Kurne, wś, pow. nowogradwołyński, ma zarząd gminny, leży przy szosie brzeskokijo wskiej, na samej granicy pow. żytomierskiego; liczy włościan dusz 290, ziemi włośc. 1984 dzies. , dworskiej 1163 dzies. Niegdyś należała do dóbr sokołowskich Ilińskich, obecnie ma kilku właścicieli. L. E, Kurnehnen al. Parsziszken niem. , wś, pow. gołdapski, st. poczt. Gawaiten. Kurnędz, kol. i folw. nad rz. Pilicą, pow. piotrkowski, gm. Łęczno, par. Sulejów, odl. 4 w. od Sulejowa. Kol. ma 30 dm. , 237 mk, 639 mr. obszaru; folw. 2 dm. , 11 mk. , 272 mr. ; własność Połujektowa. W 1827 r. wś rząd. miała 26 dm. , 194 mk. Br. Ch. Kurniany, wś, pow. kalwaryjski, gm. Balkuny, par. Olita, odl. 46 w. od Kalwaryi. W 1827 r. wś rząd. , 16 dm. , 111 mk. ; obecnie 26 dm. , 168 mk. Br. Ch. Kurniany, zaśc. , pow. trocki, par. Żośle, r. 1850 własność Szadziewicza, 100 dzies. rozl. Kurnica, os. nad rz. Wartą, pow. sieradzki, gm. Majaczewice, par. Burzenin, odl. od Sieradza w. 20. K. należy do majoratu Witów. Kurnica, niem. Koernitz, r. 1217 Carnici, wś i dobra, pow. prądnicki, o 4 mile od Prą dnika, o 1 milę od Głogówka, przy drodze z Głogówka do Krapkowic, mają 129 bud. , 140 dm. , 970 mk. Wś z kol. Czekaj al. Kudowa ma 90 osad, 2317 mr. ziemi, kościół z r. 1795, szkołę. Dobra, dawniej klasztorne, z folw. Czekaj i Agnesenhof, 2747 mr. rozl. Par. K. dek. małostrzeleckiego miała 1869 r. 1025 katol. 6 ewang. F. S. Kurnickie, ws rząd. nad rz. Bucinołą, pow. święciański, 1 okr. polic. , mk. katol. 67, dm. 5 1866, od Święcian 35 w. Kurnicki potok, także Kurnikami zwany, wytryska ze źródeł leśnych, w lesie Obłynya, w obrębie gminy Starzysk, w pow. jaworo wskim, płynie zrazu leśnym parowem na połu dniowy zachód, poczem od leśniczówki W ry kach zwracając się na płd. , tworzy granicę między Starzyskami i Kurnikami, i przechodzi znowu na obszar Starzysk; płynie w kierunku południowym koło Łuczycy, folwarku w Starzyskach, następnie po wschodniej stronie Woli Starzyskiej, poniżej której zwraca się na płd. zachód; przepływa w Jazowie Nowym staw, z którego wypłynąwszy wpada z praw. brzegu do Szkła. Dolina tego potoku jest ba gienna, moczarowata. Przyjmuje z lew. brzegu potok płynący ze wsi Starzysk i potok Teroszkę, W Woli Starzyskiej porusza tracz, a w Jazowie Nowym młyn. Długość biegu 10 i pół kil. Br. G. Kurnig dok. , ob. Kurzętnik. Kurnik lub Kórnik, miasto, pow. śremski, nad rybnem jeziorem, długiem a wąskiem, i nad gościńcem prowadzącym z Poznania przez Śrem do Krotoszyna, 21 kil. na płd. wsch. od Poznania. Wzgórze, na którego pochyłości miasto się wznosi, ma grunt gliniasty i liczne źródła żelaziste. Na zachód od jeziora i miasta rozległo są lasy na gruncie piaszczystym; w pobliżu jeziora kwaśne łąki i torfowiska. Pod miastem wspaniały jest zamek. W r. 1880 było około 2600 mk; w r. 1875 2658, a w r. 1871 w 226 dm. , 2735 mk. ; 353 ewang. , 1983 katol. , 399 żydów. Ludność w ostatnich latach się zmniejsza z powodu komunikacyj kolejowych, które zmieniły drogę handlową i w części od K. odwróciły. Ludność katol. jest prawie wyłącznie polska. Mieszkańcy trudnią się głównie rolnictwem, chowem bydła, a mianowicie trzody chlewnej. Kilku jest zręcznych kołodziei i powroźników; gorzelnia. Miasto należy do obwodu administracyjnego bnińskiego, do sądu okręgowego śremskiego. Kościół paraf. katol. należy do dekan. średzkiego. Synagoga. Szkoła elementarna kilkoklasowa; 733 analf. Lekarz praktyczny. Apteka. Kasa oszczędności miejska. Towarz. pożyczkowe polskie liczące 220 członków. Urząd poczt. 3ej klasy, stacya telegr. ; poczta listowa do Bnina; omnibus chodzi do najbliższej stacyi kolejowej Gądek Gondek, odległej o 7 kil. , przy kolei poznańskokluczborskiej. K. w r. 1811 miał 200 dm. , 1811 mk. ; wr. 1837 było 2, 654 mk; 1496 chrześcian i 1158 żydów. Miasto znajdowało się przez kilka wieków w ręku najmożniejszej w dawniejszych czasach rodziny Górków h. Łodzia. Z tej samej rodziny pochodził Mikołaj z Kurnika, h. Łodzia, biskup poznański, który zdaniem Józefa Łukaszewicza zob. Przyj. Ludu z r. 1835, p. 153 wystawił pod miastem nad jeziorem zamek Długosz bowiem wystawia wprawdzie tego Mikołaja w najgorszem świętle, opisuje, jak on z Zawiszą z Kurozwęk, h. Poraj, podkanclerzym koronnym, na dworze królowej Elżbiety, matki Ludwika, króla węgierskiego, intrygował, ale dodaje, że obok licznych występków posiadał niektóre dobre przymioty. Do tych liczy upodobanie w pięknych gmachach i przytacza, że katedrę poznańską i kilka innych świątyń między temi zapewne i kościół kurnicki w dyecezyi poznańskiej przyozdobił i miasteczko biskupio Słupcę murować zaczął. Człowiek mający upodobanie w pięknych gmachach pomyślał zapewne wpierw o wzniesieniu sobie zamku w dziedzicznem mieście swojem Kurniku, w którem nie raz był zmuszony szukać schronienia, nim po cudzych włościach świątynie stawiać zaczął. W każdym razie zamek kurnicki stał już na początku XV w. i należał w tym czasie wraz z miastem do rodziny Górków. Z tej familii pochodzący Stanisław Górka, wojewoda poznański, któremu się K. działem dostał, odnowił gmach ton około r. 1565 i urządził tak.

Kurne

Kurnehnen

Kurnędz

Kurniany

Kurnica

Kurnickie

Kurnicki potok

Kurnig

Kurnik