przy granicy król. polskiego, po prawej stronie traktu z Działdowa do Lidzbarku, 7 klm na płd. od st. p. Płośnicy. 2. P. Mały, wś kośc. , tamże, odl. 1 1 2 klm. od pierwszej na płd. zachód. Jestto zdawna polska osada, posiada kościół katol, filią par. Łęck ob. i szkołę katol Luder z Brunświku, komtur dzierzgonski, nadaje Klausowi z Zielenia Selen i Walterowi z Zgniłego Błota pod Brodnicą, Vulinbruch 42 włók, położonych między dobrami Gródki i Łęck nad Nidą, z obowiązkiem 2 ch służb w lekkiej zbroi, do jakich pan Piotr z Leszcza i jego przyjaciele są obowiązani. Dan w Dąbrowie r. 1328 podczas Wielkiejnocy. Po pokoju toruńskim stracili w skutek napadu Polaków Szymon 1 a panicz Hanusz 4 konie; tamże mieszkali jeszcze panicz Hunt, Piotr Wayner, Mikołaj Wayner, karczmarz, Jakub Łatkowicz i Herman, którzy szkody powyższe poświadczyli. Ad. N, Przdełęskie, okolica szlach. , pow. lidzki, w, 4 okr. pol, gm. i okr. wiejski Zabłoć, o 3 w. od gminy, 48 w. od Lidy a 19 w. od Wasiiiszek, ma 3 dm. , 22 mk. kat. 11 dusz rew. jednodworców; należy do dóbr skarbowych Wasiliszki. Przełom Perełom, wś i dobra na prawym brz. Niemna, pow. grodzieński, w 1 okr. pol, gm. Hoża, o 24 w. od Grodna, Kaplica katol par. Hoża. W XIV w. był tu zameczek dre wniany, zbudowany przez Litwinów dla obro ny pogranicznych powiatów od napaści krzy żaków, zwany przez Wiganda Perla. W 1378 r. Teodoryk Eltner, komtur z Balgi, przysław szy podjazdy swe aż pod ten zamek, stoczył bitwę z załogą litewską na moście i spalił podzamcze. Za czasów Rzpltej wś ta stano wiła ststwo niegrodowe przełomskie, w wojew. trockiem, pow. grodzieńskim, które podług spi sów podskarbińskich z 1569 r. zaliczało się do dóbr stołu królewskiego. Podług konstytucyi sejmowych z lat 1662, 1670, 1672, 1679 było w ciągiem posiadaniu egzulantów smoleńskich i starodubińskich; nareszcie na sejmie z roku 1773 75 stany Rzpltej ststwo to w myśl uchwał z r. 1669 i 1772 na dziedziczne dobra dla tychże egzulantów przemieniły. Porów. Perełom. J. Krz. Przełomka, wś, pow. suwalski, gm. Pawłówa, par. Przerośl, odl od Suwałk 20 w. , ma 17 dm. , 217 mk. W 1827 r. było 13 dm. , 106 mk. Przełomszczyzna, wś, pow. kalwaryjski, gm. Kirsna, par. Simno, odl. od Kalwaryi 32 w. , ma 30 dm. , 105 mk. Przełomy Perełomy, straż leśna, pow. kobryński, w 2 okr. pol, gm. Oziaty, o 24 w. od Kobrynia. Przełowskie, część Berezowicy Wielkiej, pow. tarnopolski. Przemanków al Przemęków, ob. Przemyków. Przemęcki Folwark, niem. Primentsdorf, pow. babimoski, tuż pod Przemętem, wchodzi w skład okr. domin. Zaborowo; ma 5 dm. i 91 mk. Przemęckie Przedmieście, dawniej Świętopietrze, niem. Primentsdorf, wś i okr. wiejski, pow. babimoski, tuż pod Przemętem, ma 68 dm. , 431 mk. W skład okr. wchodzi folwark proboszczowski Biała Góra 3 dm. i 51 mk. ; cały okr. ma 71 dm. , 482 mk. 475 kat, 7 prot. . Przemęczanki, w XV w. Przemęczany minor, wś i folw. , pow. miechowski, gm. Łętkowice, par. Zielenice. Co do przeszłości par. Przemęczany. Według reg. pob. pow. proszowskiego z r. 1581 wś Przimęczanki, własność klaszt. staniątkowskiego, miała 1 4 łan. km. , 4 zagr. z rolą, 3 kom. bez bydła, 1 rzemieśl, 1 duda, i czynsz. Pawiński, Małop. , 25. W 1874 fol P. , oddzielony od dóbr Przemenczany, rozl mr. 393 gr. or. i ogr. mr. 312, łąk mr. 13, pastw. mr. 19, lasu mr. 26, nieuż. mr. 23; bud. z drzewa 11; płodozmian 10 polowy; wś P. os. 19, z gr. mr. 134. Przemęczany, w dok. z 1242 r. Permutani, 1253 Premanzanj, 1581 Przimęczani, wś i fol, pow. miechowski, gm. Łętkowice, par. Zielenice, odl 14 w. od Miechowa. Istniała tu fabryka narzędzi rolniczych, zamknięta w 1876 r. Posługiwała się siłą rąk i przerabiała żelazo sprowadzane z Blizina. W 1827 r. P. miały 51 dm. , 277 mk. Jest to dawna osada, którą wymienia dokument z 1242 r. , w jakim Konrad ks. krakowski, łęczycki i mazowiecki, potwierdza nadania klasztorowi w Staniątkach. Klasztorowi zaś nadał tę wieś Klemens, kaszt. krakowski. W akcie przyjęcia klasztoru pod opiekę stolicy apostolskiej z 1253 r. nazwano wieś Premanzanj. Kod. dypl Muczk. i Rzysz. I, 80 mylnie objaśnia Przedmoszczauy z aktu uposażenia klarysek w Zawichoście jako Przemęczany. W XV w. obok wsi pierwotnej powstaje obszerny folwark klasztorny, dzisiejsze Przcmęczanki, zaś sama wieś, zwana Przemanczany major, ma 15 łanów kmiec. , 2 karczmy z rolą i ogrodami, młyn z rolą. Dziesięciny z całego obszaru pobierają kolejno trzy prebendy katedry krakowskiej Więckowska, Bosutowska i Żyrawska. Żyrawska bierze kolejno jednego roku z oziminy, drugiego z jarych zbóż z tego samego pola, dwie inne dzielą się pozostałą dziesięciną w stale oznaczonym stosunku. Konopną bierze wyłącznie preben. Bosutowska. Na obszarze folwarku klasztornego w Przemenczankach było trzy polowe gospodarstwo a także siedziało 7 zagr. , dających dziesięcinę klasztorowi, i karczma z rolą, dająca dziesięcinę pre Przełęskie Przdełęskie Przełom Przełomka Przełomszczyzna Przełomy Przemanków Przemęcki Przemęckie Przedmieście Przemęczanki Przemęczany