M. Boskiej z r. 1752 w Kalwiszkach. Ponie waż imieniem Kurszas Litwini oznaczają Łotyszów, stąd wnoszą niektórzy, że ta mie ścina pierwotnie przez Łotyszów była zamie szkiwaną. J. Godl. Kurszany, o 4 w. od powyższego mka, st. dr. żel. KoszedaryLibawa, na przestrzeni RadziwiliszkiMożejki, między Szawlami a Popielanami, o 42 w. od Radziwiliszek, Kurszany, wś, pow. szawelski, gm. kurszańska, 3 osady, 31 dzies. ziemi. J. Godl. Kursze 1. wś, pow. rossieński, par. szwekszniańska. 2. K. . wś, pow. rossieński, par. kielmeńska. 3. K. , dwór, pow. wiłkomierski, par. Siesicka, należy do Soroki, obszaru włók 13. 4. K. , wś rząd. , pow. trocki, 1 okr. adm. , 42 w. od Trok, 23 domy, 239 mieszk. katol. Kurszewo, wś przy trakcie z Gżacka do Zubcowa, o 17 w. od Gżacka. Kurszontken niem. , ob. Kurczątki. Kursztyn, niem. Kurstein, włośc. wś, pow. kwidzyński, około 1 1 2 mili od Gniewu ob. i od Peplina, na mocnej glebie urodzajnej. Obszaru liczy mr. 2534, bud. 37, dm. 17, kat. 179, ew. 27. Parafia Lignowy, szkoła w miejscu, poczta Peplin. Przed reformacyą istniała tu kaplica, otoczona cmentarzem, uposażona 6 morgami na nizinach. Skutkiem reformacyi kościołek podupadł, a rolę zabrali luteranie. Dopiero około r. 1740 odzyskali napowrót katolicy 6 mr. roli, zapewne małą tylko cząstkę dawniejszego nadania. Kurtaki, ob. Czuchońce. Kurteć, ob. Horbok. Kurtenhof niem. , łot. Kortesmujża, st. dr. żel. ryskodyneburskiej w gub. ryskiej, o 17 w. od Rygi i dobra tamże w par. Kirchholm. Kurtkowiec, także Kurtkowy, albo Staw w Roztoce, jeden ze stawów Gąsienicowych t. II, 508, staw tatrzański, w Tatrach nowobarskich, leży na wschód od stawu Zielonego czyli Suczego, na wysokości 1707, 37 m. Ja nota, 1693 m. Kolbenheyer, pod Pośrednią Turnią, zajmuje 1, 739 ha. Posiada 2 wysepki. Nadto wsuwa się weń wąski pas lądu, który go dzieli na 2 części. Br. G. Kurtowiany, mko i dobra, pow. szawelski, par. kurtowiańska, gm. podubiska, przy trakcie pocztowym, o 3 mile od Szawel, Szawkian i Kielm, przy kanale windawskim. Mko ma zarząd 1 okręgu polic. , kościół katol. murow. z wysoką wieżą p. w. ś. Jakóba Ap. , wzniesiony 1495 według innych źródeł 1525 fundacyi M. Jawgiełłowicza, odnowiony 1785 przez Nagórskiego, kaplica z r. 1858, do 800 mk. , zajętych handlem i rzemiosłami, wielu żydów, synagogę, 110 dzies. ziemi nadanej 120 osadom. Dobra K. mają 440 włók ziemi, w tem mniejsza połowa lasu. W XVIII w. należały do możnej rodziny Nagórskich i miały do 1000 włók rozl. W skład K. wchodziły Likszele, które wianem przeszły do Bohuszów, sprzedane potem KorybutomDaszkiewiczom; oraz Dyrwiany Wielkie, dziś dziedzictwo Lucyusza Nagórskiego i Zofii z Godlewskich jego żony. Ostatni dziedzic K. z rodu Nagórskich Kajetan, żonaty z Włoszką de Neri, 2do voto Michałową Ogińską, zmarł bezpotomnie 1802 r. w Wiedniu i zapisał cały majątek żonie, która go w dom Ogińskich wniosła. Potem K. zostały własnością Bułharynów i Parczew skich a następnie kupił je Henryk PlaterZy berg z Liksny. Obecny dziedzic hr. Ludwik, syn hr. Henryka z Kellerówny. Do K. nale ży dużo wsi zamieszkałych przez ludzi wol nych a blisko półtorasta 1włókowych dzier żawców uprawia obszerne grunta wyrobne K. W parafii K. dek. wiekszniańskiego trzy filie; Poszawsze, Kiewnary, Pokopie i 6818 dusz. Blisko mka K. wznosi się góra zwana Girniki. Podług podania gminnego miał ją usypać ol brzym Ansulis, wtenczas jeszcze w odległych wiekach, kiedy w Litwie pusto było i ludzie po lasach mieszkali, a olbrzymi tylko pano wali nad niemi, walcząc nieustannie z sąsie dniemi plemionami północy. Ansulis, ubiwszy dużo nieprzyjaciół i złożywszy zwłoki ich na kupę, usypał nad niemi mogiłę, która ma byó właśnie dzisiejszą górą Girniki. Należy ona do tego rodzaju kurhanów olbrzymich, które się zowią MylżyniuKapaj. J. Godl. Kurtówka, rz. , dopływ Dubisy z prawej strony, wpada pod Bublem, poczyna się na błotach kurtowiańskich. Porów. Windawski hanał. Kurtsch niem. , r. 1351 Tranckau s. Kurtschaw 1353 Kurczow al. Trantow, wś, pow. strzeliński na Szląsku, par. Bohrau, ma kościół katol. fil. Kurtwitz niem. , r. 1411 Cunratowicz, wś, pow. niemczyński na Szląsku, par. Rothschloss. W pobliżu wsi cmentarzysko pogańskie. Kurty, wś rząd nad pot. Kopałką, pow. święciański, 3 okr. adm. , o 41 w. od Swięcian, 14 dm, 116 mk. , z tego Ul katol, 5 żydów 1866. Kurtynie, wś, pow. władysławowski, gm. i par. Giełgudyszki ob. ; odl. 34 w. od Władysławowa, ma 8 dm. , 108 mk. Kurtzig niem. , ob. Kursko i Borowy dom. Kurukow, por. Kriukow. Tu w 1625 podpisał Zygmunt III zapewnienie Kozakom, porównywające ich wolnością życia i majętności z, najprzedniejszym stanem rzeczypospolitej. Kuruweczka, Kuróweczka, wś, pow. proskurowski, okr. polic. Satanów, gm, Sarnów, par. Zawalijki, leży nad rz. Medwedówką, która tworzy tu duży staw, ma 68 dm. , 160 mk. , 199 dzies. ziemi włośc. 1042 dz. dwor Kurszany Kurszany Kursze Kurszewo Kurszontken Kursztyn Kurtaki Kurteć Kurtenhof Kurtkowiec Kurtowiany Kurtówka Kurtsch Kurtynie Kurtzig Kurukow Kuruweczka