wnianą niewiadomej erekcyi, z filią w Ubradowicach. W 1827 r. było tu 62 dm. , 391 mk. Kułakówka, wś w płd. stronie pow. borysowskiego, w gm. jesmońskiej, nad rką Czerniawką, ma os. 14, grunta lekkie. AL Jel Kułakowszczyzna, wś i folw. , pow. augustowski, gm. Hołynka, par. Teolin rus. Pierstuń, odl. 51 w. od Augustowa. Folw. 2 dm. , 7 mk. ; wś 4 dm. , 37 mk. Kułakowszczyzna, wś szlach. , pow. trocki, 1 okr. adm. , 14 w. od Trok, 8 dm. , 43 mk. katol. 1866. Kułaliszlki 1. zaśc. szlach. , pow. święciański, 3 okr. adm. , o 22 w. od Swięcian, 1 dom, 5 mk. 2. K. al Kowaliszki, zaśc, pow. święciański, 3 okr. adm. , o 24 w. od Święcian, 2 dm. , 10 mk. 1866. Kułańce, wś, pow. sejneński, gm. Lejpuny, par. Wiejsieje, odl. 28 w. od Sejn, ma 6 dm. , 53 mk. Kułbagiła, ob. Poniewież Kułda, ob. Kuldyga, Kutobaczyszki, zaśc szlach. , pow. trocki, 2 okr. adm. , 38 w. od Trok, 2 dm. , 16 mk. katol. 1866. Kutupis, rz. , z prawej strony dopływ Szaki. Kutwa i. dwór w pow. kowieńskim, o 30 w. od Kowna, z murowanym kościołem katol. M. Boskiej, filialnym skorulskim, wzniesionym 1650 przez Jana Parczewskiego. 2. K. , ob. Dolna K. i Jakubiszki 3. K. , wś pow. wiłkomierskiego, u zbiegu rz. Świętej z Wilią. Kulwa, rz, ob. Kulwa. Kuły, ob. Szhudy. Kulyczkiw rus. , ob. Kuliczków. Kułyha nie Kułyże, wś rząd. , pow. lityński, gm. Sosenka, par. Lityn, o 8 w. od Lityna, 440 mk. , 732 dzies. ziemi włośc, 63 dm. Należała do ststwa lityńskiego. Znaczne po kłady torfu. Dr. M. Kułysziwka rus. , ob, Kuliszówka, Kułyta, mała rzeczka w pow. mińskim, gub, mińskiej, ma początek w górzystej miejscowo ści, w krynicach za wsią Kulgicze; płynie w kierunku południowym około mili i pod wsią Starce wpada do Wołmy, lewego do pływu Isłoczy. Al Jelski. Kulyże mylnie, ob, Kułyha. Kumala, góra, ob. Biała, potok. Kumancie, zaśc szlach. , pow. wileński, 3 okr. adm. , o 52 w. od Wilna, 5 dm. , 30 mk. katol. 1866. Kumanów, wś nad rz. Skwilą, pow. proskurowski, gm. Juryńce. Ma 128 dm. , do 1000 mk. , w tem 70 jednodworców, 758 dzies. ziemi włościan. Jest tu kościół paraf. Przemienienia Pańskiego, dek. proskurowskiego, zbudowany 1750 r. przez Franc Stadnickiego, chorążego podoi; parafian 2371. Cerkiew pod wez. św. Michała ma 1489 parafian i 46 dzies. ziemi. Jurydyka kościelna, dziś rządowa, ma 130 mk. i 54 dzies. Według Niesieckiego K. należał do Telefusów, następnie do Stadnickich, dziś Zale skich 640 dzies. , Górczyńskich 216. Lasu nie ma. St. p. Wołoczyska. Do rzym. katol par. K. należą wsie K. , Andrzejówka, Broniówka, Cheptyńce, Dachnówka, Kalityńce, Kuźmin, Lepiboki, Niemierzyńce, Ostapkowce kaplica, Raciborówka, Rydka, Sarnów, Szyszkowce, Weselec, Widawa, Żurawlińce. Dr. M. Kumanów, przys. i wzgórze lesiste w płd. stronie Baszni górnej, pow. cieszanowski. Kumanowce, wś nad rz. Domachą, pow. lityński, gm. Kaczanówka, o 45 w. od Lityna, st. p. Chmielnik, ma 143 dm, , 842 mk. , 865 dzies. ziemi włośc, 725 dzies. dwors. Kościół paraf, dekan. lityńskiego, wzniesiony 1802 r. z muru przez dziedzica Kumanowskiego pod wez. św. Iwona, ma 3514 parafian. Cerkiew pod wez. N. M. P. ma 709 paraf. , 37 dzies. ziemi. K. należały do ststwa chmielnickiego, do wsi t. zw. bojarskich; 1616 r. władali nią Kumanowacy, bez wątpienia pierwsi jej osa dnicy; trzymali ją prawem lennem na mocy przywileju Zygmunta I z r. 1539, pod obo wiązkiem służenia wojskowo ze ststą chmiel nickim. R. 1636 posesorem był Złotorawski; spustoszona przez Tatarów, dawała tylko zł. 5 kwarty. Dziś własność Kumanowskich. Mar czyński utrzymuje, że K. były stolicą narodu Kumanów, mieszkającego w tych stronach. Do rz. katol parafii K. należą wsie K. , Berezówka, Biczowa, Cymbałówka, Czudynowoe, Faustynówka, Jabłonówka, Kaczanówka, Krupiny, Luborka, Maryanówka, Semki, Sewerynówka, Skarzyńce kaplica, Sudkówka, Szpiczyńce, Tereszpol filia, Torczyn, Wójtowce, Kumanówka, wioseczka a raczej przysiołek Kumanowa w pow. proskurowskim, 40 mk. , 73 dzies. ziemi włośc, 145 dzies. ziemi Nilusa i część Kowalewskiego. Lr, M. Kumanówka, wś, pow. berdyczowski, nad Hnyłopiatą, o 4 w. od Wujny. Ma 545 mk. , 2056 dzies. ziemi, cerkiew. Dziedzictwo Kumanowskioh. Kumary, pow. bałcki, ob, Kumory. Kumat, uroczysko w pow. bialskim, gub. grodzieńskiej, o pół mili od Brańska, śród błot przy zejściu się Bronki z Nurem, na gruncie folwarku rządowego Kiersznówka; mogiła horodyszcze, w której po zaciętej obronie zginął na czele Jadźwingów wódz ich Kumat, w walce z hufcami ks. mazowieckich i krzyżaków 24 czerwca 1264 r. Ta klęska zniszczyła samoistny byt Jadźwingów. Przy rozkopywaniu w 1829 r. znaleziono popielnice. Czyt. Wspomnienie z Podlasia o uroczysku historycznem zwanem Kumat, przez Wiktora hr. z Tęczyna Ossolińskiego. Biblioteka Warsz. 1848, IV, 465. Kułakówka Kułakówka Kułakowszczyzna Kułaliszlki Kułańce Kułbagiła Kułda Kuły Kułyha Kułysziwka Kułyta Kumala Kumancie Kumanów Kumanówka Kumary Kumat