misyonarzom reguły św. Wincentego a Paulo. Wznieśli oni pod zamkiem dom mieszkalny i kaplicę. Po wydaleniu misyonarzy w r. 1783 zniesiono także seminaryum a budynek przeznaczono na dom poprawy dla księży dyecezyi przemyskiej. W r. 1819 przywrócono seminaryum i umieszczono w przekształconym budynku misyonarzy. Cerkiew katedralna. Od r. 1412 służyła wyznawcom obrz. wschodniego cerkiew, , Zwiastowonia Najśw. M. P. na Wilczu za cerkiew katedralną. Około r. 1500 mieszczanin, kowal Koźma wymurował cerkiew katedralną w obrębie murów miejskich, przy bramie lwowskiej. Przy cerkwi istniał szpital, szkoła parafialna i budynek dla kleru. Bisk. Atanazy Szeptycki postanowił tę cerkiew przebudować, a uzyskawszy fundusze ze składek rozpoczął budowę wieży, którą wzniesiono wiatach 1775 do 1778, umarł jednak niedokończywszy budowy. Gdy 1784 r. cesarz Józef II dał kościół pokarmelicki wraz z klasztorem biskupowi i klerowi przemyskiemu, a kościół ten przekształcił na cerkiew katedralną p. w. Urodzenia św. Jana Chrzciciela. Plac, na którym stała dawna cerkiew katedralna i nowo wzniesioną wieżę oddano do funduszu szpitalnego; tu stanął później budynek szpitalny, na wieży zaś umieszczono zegar miejski. Na kościele pokarmelitańskim znajdował się herb rodziny Krasickich i napis pamiątkowy fundatora tego kościoła Marcina Krasickiego. W r. 1883 rozpoczęto renowacyą cerkwi katedralnej i dokonano dzieła pomyślnie. Z prawej strony od wejścia przybudowano nową kaplicę św. Mikołaja na wzór kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu. W cerkwi tej jest prześlicznie rzeźbiona ambona, przedstawiająca okręt z żaglami najdokładniej wyrobionymi, zabytek dawnych czasów. Z nowszych pamiątek zdobi ją marmurowy pomnik, wystawiony kosztem kapituły dla bisk. Śnigurskiego. Cerkiew Urodzenia N. M. P. na przedmieściu Błonie, dawniej drewnianą, rozebrano w ostatnich latach i wybudowano natomiast piękną cerkiew murowaną o 3 kopułach. O erekcyi tej cerkwi pisał Szaraniewicz Przegląd archeologiczny, Lwów, 1882, zesz. I, str. 89. Według szematyzmu dyecezyalnego miało być w P. 28 cerkwi. Ks. Ant. Dobrzański wylicza 9 cerkwi, które istnieją w drugiej połowie XVII i XVIII w. , a mianowicie Cerkiew katedralna Urodzenia św. Jana Chrzciciela ob, wyżej; cerkiew św. Trójcy, drewniana, po za murami miasta przy ulicy Dobrowolskiej. Przy niej bazylianie utrzymywali gr. kat. seminaryum około r. 1780. Po otwarciu wszechnicy Iwowskiej przeniesiono seminaryum do Lwowa, a dopiero w r. 1845 otworzono przy gr. kat. katedrze przemyskiej czwarty rok teologii i zaprowadzono seminaryum dotąd istniejące. Cerkiew św. Mikołaja na Podgórzu zgorzała w r. 1759. odbudowano ją w r. 1763, ale rozebrano około 1786. Cerkiew Zwiastowania Najśw. M. P. przy ulicy Lwowskiej, tam gdzie stary zamknięty cmentarz. Dokument erekcyjny z 1679 r. ogłosił Szaraniewicz Przegląd archeologiczny, Lwów, 1883, II; 124. Cerkiew św. Michała na Podzamczu nad Sanem, zniesiona przy końcu zeszłego wieku. Cerkiew Przemienienia Pańskiego na Garbarzach, zniszczona przez pożar 1748 r. Cerkiew św. Jerzego na Garbarzach, zniesiona z początkiem obecnego wieku. Cerkiew Objawienia Pańskiego na Zasaniu, przy ulicy Jarosławskiej, za klasztorem benedyktynek, zniesiona z końcem XVIII w. Cerkiew Najśw. M. P. na Zasaniu przy ulicy Węgierskiej, zbudowana w r. 1612, zniesiona i rozebrana w r. 1786. Izraelici mają bóżnicę, zbudowaną w końcu XVI w. przy ulicy Na Wale, rozszerzaną i przekształcaną w czasach późniejszych niejednokrotnie, ale noszącą mimo to cechy wieku, w którym powstała. Ewangielicy należą do parafii w Jarosławiu. Szkoły. Jakkolwiek dopiero w początkach XV w. znajdujemy w aktach pierwszą wzmiankę o szkole przy katedrze rzym. kat. , zdaje się że szkoła ta, a także i szkoła przy katedrze grkatol. istniały o wiele wcześniej. W drugiej połowie XV w. założono tu według J. Łukaszewicza Historya szkół kolonią akademii krakowskiej. Jezuici otworzyli w 1617 r. pięcioklasowe kolegium, które istniało do 1772 r. Po zniesieniu zakonu utworzył rząd austryacki sześcioklasowe gimnazyum. W r. 1820 otwarto w P. dwuletni kurs filozofii, który w r. 1849 połączono z gimnazyum sześcioklasowem, istniejącem do dzisiaj, a w którem od r. 1867 jezyk polski jest wykładowym. W 1888 r. będą wprowadzone klasy paralelne z językiem ruskim. Założono też szkoły normalne dla chłopców i dziewcząt, dwuklasową szkołę niższą realną i kurs greparandy dla nauczycieli i nauczycielek. Obecnie istnieją w P. prócz gimnazyum seminaryum nauczycielskie żeńskie i połączona z niem wzorowa szkoła ćwiczeń i ogródek Froeblowski; 8 klasowa szkoła wydziałowa męzka; 3 klasowa szkoła etat. mieszana na Błoniu; 4 kl. szk. etat. męzka; szkoła wydziałowa żeńska istniejąca przy klasztorze pp. benedyktynek od r. 1782; prywatny zakład wychowawczonaukowy żeński; dwuklas. szkoła izraelicka męzka. Przy kapitule gr. kat istnieje zakład wychowawczo naukowy dla diaków, założony wr. 1816 przez gr. kat. bisk. Michała Lewickiego, utrzymywany początkowo z dobrowolnych datków duchowieństwa. Biskup Jan Śnigurski zapisał zakładowi wieś Nowosiółki pod Kalwaryą Pacławską, by z dochodów utrzymywano w za

Przemyśl