Pradła, w XVI w. Kuźnica Prądelna, wś, fol. i dobra nad rzką Pradła, pow. olkuski, gm. Kroczyce, par. Irządze, odl. 28 w. od Ol kusza; leżą przy drodze bitej z Żarek do Szcze kocin, posiadają pokłady rudy żelaznej i wa pna, wielki piec wytapiający surowiec, fryszerkę wyrabiającą kute żelazo, młyn amery kański, tartak, st. poczt. odl. 21 w. od Żarek a 14 w. od Szczekocin. W 1827 r. było 47 dm. , 290 mk. Była to pierwotnie osada gór nicza koło kuźnicy posługującej się siłą wody. Według regest, pobor. z 1581 r. Kuźnica Prądelna, w par. Irządze, należy do ststy chęciń skiego Dębińskiego, mającego swe części w przyległych Siedliszowicach, Irządzach, Gołuchowicach. Kuźnica ma 2 koła i 5 towa rzyszy robotników. Wś nie istniała wte dy widocznie. Wielki piec istniał tu podobno już w XVIII w. W 1835 r. bank polski zbu dował swym kosztem wielki piec, który nastę pnie przeszedł w posiadanie właściciela dóbr. W 1884 r. fol. P. rozl. mr. 2858 gr. or. i ogr. mr. 368, łąk mr. 32, lasu mr. 2381, nieuż, mr 87; bud. mur. 28, z drzewa 25; płodozmian 11polowy, las urządzony. W skład dóbr wcho dziły dawniej wś P. os. 77, z gr. mr. 692; wś Gołuchowice os. 40, z gr. mr. 529; wś Siedliszowice os. 32, z gr. mr. 473. Folwarki na leżące do tych dóbr zostały w 1884 r. hypotocznie oddzielone. Br. Ch. Pradło, inaczej Pradlno, pole czy też plac miejski, wspomniany trzykrotnie w opisie Piotrkowa w Lib. Ben, Łask. II, 225 i 226 jako pradlo lub pradlno sutorum. Jest to zapewne plac nad rzeczką czy stawem, służący za pralnią. Pradna, strumień, długi 5 wiorst, w pow. będzińskim, poczyna się na zachód Żarek, płynie ku zach. lasami, poruszając kilka młynów i na południe Starej Kuźnicy wpada od praw. brzegu do Warty nazwa z mapy Reymanna Pradziad, gromada zabudowań w obrębie gm. Jeleśni, pow. żywiecki, na praw. brzegu Koszarawy, niedaleko granicy Mutnego. Pradzuchy, grupa domów w Wiszence Wielkiej, pow. gródecki. Praedit Stary, Średni i Nowy rządowe stadniny i zabudowania gospodarskie pod Horodnikiem Dolnym, w pow. radowieckim. Br. G. Praelang niem. , dobra ryc. w Pomeranii, pow. szczecinkowski, st. p. Knacksee. Praenierhaus niem. , ob. Przewóz, pow. szamotulski. Praemnitz, ob. Promnice, pow. poznański. Praesidentenhoehe niem. , góra pod Zaworami w kaszubskiej Szwajcaryi, w pow. kartuskim; otwiera się z niej piękny widok na jeziora Raduńskie, Kłodno, Rekowo i Białe. Praeslauken niem. , wś, pow. gołdapski, st. p. i tel. Szittkehmen. PraetzKadies, Matz al. Tumstallies, wś, pow. szyłokarczemski, st. p. Schakuhnen. PraetzRudies, Matz, ob. Kuppern. Praetzmen, ob. BartelPretzmen. Praegsden 1. Gross, wś, pow. morąski, blisko granicy pow. licbarskiego, niedaleko jez. Wusznik, 4 klm. na płd. wsch. od st. p. i tel. Dobregomiasta. 2. P. Klein, dobra ryc. z fol. Herzogswalde, tamże. Obszar 154 ha. Praetlack niem. , wś, pow. gierdawski, st. p. , tel. i kol. żel. Gierdawy. Praga 1. z przedmieściami Nowa Praga, Pelcowizna, Szmulowizna, Targówek, Grochów, obecnie dzielnica Warszawy, dawniej odrębno miasteczko, leży na prawym brzegu Wisły, naprzeciw Warszawy, na szeroko rozwiniętej dolinie nadrzecznej. Żelazny most systemu kratowego łączy P. z dzielnicami miejskiemi lewego brzegu, P. pod względem, administracyjnym wcielona w obręb Warszawy od 1791 r. , stanowi 12ty okrąg cyrkuł policyjny i 11ty okrąg sądowy sąd pokoju. Posiada kościół paraf. katolicki murowany, cerkiew parafialną, synagogę, gimnazyum, szpital ogólny, ochronę dla dzieci, kasę oszczędności groszową i czytelnię bezpłatną utrzymywane przez Warsz. To warz. Dobrocz. , oddział straży ogniowej miejskiej, dwa dworce dróg żelaznych petersburskiej i terespolskiej, trzeci zaś drogi nadwiślańskiej na przedmieściu Pelcowiznie, połączony z dworcem warszawskim lewego brzegu za pośrednictwem drugiego mo stu żelaznego kratowego, urząd pocztowy, trzy stacye telegr. na dworcach, park rozległy nad brzegiem Wisły, targowisko na konie i bydło targi co piątek, kilka mniejszych zakładów fabrycznych fabryka kamieni młyńskich, 24 ulic, 239 posesyi z zabudowaniami przeważnie murowanemi i do 20, 000 mk. w 1882 r. 16, 290 mk. . Komunikacya tramwajowa łączy dworce pragskie z Warszawą a linia kolei obwodowej utrzymuje związek tych dworców z warszawskimi warsz. wiedeńskiej i nadwiślańskiej drogi. Rozwój P. wiąże się ściśle z kolejami Warszawy. Zmienny bieg Wisły oddalił dzisiejszą P. od Warszawy, podczas gdy jeszcze w XVII w. koryto Wisły podchodziło pod nam wyniosły brzeg warszawski a od prawego brzegu ciągnęły się obszerne kępy, utworzone przez napierające na ten brzeg fale, których ciągła działalność usunęła dziś i te szczątki dawnej linii brzegowej. Gdy wyniosły brzeg warszawski nie przedstawiał, z wyjątkiem Solca i Ujazdowa, dogodnych warunków dla handlu wodnego i gospodarstwa wiejskiego, opartego na hodowli bydła i koni, to niski, płaski, obfity w lęgi, błota, pastwiska brzeg pragski, zachęcał do zakładania osad, które się długim ciągiem tu rozłożyły. Dość znaczne oddalenie wynioślej

Pradła

Prad

Pradło

Pradna

Pradziad

Pradzuchy

Praedit

Praelang

Praenierhaus

Praemnitz

Praesidentenhoehe

Praeslauken

Praetz

Praetzmen

Praegsden

Praetlack

Praga