wiat ma 10 gmin miejskich, 164 wiejskich, 92 dominialnych, ogółem 266 gmin; 389 miejscowości, 8307 domów mieszkalnych. Ludność powyżej oznaczona wr. 1871 dzieli się na 36311 męż. , 38902 kob. ; 22679 ewang. , 50383 katol, 25 chrześcian innego wyznania, 2126 żydów. Katolicy prawie wyłącznie są polakami. . W przecięciu na milę kwadr, przypada 3000 mk. Pow. krobski należy w w. ks. poznańskiem pod względem zaludnienia do 1go rzędu wraz z ostrzeszowskim, odolanowskim, krotoszyńskim, wschowskim, pleszewskim, bukowskim; na kwadr, kilometr wypada 60 do 69. 9 mk. Głównem zatrudnieniem mieszkańców jest rolnictwo i chów bydła. Miejscem urzędowania landrata jest Rawicz; powiat podzielony jest na 6 komisaryatów czyli obwodów administracyjnych. Obwody to są bojanowski, górecki, gostyński, jutrosiński, krobski, rawicki. Urząd poborowy, siedziby budowniczego pow. , kontrolera katastru, fizyka pow. , chirurga pow. , weterynarza pow. , inspektora pow. znajdują się w Rawiczu. Aż do organizacyi nowej sądowej z r. 1879 w Rawiczu był sąd powiatowy kolegialny; od tego czasu są tylko sądy okręgowe; w Bojanowie, w Gostyniu i w Rawiczu, należące do sądu ziemiańskiego w Lesznie, nadziemiańskiego w Poznaniu. Powiat krobski liczy 25 parafij katol. , 7 protest. Katolickie są Dubin, Golejewko, Gołaszyn, Jutrosin, Kołaczkowice, Konary, Krobia, Łaszczyn, Miejska Górka, Niepart, Pakosław, Pompowo, Poniec, Rawicz, Sarnowo, Skoraszewice, Słupia, Smolice, Szkaradowo, Zakrzewo, Żytowiecko, Domachowo, Gostyń Stary, Siemowo, Strzelce Wielkie; filialne kościoły są w Gostyniu wypędzonych ks. filipinów, w Chwałkowie i Sobiałkowie. Kościoły katol. parafialne dzielą się na trzy dekanaty jutrosiński, śremski i krobski; w jutrosińskim są Dubin, Golejewko, Jutrosin, Kołaczkowice, Konary, Górka Miejska, Niepart, Pakosław, Pompowo, Skóraszewice, Słupia, Smolice, Szkaradowo; w śremskim Domachowo, Gostyń, Siemowo, Stary Gostyń, Strzelce; w krobskim Gołaszyn Baersdorf, Krobia, Łaszczyn, Rawicz, Sarnowo, Zakrzewo i Żytowiecko. Parafie protestanckie zaś są; Bojanowo, Miejska Górka Görchen, Jutrosin, Rawicz, Piaski Sandberg, Sarnowo Sarne, Waszkowo pod Poniecem Waschke; razem tworzą dyecezyą bojanowską. Synagogi żydowskie są w Rawiczu, Gostynie, Jutrosinie, Krobi, Dubinie i Piaskach. Ze szkół wyższych powiat posiada szkołę realną 1go rzędu czyli gimnazyum realne w Rawiczu; seminaryum nauczycielskie, przeniesione z Poznania w r. 1875, teraz bezwyznaniowe, także w Rawiczu. Nadto kilka miast, jako to Bojanowo, Gostyń mają szkoły rektorskie; wszystkie szkoły zresztą miejskie i wiejskie elemeniarne są pod nadzorem inspektora powiatowego mieszkającego w Rawiczu. W r. 1871 było w pow. 16466 analfabetów. Na 160 szkół, z których 122 katol, a 38 ewan. , przypada w przecięciu na klasę 120 dzieci; w r. 1880 dla braku miejsca w 19 szkołach najmłodsze dzieci obowiązane do uczęszczania na naukę, wykluczono ze szkoły. Księgarnie i czytelnie są 2; drukarnia jedna w Rawiczu. Powiat ma obszaru ogółem 406, 450 mr. , z tych na większą własność przypada mniej więcej 228, 100 mr. W ręku niemieckim jest do tego czasu już około 82, 300 mr. W ostatnich latach sprzedano Niemcom Chocieszewice dawną własność Mycielskich 13, 715 mr. i Smolice, wł. Stablewskiego Władysława 3658 m. . Z lasów większych utrzymują się tylko jeszcze łaszczyński, pakosławski, szkaradowski. Przemysł fabryczny w ostatnim czasie znaczno uczynił postępy. Gorzelnie są w Pudliszkach, w Dąbrówce, w Zakrzewie Sackern, w Golinie Langguhle, w Łaszczynie, w Gościejewicach Gusswitz, w Gołaszynie Baersdorf; browary 5 w Rawiczu, w Sarnowie, w Poniecu 2, w Bojanowie 2, w Jutrosinie, w Górce Miejskiej, w Gostyniu 2, w Krobi; olejnia w Rawiczu; piła w Rawiczu; młyn parowy w Dąbrówce; lejnia żelaza w Rawiczu; fabryka śrub w Rawiczu i w Masłowie Massel; przędzalnia włosia w Rawiczu; fabryka grzebieni. w Rawiczu i w Bojanowie; fabryk tabaki 3 w Rawiczu; fabryk cygar 4 w Rawiczu. Urząd pocztowy 1szej klasy ze stacyą telegr. jest w Rawiczu; 3ej klasy w Bojanowie ze stacyą telegr. , w Dłoni, w Górce Miejskiej, w Gostyniu ze st. telegr. , w Jutrosinie, w Krobi ze st. telegr. , w Poniecu, w Sarnowie ze st. telegr. ; agentury pocztowe w Dubinie, w Golinie, w Pakosławiu, w Pempowie, w Piaskach. Pod względem komunikacyj powiat bardzo jest korzystnie położony; liczne gościńce przerzynają go we wszystkich kierunkach 1 z Leszna przez Bojanowo do Rawicza 17 kil. w pow. ; 2 z Rawicza do Trachenberga 35 kil. w pow. ; 3 z Rawicza do Lubina 21 kil w pow. ; 4 z Dłoni do Jutrosina 5 kil. w pow. ; 5 z Ra wicza przez Sarnowo, Górkę Miejską, Dłonie do Kobylina i dalej do Krotoszyna 27 kil. w pow. ; 6 z Rawicza przez Sarnowo, Krobię i Gostyń do Dolska 36 kil. w pow. ; 7 z Bo janowa do Ponieca 7. 5 kil; 8 z Ponieca przez Krobię do Pogorzeli 27 kil. w pow. ; 9 ż Le szna przez Gostyń i Piaski do Borku 18. 5 kil. w pow. ; 10 z Piasek do Pogorzeli 5 kil. w pow. ; 11 z Przyborowa przez Niepart do Gogolewa 8 kil. w pow. ; 12 z Bojanowa do Góry Guhrau w Szlązku 2 kil. w pow. . Nadto kolej żelazna poznań. wrocł. przerzyna część płd. zach. powiatu na długości 19 kil. , ze stacyami w Rawiczu i w Bojanowie. Cały

Krobia