powiatową, dla wygody której dziedzic ówczesny hr. Adam Plater uznał za stosowne udzielić gmachu bibliotecznego, opróżnionego skutkiem wywiezienia biblioteki do majątku innego Platera, któremu się ona dostała w podziale. Wreszcie w r. 1854 tęż szkołę powiatową ostatecznie przeniesiono do Rzeżycy, gdzie i dotąd istnieje, w Krasławiu zaś z zabudowań rządowych pozostał jedynie urząd pocztowy do dnia dzisiejszego. Tak więc z wzrostem Dyneburga znaczenie Krasławia coraz bardziej upadać zaczęło; wszystko stąd poszło do grodu dawnych komturów. Co stan rzeczy w Kradawiu bardzo zmieniło, to przeprowadzenie tędy wspomnianej już wyżej kolei żelaznej dynebursko witebskiej w r. 1865. Odtąd mieścina ta znowu wzrastać poczęła. Po ustanowieniu w calym kraju sądów pokoju, Krasław wyznaczony został na miejsce pomieszkania dla sędziego 2 ucząstku powiatu dyneburskiego, a następnie pobudowano tu obszerne, drewniane koszary, w których się mieści do 4000 wojska. Skutkiem tego nowe domy się wznoszą, przemysł i handel się wzmaga. Wreszcie z powodu wybornej i łatwej komunikacyi koleją, tudzież uroczego i zdrowego położenia, coraz więcej zamożnych rodzin szlacheckich obecnie stale osiada w Krasławiu, co niemało się przyczynia do podniesienia i wzrostu tej prywatnej mieściny. Według źródeł z roku 1882 liczą tu domów przeszło 500, wspaniały kościół rzymskokatolicki, 2 cerkiewki prawosławne z których jedna się mieści w zabranej w roku 1864 kaplicy sióstr miłosierdzia, 1 cerkiew jednowierców liczącą tylko 1 parafianina, wielką murowaną synagogę, wzniesioną już w roku 1764, w którym to czasie konstytucyą sejmu konwokacyjnego naznaczono żydom księstwa inflanckiego kahał w Krasławiu i do tegoż im wszystkim należeć kazano, 2 żydowskie domy modlitwy, kantor pocztowy, szkółkę, aptekę i sklepów 32. Oprócz tego liczą tu fabryk pomniejszych kilka, gorzelnię, browar piwny, 4 garbarnie, wapielnię, cegielnię, fabrykę kafli, dachówek i wyrobów prostych garncarskich. Według statystycznych wiadomości z roku 1882, zebranych na miejscu przez hr, Michała Platera, liczą w miasteczku Krasławiu mieszkańców płci obojga 4267, a w dobrach krasławskich 7202, ogółem miejskiej i wiejskiej ludności 11469 płci obojga. W tej liczbie 7656 katolików, 66 prawosławnych, 1 jednowierca, 399 starowierców i 3362 wyznania mojżeszowego. Tą liczbą wszakże nie obejmujemy konsystujących w koszarach krasławskich żołnierzy, których ilość się ciągle zmienia i których w żadnym razie do miejscowej ludności zaliczać niemożna. Mieszczanie krasławscy zajmują się przeważnie mularką i garbarstwem; handlem zaś niemal wyłącznie trudnią się żydzi i starowiercy. Ci prowadzą wodą i koleją żelazną znaczny handel lnem i siemieniem lnianem a niekiedy i zbożem do Ry gi, skąd prowadzą śledzie, sól, tytuń, towary kolonialne i inne. Obrót roczny handlu w r. 1860 wynosił 715250 rs. , a obecnie przechodzi znacznie milion rubli. Jarmarków dorocznych licznie odwiedzanych liczą tu obecnie 2, z któ rych jeden św. Donata przypada w pierwszą niedzielę po św. Piotrze, drrugi zaś na św. Je rzy. Ten ostatni odznacza się targiem na ko nie. Ludność wiejska w dobrach krasławskich składa się przeważnie z łotyszów polskoinflan ckich wyznania rzymskokatolickiego. Mała ilość litwinów znajduje się w pobliżu Krasławia we wsiach Auguniuszki, Mulki, Misiuny, Nowiki, Łostek, Wodygiany, Saksony i innych pomniejszych. Wszyscy oni w domu mówią po litewsku, a pacierza i katechizmu uczą się po polsku lub po łotewsku. Kiedy tu do In flant przybyli taudno określić. Nastąpiło to prawdopodobnie w owym czasie kiedy kilku z rzędu Platerów było starostami dyneburskiemi, i jednocześnie należało do nich starostwo daugieliskie na Litwie. Parafia krasławska należy do dekanatu Dyneburga wyższego i oprócz parafialnego kościoła w Krasławiu posia da trzy kościoły filialne w Kombulu, w Borów ce i w Skajście. O wiorstę od Krasławia na potykamy sławione w okolicy wody mineral ne żelazne. Gustaw Manteuffel, Krasławka, st. dr. żel. , ross. Kresławka, ob. Krasław, Krasławka, bystra rzeka w Inflantach polskich, pow. dyneburskim, stanowiąca prawy przypływ Dźwiny. Krasławka bierze swój początek z rozległego jeziora Siewierz w pow. dyneburskim, tamże przepływa przez część jeziora Oswa i uchodzi do Dźwiny niedaleko od krasławskiego pałacu, wzniesionego śród okolicy słynnej z prawdziwie malowniczego położenia. Nazwa Krasławka stąd ma pochodzić, że rzeka ta ma ujście niedaleko od Krasnałuki czyli pięknego skrętu Dźwiny, bardzo wszakże niebezpiecznego dla strugowników. Stąd też urosła przestroga dla tych ostatnich Krasławka, dla mołojców poprawka. G. M. Krasna, por. Krasne. Krasna 1. wś i os. fahr. , pow. kielecki, gm. i par. Mniów. Leży na granicy pow. koneckiego, o kilka wiorst na płn. wschód. od Mniowa, stacyi p. na trakcie piotrkowskokieleckim, z którym łączy K. droga bita. Istnieją tu znaczne zakłady żelazne, którym początek dał w zeszłym wieku ks. podkomorzy Poniatowski, wznosząc tu piec wielki dla wytapiania żelaza. W r. 1870 wystawiono drugi wielki piec i dawny odbudowano. Ulepszenia i rozszerzenie fabryk było dziełem Ewansa, znanego w Warszawie założyciela fabryki machin i narzędzi Krasławka Krasławka Krasna