Żwańczyka, ma 162 dm. , 886 mk. , w tem 17 jednodw. , ziemi włośc. 1036 dzies. wraz z Jarem Kruszanowieckim; cerkiew murow. Należała do Hieronima Sadowskiego, potem Lüdersowej, od której nabył K. grek Kombari. Kruszany, folw szlach. , pow. trocki, 2 okr. adm, 57 w. od Trok, 1 dom, 43 mk. katol. 1866. Kruszczów, Kruśców, dawne nazwy wsi Chruszczów w powiecie nowoaleksandryjskim, wcielonej w XVIII w. do dominium Nałęczowa ob. , ze źródłem wody żelazistej, już 1817 r. przez prof. Celińskiego rozbieranej. Krusze 1. wś i dwór, pow. radzymiński, gra. i par. Klembów. Odl. 12 w. od Radzymina, o 3 w. od fit. Tłuszcz, o 9 od rz. Bug. W 1827 r. 19 dm. i 129 mk. Leży przy linii drogi żel. warszaw. petersb. Była tu kopalnia żwiru. Rozległość folw. wynosi mr. 1046 grunta orne i ogrody mr. 373, łąk mr. 36, pastwisk mr. 38, wody mr. 2, lasu mr. 466, zarośli mr. 100, nieużytki i place mr. 31; bud. mur. 2, z drzewa 18. Wieś K. osad 36, z grun. mr. 401. 2. K, wś, pow. mławski, gm. Sczepkowe, par. Grzebsk, odl. o 20 w. od Mławy, ma li dm. , 101 mk. , 324 mr. gruntu, 2 nieuż. , w tem 34 mr. ziemi włośc. W 1827 r. 7 dm. , 38 mk. 3. K. Łubnica, wś szlach. , pow. łomżyński, gm, Kossaki, par. Kołaki, o 10 w. od rz. Narwi. W 1827 r. 19 dm, 135 mk. Jeden większy folw. ma tu 178 mr. rozl. Br, Ch. Kruszę, ob. Chądzyno. Krusze, niem. Kruch. osada, pow. świe cki, na wyżynach lewego brzegu Wisły, przy trakcie bitym świeckonowskim, a osa da liczy obszaru mr. 406, bud. 41, dm. 38, katol. 48, ewang. 190. Parafia Bzowo, szkoła w miejsca, poczta Grupa. b mlekarnia, gmina Bzowo, bud. 3, dm. 1, katol. 1, ew. 1. Re szta jak pod a. R. 1789 posiadacz Gordon, miał zarazem Bzowo ob. . Kś. F. Kruszelnica po rusku Krzelnycia 1. część Wierzbian w pow. jaworowskim. 2. K. rustykalna i szlachecka, wieś w pow. stryjskim, 32 kil. na połudn. zachod. od Stryja, 9 kil. na półn. zach. od sądu powiatowego i urzędu pocztowego w Skolem. Na północ leżą Sopot i Podhorodce, na półn. wsch. Synowudzko wyżne, na wschód Korczyn, na południe Korczyn i Korostów, na zachód Mallmansthal kol. robotników na obszarze dwor. Majdan w pow. drohobyckim. Wieś składa się z następujących części Hirki to zn Górki, Koniec, Postriż, Zadoroże, Zarzycze i z grupy domów Monaster, a rozpada się na K. rustykalną i szlachecką. Półn. wsch. część obszaru przepływa Stryj, wchodzi tu z Podhorodec i płynie na południe a po dwukilometrowym biegu skręca na wschód i połud. wsch. i po krętym pięciokilometrowym biegu wchodzi do Korczyna. Od lew. brz. zasila go w obrębie wsi kilka strug nieznacznych, płynących od północy na południe. Dopływy z prawego brz. płyną od zachodu na wschód i wpadają do Stryja pod prostemi kątami. Są one również nieznaczne. Jedna z nich, Zarzecze, tworzy granicę od Podhorodec. Najznaczniejszy jest potok Kruszelnica zwany przez ludność miejscową zwyczajnie Rzeczką, nazwany mylnie Brzyczką na mapie szt. . gen. . Nastaje on w półn. zachód, stronie obszaru, blisko granicy, płynie zrazu na południe, a potem na wschód, koło ujścia zaś na półn. wsch, i zabiera od praw. i lew. brz. liczne pomniejsze dopływy. W półn. wsch. stronie obszaru leżą zabudowania wiejskie nad Stryjem cerkiew 434 m. i nad dolnym biegiem Kruszelnicy a dokoła nich pola, pastwiska i wzgórza krzakami porośnięte. Najwyżej do 714 m wznosi się tutaj Kiczera na granicy półn; na południe od niej opada jedno wzgórze do 579 m. Obszar połud. zach. jest daleko wyższy i lesisty. Na praw. brz. Kruszelnicy rozróżniamy tu naprzód graniczne pasmo górskie ze szczytami Szpyn 689 m. w stronie wschodniej, a na zachód od niego Dział 904 m. , Paraszka 1271 m. , a dalej znowu niższe, dochodzące i099, 905, 1079, a na granicy południcwozachodniej 1081 m. Na północnej stoczystości tego pasma leży las Olefirów. Na granicy zachodniej wznosi się Widnoha do 1123 m. , a na półn. zach. Szeroki Wierch do 1181 m. U stóp tego wierchu nastaje Kruszelnica i płynie przez las Hromowy, zajmujący zachodni narożnik obszaru. Na lewym brzegu Kruszelnicy leży las Czumka, na wschód od niego Jasieniec ze szczytem 885 m. wysokości, a jeszcze dalej na wschód Kobyła ze szczytem 809 m. wysokim. Własność większa ma roli ornej 233, łąk i ogr. 111, pastwisk 330, lasu 4164; własność mniejsza roli ornej 1430, łąk i ogrodów 1626, pastwisk 701, lasu 12 mr. Według spisu z r. 1880 było w K. rustykalnej 548 mk. w gminie, 73 na obsz. dwór. , a w K. szlacheckiej 489 mk. w gminie, 24 na obsz. dwor. obrz. gr. katol. z wyjątkiem kilkunastu obrz. rzym. katol. . Parafia rzym. katol. w Skolem, gr. katol. w miejscu, dek. Skole. archidyec. Lwów. Niegdyś był tu monaster, po którym została drewniana cerkiewka, oprócz której są we wsi jeszcze dwie cerkwie. Jest tu szkoła etat, jednokl. Tutejszy tartak wodny, o jednej pile zwyczajnej, konsumuje rocznie 220 metr. kub. drzewa jodłowego i świerkowego a produkuje 130 metr. kub. desek i brusów. K jest także uzdrowiskiem klimatycznem ob. Przegląd lekarski, Kraków, 1881, Nr, 24. Wojciech Oczko, biegły lekarz, w dziele swem o cieplicach r. 1581 wydanem, pisze, iż tu wytryska ze skały zdrój wody, którą mieszkańcy pijąc, wolów na gar Kruszany Kruszany Kruszczów Krusze Kruszę