3627 żyd. , 635 ewan. , 586 prawosł. , 141 staroobriadców, 10 mahometan. Zakłady naukowe układają się w takim mniej więcej porządku 1 Lwa męzkie klasyczne gimnazya w Kownie i w Szawlach; 2 jedno żeńskie gimnazyum w Kownie; 3 jedno seminaryum nauczycielskie w Kownie; 4 jedno duchowne katolickie seminaryum w Kownie; 5 cztery dwuklasowe szkoły powiatowe w Nowoaleksandrowsku, Wiłkomierzu, Rosieniach i Telszach; 6 dwie dwuklasowe parafialne szkoły w Kownie; 7 trzy sielskie rzęzkie, oraz siedm żeńskich szkół w różnych miejscowościach; 8 170 szkółek ludowych w różnych gminach guberni; 9 cztery prywatne żeńskie o trzech klasach pensye w Szawlach, Poniewieżu, Rosieniach i Wiłkomierzu; 10 cztery rządowe żydowskie szkoły pierwszorzędne w różnych miejscowościach; 11 dwie żeńskie żydowskie szkoły, wspierane częściowo rządową pomocą w Telszach i Poniewieżu. W trzech zakładach naukowych samego Kowna pobiera naukę 1013 młodzieży płci obojga, oraz 95 alumnów. Mó wiąc o średnich zakładach naukowych w guberni, należy wspomnieć o gimnazyum męzkiem w Szawlach i o seminaryum nauczycielskiem w Poniewieżu. Wreszcie w r. 1883 została zatwierdzoną szkoła realna w Poniewieżu, na co potrzebny gmach już zaczęto budować z sam zaofiarowanych przez okolicznych obywateli. Zatem w gimnazyum szawelskiem w roku szkolnym 1881 2 liczyło się 523 uczniów, z której to liczby na wyznanie prawosławne wypada 65, ewangelickoaugsbur skie 14, mojżeszowe 77, mahometańskie 4 i rzymskokatolickie 363. W seminaryum nauczycielskiem poniewieskiem w roku szkolnym 1881 2 ogólnie liczyło się 141; w tej liczbie prawosł. 87, starowierców 2, ewan. 3, starozakonnych 3, katol. 46. Wszystkie szkoły niższe dzielą się na miejskie dwu i jednoklasowe, powiatowe, miejskie parafialne, wiejskie parafialne, jako też przy tychże żeńskie oddziały, wreszcie szkoły ludowe gminne. Tak miejskich dwuklasowych szkół liczy się trzy Nowoaleksandrowska, posiadająca 60 uczniów, wiłkomierska 81 i telszewaka 70, łącznie 211. Rosieńska dwuklasowa szkoła powiatowa liczy 152 uczniów. Samo miasto K. posiada dwie szkoły dwuklasowe, w których łącznie liczy się 144 uczniów; przy tych szkołach są też oddziały zmiany dla dziewcząt, których uczęszczało na lekcye 116. Następnie w szkołach wiłkomierskiej, nowoaleksandrowskiej, szawelskiej, telszewskiej i rosieńskiej łącznie liczyło się 232 uczniów i 195 uczennic. Zaś w szkole johaniskiej i taurogieńskiej jest 229 i uczniów i 10 uczennic, łącznie 239; oraz w jaI niskiej szkółce 118 uczniów i 3 uczennice, łącznie 121. Zsumowawszy całość uczących się w wymienionych dotychczas 14 szkołach niższych, widzimy, że liczba ta wynosi chłopców 1086, dziewcząt 324, co łącznie stanowi 1410. Prócz tego, w guberni kowieńskiej jest 14. szkółek parafialnych, do których znów uczęszcza uczniów płci obojga 810, z której to liczby na płeć męzką wypada 738 i na żeńską 72. Co do szkół ludowych gminnych, w sprawozdaniu za rok szkolny 1881 2 widzimy, że w powiecie kowieńskim było 19 szkółek, do których uczęszczało uczniów płci obojga 661, a w tej liczbie 31 dziewcząt; wreszcie przy szkółce janowskiej istnieje oddział rzemieślniczy, w którym było zaledwo 10 uczniów. W powiecie Wiłkomirskim wszystkich szkółek jest 26, a wszystkich uczących się w n ich płci obojga 1387, w tem tylko 5 uczennic. W nowoaleksandrowskim powiecie wszystkich szkółek gminnych jest 27, a uczęszczających do nich 1123, w tem 21 dziewcząt. W całym powiecie poniewieskim 23 szkółki z liczbą uczących się 1514, a wtem 34 płci żeńskiej. W powiecie szawelskim 24 szkółki, a uczących się w nich 1201, w tem 44 uczennico. W powiecie telszewskim tylko szkółek 17, z 645 uczącymi się; w tem 23 dziewcząt. Nakoniec w powiecie rosieńskim szkółek 19, a uczących się w nich 905, z której to liczby na płeć żeńską wypada 56. Zsumowawszy teraz liczbę uczących się we wszystkich szkółkach ludowych gminnych w całej guberni, widzimy, że łącznie liczba ta wynosi 7436, a z tego zaledwie 214 wypada dztewcząt. Prócz tego w całej guberni jest 7 szkółek ludowych jednoklasowych żeńskich, a uczęszcza do nich 110 dziewcząt. Gubernia kowieńska nadto posiada i prywatne szkoły datnowską imienia i fundacyi hrabiny Kreuz, w której nauki pobiera 14 chłopców i 13 dziewcząt; łącznie 27; oraz w K. szkółkę parafialną przy kościele wyznania ewangelicko augsburskiego, w której też mieści się 14 chłopców i 20 dziewcząt; łącznie 34. Szkół żydowskich początkowych w całej guberni jest pięć, a uczących się w nich wyłącznie płci męzkiej 422. W szkole wiliampolskiej pobiera naukę 45 chłopców. Wreszcie w kowieńskiej prywatnej jednoklasowej szkółce liczy się 45 uczniów, w szkole w Szkudach 32; w tem 13 dziewcząt. Szkół żeńskich prywatnych w całej guberni znajdujemy tylko trzy w K. z 24 uczennicami, w Telszach 40 i w Poniewieżu z 54 uczennicami, czyli łącznie 118. Stosunkowo obfite są chedery w całej gubernii kowieńskiej 253, z 2118 uczniami. Z tej cyfry na samo K. wypada 37 chederów i 440 uczniów; w miastach powiatowych 114 chederów i 682 uczniów, i w powiatach 102 chederów i 996 uczniów, co znów łącznie stanowi chederów 253, uczniów 2118. Mniejsza część zaledwie mełamedów posiada upoważnie

Kowno