jesieni 5, 8 R. , półrocza letniego 12, 3 półrocza zimowego 0, 7 R. Florę leśną okolicy i stosunki klimatyczne opisał prof. gimn. Bol. Kutula Sprawoz. Dyrekcyi gimn. przemyskiego za 1878 r. , Lichenologiczną Horę okolic P. badał Wł. Boberski Kosmos, 1885, str. 68 nn. . W liście Chodakowskiego do gen. L. Kropińskiego Bibl. Warsz. , 1866, II, 177 czytamy W Przemyślu znalazłem przy katedrze ruskiej przywilej oryginalny Lwa ks. , syna Daniela, króla halickiego, z roku 1292, w którym między innymi dla katedry potwierdzają się dziesięciny z wina winohradnyje. Ludność miasta podobnie jak i innych miast czerwonoruskich była różnoplemienną. Obok Rusinów i Polaków osiedlali się tu Niemcy i Żydzi a nie brakło osadników z innych narodowości. W pierwszych czasach po przyłączeniu P. do Polski za Kazimierza W. mają przewagę Niemcy, którzy osiedlają się ta jako kupcy i rzemieślnicy. W ciągu wieku XVI polonizacya tej różnoplemiennej ludności została ukończoną. W dokumencie z r. 1625, mocą którego burmistrz i rajcy miasta nadają ustawy cechowi złotników, malarzy i konwisarzy, czytamy Polskim albo łacińskim a nie inszym językiem mają gadać w cechu pod winą funta wosku, excepto żeby nie umiał po polsku albo po łacinie, tedy takiemu wolno mówić językiem przyrodzonym i tłumacza wolno mu mieć, jeśliby w cechu nie znalazł się, coby język jego rozumiał Hauser, 1. c, str. 103. W zbiorze listów w archiwum przemyskiem nie znajdujemy już listów niemieckich od początku XVII w. Żydzi osiedli tu prawdopodobnie na podstawie przywileju Kazimierza W. , nadanego w r. 1367 żydom na Rusi i w Małopolsce. W XV w. posiadali oni ulicę w płn. wschod. części miasta, w obrębie muru obronnego gdzie dziś ulica Handlowa, zajmowali się drobnym handlem i płacili pewną daninę staroście właściciele domów 4 złp. rocznie, inni po 3 złp. . Według lustracyi ststwa przemyskiego z r. 1542 było 18 rodzin żydowskich; z tych tylko 7 posiadało domy przy ulicy Żydowskiej. Od tego czasu wzrasta liczba żydów. W 1559 r. udziela im Zygmunt August przywilej na swobodne osiedlanie się w P. i m. ;, wolność handlu; około tego czasu rozpoczynają budowę synagogi. W r. 157 5 nadał Stefan Batory tutejszej gminie izraelickiej zupełny samorząd. W skutek tego wybierała co rok starszych, w których ręku, pod przewodnictwem wojewody lub jego zastępcy, spoczywał zarząd i sądownictwo gminy. Stefan Czarniecki jako wojewoda ziem ruskich nadał żydom przemyskim przywilej potwierdzony przez Jana Kazimierza w r. 1660, mocą którego uzyskali starsi władzę więzienia swych współwyznawców, chłostania ich a nawet ucinania im uszu. Z przywilejów Władysława IV z r. 1638 i Augusta III z r. 1752 wynika, że rabin przemyski był archirabinem ziemskim przemyskim, a do okręgu synagogi przemyskiej należało 26 miast i miasteczek okolicznych i wszystkie wsie w podgórskich okolicach Przemyśla. Gmina izraelicka istniała zupełnie odrębnie, samoistnie i niezależnie obok gminy chrześciańskiej, a żydzi przemyscy nazywali się obywatelami żydowskiego miasta Przemyśla, a jako tacy wolni od wszelkich ciężarów miejskich, opłacając jedynie podatek staroście. I ten podatek obniżył Stefan Batory, zakazując przywilejem z r. 1578 pobierać po 2 złp. od żydów nieposiadających domów. Wśród takich stosunków rósł majątek gminy żydowskiej, gmina chrześciańska natomiast podupadała coraz bardziej. To wywołało między dworna gminami walkę o byt zagrożony, której odbiciem są ślady w aktach sporów, prowadzonych przez wieki całe. Dotyczą one przedewszystkiem prawa wolnego handlu, warzenia piwa, sycenia miodów i szynkowania trunków, tudzież prawa wykonywania rzemiosł. Skargi wytaczano zazwyczaj przed sąd królewski, a król wyznaczał komisarzy do zbadania sprawy i wydania wyroku. Skutek skarg bywał różny, częściej jednak korzystny dla żydów. Około r. 1750 żydzi wykonywuja swobodnie rzemiosła, należące do cechu krawieckiego, zakupują domy na wszystkich ulicach a nawet w rynku, słowem są równouprawnieni z chrzościanami. Po rozbiorze Rzpltej stanowili żydzi pod rządem austryackim odrębną gminę a w stosunkach prawnopolitycznych podlegali jurysdykcyi miejskiej bez równouprawnienia z chrześcianami. Dopiero po wprowadzeniu rządów konstytucyjnych, uzyskali równouprawnienie i od r. 1867 biorą udział w reprezentacyi miasta. Obecna izraelicka gmina wyznaniowa urządzona jest na podstawie statutu z r. 1874. Do tej gminy należą obowiązkowo wszyscy izraelici zamieszkali w P. i w tych miejscowościach powiatu przemyskiego, w których nie ma samoistnej izraelickiej gminy wyznaniowej. Członkowie gminy, opłacający pewien minimalnie oznaczony podatek, wybierają, radę gminy wyznaniowej, złożoną z 24 członków, na 3 lata. Rada wybiera z pośród siebie prezydenta i jego zastępcę na rok jeden i dzieli się na 3 sekcye wyznaniową, dobroczynności i nauki, gospodarczofinansowa. Rada gminy nakłada na członków podatki i opłaty za korzyści pociągano z zakładów i urządzeń gminnych, i zarządza majątkiem gminy składającym się z bożnicy, łaźni, szpitala, kilku realności i kapitałów. Co do liczby mieszkańców wczasach dawniejszych brak danych. Znajdują się wprawdzie w archiwum

Przemyśl