slaw, od początku przez ludnośó polską zamieszkałą; powstała na obszernem terytoryum 350 włók nadanych Filipowi von Wildenaw Kozłowo, Kozłowski r. 1388 ob. Kozłowskie dohra. R. 1483 Marcin Truchses, mistrz w. krzyżacki, zatwierdza Wolfgangowi Schwansfeld, Maciejowi Wisielinowi i Piotrowi Wildenow 350 włók, r. 1388 prawem chelmińskiem nadanych. Granico Pierwój, ostrów w jeziorze lampackiem, granica maradzka, Smolnik, strumyk Babięcin, jezioro Małe Babięty, strumyk Borek, który z jeziora Strumyk wypływa, strumyk który z Kamionek Monehgut wychodząc, wpada do jeziora Strumyk i jezioro Pierwój. Zarazem nadaje mu jeziora Małe Babięty, Strumyk, W. Borek, Piłaki, Suponin i M. Gołwin. We wszystkich strumykach, któz jeziór wychodzą, niewol no ani zakonowi, re z ani właścicielom kozłowskim ryb łowić. Wiel ki mistrz nadaje im także niższe i wyższe są downictwo z obowiązkiem jednej służby w lek kiej zbroi od każdych 100 włók. Tegoż r. 1483 godzą się Maciej Wajssel w Kozłowie, za wolą żony swej Ortei, córki Zygmunta z Kozłowa, oraz Piotr Wildenaw z Kozłowa z jednej stro ny, a Wolfgang Schwansfeld, również za wolą żony swojej, z drugiej strony, w ten sposób, że Maciej i Piotr zatrzymują dwór i zabudowania, w których niegdyś panicze wie Kozłowscy mie szkali, i dzielą całą majętność na dwa dobra Kozłowo i Rybno. Bratem Zygmunta z K. , o którym już r. 1443 wspomniano, był, jak się zdaje, Mikołaj z K. czyli Wildenaw, a obaj byli synami Mieczysława Wildenowa. R. 1484 w wilią św. Jana Chrzciciela zeszli się Maciej Wajsel, za wolą swej żony Ortei, Piotr z Ko złowa, pani Ortei brat rodzony, a Wolfgang Schwansfelder przed sądem ziemskim w Szczy tnie i zawarli ugodę co do rybołówstwa w je ziorach kozłowskich Gajne, Głogno, Miłuk, Kudych, Piłak, Brzozówka, 3 rybińskie, Wę żowo, Strumyk, M. Babięty al. Birkaud i M. Perzuk. R. 1528 książę Olbracht odnawia Engłowi Stach von Golzheim przywilej na dobra kozłowskie, które niegdyś Wolfgang Schwans felder posiadał, i nadaje mu wieś Wierzbowo z 20 włókami na prawie lennem. R. 1552 by ły znów spory pomiędzy właścicielami dóbr kozłowskich, bo Engel Stach zaskarżył Miko łaja Wildenow i Baltazara Berkana o wsie Rozogi, Rybno i Maradki. Ob. Kętrz. Ludnośó polska, 408. Ki. F. Kozłowsk, dobra, pow. dzisieński, o 83 w. od Dzisny, o 19 w. od Głębokiego. Z folwa, rkami Karolin, Przyjaźń, Paryż i Borejki, z kilkunastu zaściankami, obszaru ma 11500 mr. , w tem połowa pod lasem, nad spławną Dzisienką. We wsi K. z karczmą było 1866 r. 41 mk. , w tem 6 izr. Gorzelnia. Dwór K. loży na znacznem wzniesieniu, tuż nad jezioi szkoła Swięte, poczta Łasin. K. zostało nowo założone na obszarze dóbr Swięte, zapewne przez ich dziedzica Wacława Kozłowskiego około r. 1722. W wizyt. kośc. z r. 1740 pierwszy raz zachodzi, gdzie się zowie nowizną, od której jeszcze żaden dochód nie szedł kościołowi. Osadzonych było tu 6 gburów na 6 włókach dzierżawą wieczystą. Od włóki dawali tal. 7, gęś 1, kury 2, mędel jaj 1 i nadto szarwark odrabiali. R. 1828 Andrzej Stanowicki i 5 towarzyszów w K. otrzymali prawa własności. R. 1838 separacya dóbr zaprowadzona. R. 1851 roczna dotychczasowa renta na amortyzacyjną zamieniona. Ob. Frolich Gesch, des Kreises Graudenz, str. 178. 3. K. niem. GrossKoschlau, w dok. Koslaw, Wildenaw, wś i dobra, pow. dawniejszy działdowski, dziś niborski, st. poczt. Kozłówko, Na pruskich Mazurach założone zostało r. 1348; list nadawczy jednak nie dochował się. Wspominają o Kozłowie inne przywileje r. 1362 i 1387; potem nazwa ta, dodziśdnia istniejąca, znika na czas jakiś, a w miejsce jej pojawia się w XV w. imię Wildenaw, pochodzące od zamożnej rodziny, która liczne posiadała dobra tak w pow. działdowskim jako i szestyńskim. Będąc w po siadaniu dwóch majątków zwanych Kozłowem, pisali się Wildenawowie także z Kozłowa sonst von der Koselaw genannt r. 1498. Z nazwą Wildenaw spotykamy się naprzód pod r. 1399, w którym Hanusz, dziedzic na Wildenau, założył wieś dannicką w Brodowie; a potem r. 1411, w którym czasie pani Wildenaw poniosła szkodę od Polaków 16 koni, 909 owiec; Indzie jej 7 wołów, 11 koni i 20 wieprzów; szkodę tę zeznają sołtys Abraham, Tomasz, Klawko i Piotr. R. 1478 Marcin Truchses, mistrz w. krzyżacki, podaje do wiadomości, że dobra wildenawskie nabył Olbracht Bartnicki, który z powodu żołdu zaległego śp. pana Ruskiego do zakonu rości pretensyi 350 zł. węg. ; prosi dlatego Bartnicki, aby był za to zwolniony od dawania pomocy przy stawianiu i burzeniu zamków i od płuźnego. Wielki mistrz na to przystaje. Ob. Kętrz. , Ludność polska, str. 313. 4. K. , niem. Kozlowem dok. Koszlwsken, wś, pow. jańsborski, st. p. Drygały, na pruskich Mazurach, od początku, jak się zdaje, przez mieszkańców polskich zajęta. Roku 1539 znajdują się tu sami osadnicy polscy. Ob. Kętrz. , Ludność polska, str. 444. 5. K. , niem, Koslowen, wś, pow. dawniej ryński, na Mazurach pruskich, oddawna przez ludność polską zajęta. R. 1654 Jan Brus, zwany Kozłowski, dostaje 3 włóki w Kozłowie. Czyt. Kętrz. Ludność polska, str. 484. 6. K. , niem. Koslau, wś, pow. ządzborski, st. p. Rybno, na polskopruskich Mazurach, stanowiła oddawna w pow. szestyńskim tak zwaną wolną posiadłość Freigut, zwaną w dok. Koszlaw, Kose Kozłowsk Kozłowsk