powiększał; dopiero w tym roku daje się spostrzegać zmniejszenie w przywozie o 8. 45 a w wywozie o 8. 19. Towary są ta przywożone morzem i w znaczniejszej części kolejami żelaznemi; przywóz morzem wynosi zaledwie od 27. 7 do 41. 8 ogólnego dowozu. Towary wywożone są z K. także przeważnie kolejami; morzem zaś, wywozi się tylko od 3L37o do 44. 1. Morzem przywozi się głównie herbatę; dowóz jej stanowi 1 3 wartości wszystkich przywożonych tą drogą towarów. Głównym zaś artykułem przywozu koleją jest zboże 39. 9, , w 1876 r. , po którem pierwsze miejsce len zajmuje. Głównym artykułem wywozu K. jest zboże 29. 6 w 1876 r. , dalej len i konopie 11. 6 w 1876 r. , a z kolei następuje herbata 13. 5 również w 1876 r. . Morzem wywozi się głównie zboże, len i konopie, kolejami zaś herbatę. Przywóz zboża do K. powiększał się aż do 1875 r. i w tym roku wynosił 439, 600 beczek czyli około 2 9 milion, czetwerti; najmniejszy zaś był w 1869 r. , zaledwie 181, 800 beczek czyli 1. 2 milion, czetw. Największą część tego zboża dostawiają pro wincye polskie i Rossya. Dowóz ten znako micie się w ostatnich latach powiększył kiedy bowiem w okresie od 1869 1873 r. nie prze wyższał 29. 77c ogólnego przywozu zboża do K. , w r. 1874 podniósł się do 67. 0, a w 1876 r. nawet do 72. 9. Cyfry te mówią takie, że największy przywóz zboża od nas i z Rossyi miał miejsce w 1874 r. wynosił 292, 300 beczek czyli około 1. 9 milion, czetw. zboża. Do Gdańska odstawiano przeważnie pszenicę, do K. najwięcej żyta i owsa. W 1874 r. dosta wione żyto, wynosiło 41. 7 a owies 18. 7 ogólnego przywozu zboża. Pszenica zaledwie 11. 3 reszta zaś przypada na jęczmień, groch i siemię lniane. Zboże z Królestwa i zachodnich gubernij Cesarstwa przybywa dwoma drogami a warsz. petersb. przez Wierzbołów, a następnie wschodnią praską Ostbahn i b brzeskograjewską Südbahn. Z ogólnego wywozu zboża, najwięcej otrzymają z K. i Pilawy północne Niemcy, bo 30. 6 ogólnego wywozu w 1876 r. , następnie Anglia 22. 6. Żyto wywozi się głównie północnych Niemiec i Norwegii; pszenica zaś do Anglii, Holandii i Belgil. Według obliczeń J. G. Blocha Ekono mista, 15 lipca 1879 r. potrzeba 3608 okrętów dla wywiezienia maksymalnej ilości zboża oznaczonej przez niego na 23, 8 milion, czetw. Do tej pory wychodziło stąd okrętów naładowanych zbożem, jak następuje w 1874 r. z Pilawy 1410, z Królewca 1241, razem 2651; w 1875 r. z Pilawy 1521, z Królewca 1356, razem 2877; w 1876 r. z Pilawy 1149, z Królewca 967, razem 2116. Potrzebaby więc powiększyć tylko liczbę odpływających okrętów z 2877 do 3608, co z łatwością może być uskutecznionem, gdyż bywały miesiące, w których z portów tych, wyruszał już o wiele większy transport. K. więc i Gdańsk są bardzo ważne rynki dla międzynarodowego handlu i olbrzymią, nieporównaną z niczem, wyrządzili nam Niemcy krzywdę, odebraniem tych portów. Okrąg regencyjny królewiecki Prus Wscho dnich graniczy na zach. z Prusami Zachodniemi na płn. z Baltykiem, na wsch. z gub. kurlandzką, kowieńską i okręgiem gąbińskim, na płd. z Królestwem Polskiem. Rozl. 415 mil kw. , ludności 1, 100, 000. Powiatów 20, kłajpedzki, labiewski, wolawski, królewiecki, miasto K. , fyszhuski, gierdawski, rasteński, frydlądzki, pruskoiławski, świętosiekierski, braniewski, licbarski, reszelski, olsztyński, szczycieński, niborski, ostródzki, morąski, pasłącki dawniej w tej liczbie szakieński, krzyżborski, zinteński. Główne wody zatoka kuryjska, część fryskiej, wiele jeziór w powiatach południo wych; rzeki Niemen, Pregola, Łyna, Pasarya. Kraj piaszczysty, niegdyś lesisty; dziś tylko ślady puszczy kaparowskiej. Mieszkańcy głó wnie Niemcy, z wyjątkiem pewnej małej liczby Polaków w Warmii i Litwinów w powiecie kłajpedzkim i labiewskim; wszyscy też, prócz warmijskich katolików, ewangelicy. Obwód regencyjny K. miał 1858 r. dóbr i lasów rząd. 883, 537 mr. , szlacheckich 2, 169, 347 mr. , in nych 203, 829 mr. , miasta 351, 640 mr. , grunta chłopskie 4, 174, 349 mr. F. S. Królewiec, m. pow. gub. czernihowskiej, o 161 w. od Czernihowa, o 1114 od Petersburga, przy szosie moskiewsko kijowskiej i przy 2ch strumieniach Świdna i Dobra Woda, wpadających o 2 wiorsty od miasta do rz. Ret. Twierdzą, że K. był założony 1601 r. a obwarowany 1664. Bądźcobądź r. 1638 K. był miastem powiatowem, a r. 1644 Władysław IV nadał miastu prawo magdeburskie i kazał tu wznieść zamek. Za B. Chmielnickiego K. był miastem setniczem pułku nieżyńskiego i r. 1686 przeszedł pod panowanie Rossyi. Od1781 został miastem powiatowem, 1797 1803 nadetatowem, od 1803 znów powiatowem. Ma 13526 mk. , wielki jarmark we wrześniu, bank publiczny. Powiat królewiecki we wsch. części gubernii ma 22. 5 mil. kw. i do 100, 000 mk. Powierzchnia gruntu falista, gleba na płd. czarnoziem, na płn. glina i piasek. Cały pow. leży w systemie dnieprowego dopływu Desny, dzieli się na trzy okręgi administracyj ne. Rolnictwo i przemysł dość kwitnące, Królewiec mylnie, ob. Klinkowicei Krakwice, Królewiec, staw. Jestto nazwa jednego ze stawów Zatorskich, leżących od miasta na płd. zach. , w pow. wadowickim, na płd. od niego leży staw Szydłowiec. Wzniesienie stawu 246 m. npm, szt, gen. . Ob. Zator. Br. G.

Królewiec