać wydartą ziemię. Po śmierci Włodzimierza I Wielkiego, podzielili liczni synowie jego państwo ruskie między siebie, z czego powstało kilka udzielnych księstw. Książęta w ciągłych walkach używają pomocy sąsiadów. W r. 1018 spieszy Bolesław Chrobry w pomoc swemu zięciowi, ks. kijowskiemu Świętopełkowi, wygnanemu przez brata Jarosława, a osadziwszy go napowrót w Kijowie, wraca do domu, po drodze zaś

Przemyśl