pastw, i 23 mr. lasu. Znajduje się tutaj stary modrzewiowy kościół, zbudowany podług tradycyi przez Otona z Pilczy, podkomorzego lubelskiego w r. 1492 i szpital ubogich założony w r. 1727 przez ks. Teod. Lubomirskiego, który utrzymuje się częścią z odsetek od kapitałów, częścią z darów w naturaliach. Wieś założył w r. 1342 Kaźmierz W. , jako kolonią saską Kremnetz lub Kremnetzstein, ale to nazwisko już w r. 1450 ustąpiło teraźniejszemu i pisano je Cremyenycza, albowiem w tym ro ku występuje w aktach bractwa duchowneg o obwodu łańcuckiego Maciej pleban rector eccleaiae tej wsi, co jest zarazem dowodem, że i parafia przed tym rokiem istniała. Około r. 1557 przyjęli Pileccy protestantyzm i zamienili kościół na zbór swego wyznania i dopiero po 70 latach, w r. 1627, zwrócił go katolikom Marcin ze Żmigroda Stadnicki kasztelan sanocki, odziedziczywszy te dobra po stryju Stanisławie. Parafia należy do dyec. przemyskiej, dek. rzeszowskiego, ma dołączoną Czarne i liczy 2328 rzym. katol. i 21 izrael. Mac. Krzemienica, rz. , ob. Krzemionka, Krzemienica, rz. , dopływ Zelwy, przyjmuje Marcinówkę. Krzemienica, potok, wypływa w połud. stronie wsi Krzemienicy, w pow, łańcuckim, po północnej stronie gościńca rzeszowskołań cuckiego, płynie krętym biegiem na północ, środkiem wsi, zabierając z lew. brzegu trzy strugi, które w czasie letnim całkiem wysychają, a przerznąwszy drogę kolei żelaznej Karola Ludwika, przechodzi na obszar gm. Czarnej, i tu łączy się od lew. brzegu ze starym korytem Wisłoka; uchodzi poniżej do Wisłoka z praw. brz. Długość biegu 6 kil. Br. G. Krzemienica, góra lesista w obr. wsi Utorop w pow. kosowskim, od wsi na połd. zach. , pod 48 22 płn. sz. g. , a 42 38 wsch. dłg. g. F; między potokami Kujawą od zach. a Horym od wsch. , dopływami Korzelówki. Północny stok opada zwolna do Utorop, połu dniowy zaś lesisty wznosi się coraz wyżej, dosięgając w szczycie Lebedynie największej wysokości, bo 805 m. npm. Wzniesienie K. czyni 598 m. npm. szt. gen. .. Br. G. Krzemieniec, m. pow. gub. wołyńskiej, o 272 w. od Żytomierza, o 24 w. od st. dr. żel. Rudnia, pod 50 5 53 sz. i 43 22 dł g. , leży w głębokiej dolinie, otoczonej zewsząd wysokiemi górami, z których góra królowej Bony, zawieszona prawie nad miastem, z ruinami zamku, i naprzeciw góra Czercza, są najwydatniejszemi, stanowią one bowiem część pasma gór Miodoborskich, które z nad brzegów rzeki Smotrycza na Podolu biegną w kierunku północnozachodnim aż na Wołyń, przechodzą tu granicę austryacką i przez wzgórza ciągnące się w Galicyi w okolicach Podhorzeo i Oleska, łączą się z odłamkami Karpat. Roalinnośó wszędzie jest bujna, wzgórza okryte drzewami i ogrodami owocowemi. Rzeczka Irwa niedaleko od miasta wpada do rzeki Ikwy przy królewskim moście. Dziś jest to jedno z najlichszych miast powiatowych Wołynia, zamieszkane głównie przez żydów, trudniących się drobnym handlem i przemycaniem towarów, do czego bliskośó granicy austryackiej bardzo zachęca, i przez niezbędne władze powiatowe. Konsysfcuje tu wprawdzie sztab jednego pułku dragońskiego, seminaryum dla alumnów, lecz to bynajmniej nie ożywia miasta, niemającego prawie żadnego stałego handlu, mimo swej ludności, liczącej dziś 11039 a około roku 1860 więcej. bo 6450 męż. i 6167 kob. , razem 12, 617 płci obojej. W tej liczbie było szlachty 1021, duchowieństwa 71, kupców 409, mieszczan i cechowych 9, 088, wojskowych 1, 950, a nadto 78 osób nieobjętych powyższemi tytułami. Mieszkańców przypisanych do miasta w K. liczono 3, 782 męz. i 4, 685 źeńs. , razem 8, 477 głów płci obojej; w przyległych słobodach znajduje się 460 osób płci obojej. Posiadaczy domów i innych nieruchomości w K. było 1045. Handel miasta ogranicza się na przekupnictwie rzeczy pierwszej potrzeby. Kupców w r, 1862 było tu drugiej gildyi 11, a trzeciej 52; kramów 197, innych zakładów handlowych 22. Jarmarków żadnych; targi zaś odbywają się w niedzielo i święta. Rzemiosłem trudni się 440 osób, a w tej liczbie jest 288 majstrów, których wyroby sprzedają się na miejscu. Rękodzielni w mieście jest 9, a nadto szczupły zakład wyrabiający powozy; wszystkie trudnią się tylko na zaspokojenie zamówień i potrzeb miejscowych. Niektórzy z pomiędzy mieszkańców wychodzą szukać zarobku po za miasto; w r. 1862 wydano w tym celu świadectw pasportowych 253. Wielu oddaje się uprawie roli, zwłaszcza mieszczanie. Dochody zwyczajne miasta w roku wyżej wspomnionym wynosiły 4, 616 rs. 17 i pół kop. , nadzwyczajne zaś 4. 637 rs. 32 i pół kop. Rozchodów stałych było 8, 149 rs. 80 kop, , jednorazowych 93 rs. 60 kop. Kapitału nietykalnego posiada miasto 296 rs. 73 1 4 kop. , zapasowego 198 rs. 29 kop. ; niedoboru liczy się 4, 417 rs. 1 kop. , wydatków Meopłaconych 3, 525 rs. 19 kop. Miasto ma w posiadaniu 5, 183 dzies. 1, 367 sąż, gruntu. Gmina żydowska, przeważnie liczna w K. , ma własny szpital, dwie łaźnie i jatki. Paraf. kościół katol. ś. Stanisława, z muru wzniesiony 1854. Parafia katol. od XVI w. dek. t. n. ; dusz 3041. Kaplice w Podbereziu i Liszni. Dekanat krzemieniecki dyecezyi łucko źytomirskiej rozciąga się tylko na pow. krzemieniecki i obejmuje 12 parafij; K. , Radziwiłłów, Jampol, Wiszniowiec, Wyżgródek, Krzemienica Krzemienica Krzemieniec