zuje się, że katolik ówwłaścicieli najwięcej liczą powiaty telszewski, rosieński i kowieński, najmniej nowoaleksandrowski i poniewieski. W powiatach szawelskim i Wiłkomirskim przeważają prawosławni, w nowoaleksandrowskim starowiercy, którzy zamieszkują też powiaty Wiłkomirski i kowieński. Protestanci osiedli w pow. poniewieskim i szawelskim, starozakonni w Wiłkomirskim, cudzoziemcy w telszewakim. Około 4 5 właścicieli osobiście zajmuje się rolnictwem; 3 majątków pozostaje w ręku administracyi, a w 1142 dobrach spotykamy dzierżawców. Większość majątków, należącycn do prawosławnych, pozostaje bądź w ręku zarządzających, bądź w ręku dzierżawców; właściciele zaś mieszkają zdała od dóbr swoich, po miastach, mało lub wcale nie zajmując się rolnictwem. Właścicielekatolicy, a także staro wiercy i starozakonni, przebywają w majątkach i sami trudnią się uprawą, nie opuszczając roli i nie uciekając się ani do dzierżawy, ani do oddawania majątku w ręce zarządzających. Najwięcej majątków w gub. kow. 22. 8 nie przechodzi 10 dziesiąty n, 16. 2 majątków doohodzido20dzies. , 14. 1 do 40 dzies. , 11. 6 do 100 dzies. Wszystkie te drobne majątki pozostają w rękach katolików i są prowadzone wzorowo. Cena dziesięciny ziemi wynosiła średnio w r. 1879 rs. 46 kop. 59. Wielkie majątki są nieliczne. Dobra, mająca obszaru 1000 dziesiatyn, stanowią zaledwo 2 3 injątki o 3000 dzies. wynoszą 1. 1 5000 dzies. 0. 3 i wyżej niż 5000 dzies. także tylko 0. 3 Lasu rządowego ma gubernia 198331 dziesiatyn. Lątifundya są administrowane bądź przez dzierżawców, bądź przez rządców, właściciele ich albo wcale nie znają się na roli, albo, znając się, zamieszkują za granicą i w stolicach. Są to albo cudzoziemcy, albo urzędnicy rossyjscy. Stąd też w większych majątkach gospodarstwo jest prowadzone bez nakładów, w celu większego wyzysku gleby. Największe majątki Kiejdany Czapskich, Johanniszkiele Karpiów, O wanta PacPomarnackich, Dukszty Biegańskich, Tauroginie Pusłowskich, Mejszty Mejsztowiczów, Szawle Zubowa, Retowo Ogińskich, Traszkuny Montwiłłów, Wiźuny Czapskich, Czerwonydwór Tyszkiewiczów, Rakiszki i Soły Przeździeckiej, Uciany Bolcewicza, Szadowo i Kławany Roppów, Płuszcze Przeciszewskich, Poniewież i Szwajcarka Kayserlingów, Pojoscie Mejsztowicza, Żagory Brewernów, Girkoncie Pahlenów, Szakinowo Lievana, Grużdzie Naryszkina, Kielmy Grużewskich, Cytowiany Roemerów, Taurogi i Jurbork Wasilczykowów, Gorżdy de Roenne ów, Kretynga Tyszkiewiczów, Bejsagoła Komarów, Wojtktiszki Kossakowskich i w. i. Według danych urzędowych, w gubernii kowieńskiej przed rozporządzeniem 5 marca 1864 r. było 306 obywateli ziemskich pochodzenia niepolskiego, mających 270084 dzies. ; 6370 obywa teli Ziems. pochodzenia polskiego, mających 1467495 dzies. W d. 1 lipca 1870 r. było 508 obywateli ziems. poch. niepols. mających 385566 dz. ; 6234 obyw. ziems. poch. polskie go, mających 1373427 dz. Niepolacy nabyli 80000 dz. z wolnej ręki, 14000 na licyt. , resztę od skarbu. Marszałkowie szlachty gub. kow. byli 1836 43 Piotr Pizani; potem hr. Benedykt Tyszkiewicz; 1850 Klety Burba; potem hr. Maryan i Adolf Czapscy; 1858 Jó zef Dowgird; 1863 74 Felioyan Karp; 1880 hr. Mikołaj Zubow. Najobszerniejszy opis gub. kowieńskiej po rossyjsku jest Afanasjewa w Mat. dla stat. i geogr. Rossii. Por. art. Żmujdż. F. Ś. Kowno Nowe, ob. Szyłele. Kowolliken niem. , leśnictwo do Nakła, pow. bytomski. Kowolowska, wś, pow. wielkostrzelecki, w połowie zeszłego wieku składała się z folw. i trzech osad, 1783 wzniesiono tu nad Małopaną młyn, fryszerkę, tartak, 1798 potażarnię, potem liczba fryszerek do czterech wzrosła. Dziś osad 27, rozległ, mr. 46 i 343 mr. dwor skich w dzierżawie. F. S. Kowpec rus. , Kowpiec, ob. Koipiec. Kowraszcz, rz. , lewy dopływ rz. Irkleja, który z lewej strony do Dniepru wpada. Kowross niem. , ob. Kowroz. Kowrow dokum. , ob. Kurów, Kowrow, miasto pow. w gub. władymirskiej, nad rz. Klaźmą, 842. 5 wiorst od Petersburga, a 60 od miasta guber, odległe, 4893 mk. Bank, st. pocz. i st. kolei żel. niżegorodzkiej. Kowroz al. Kuwroz, niem. Kotaross, dobra, pow. toruński, pół mili od bitego traktu toruńsko chełmżyńskiego, 1 1 4 mili od Chełmży. Obszaru mr. 1361, bud. 31, dm. 10, katol. 99, ewang. 40. Parafia Świerczynki, szkoła Brąchnowo, poczta Chełmża. K. było oddawna dobrami szlacheckiemi. W kronice pp. benedyktynek chełmińskich jest wzmianka, jako ta wieś należała około r. 1550 do Jana Kulki, wojewody brzeskiego. R. 1591 panna ksieni chełmińska Magdalena Mortęska stargowła ją i nabyła od pani wojewodziny brzeskiej na fundacyą oo. jezuitów w Toruniu za 7000 m. R. 1594 d. 25 czerwca jezuici przez ojca Jana Kanaryusza, naówczas rektora, wzięli w posesyą wieś swoje K. , która odtąd była ich własnością aż do kasaty. R. 1656 król szwedzki Karol Gustaw, wypędziwszy z Torunia jezuitów, darował K. jako i inne dobra toruńszczanom, którzy je po wypędzeniu z kraju Szwedów znowu oddać musieli klasztorowi. Po kasacie K. był najprzód król. domeną, którą Kowno Kowno Kowolliken Kowolowska Kowpec Kowraszcz Kowross Kowrow Kowrow Kowroz