głościami. W r. 1771 posiadał je, razem z stai rostwem bobtowskiem, Prozor, opłacając z niego kwarty złp. 333 gr. 25, a hyberny złp. 216. Starostowie grodowi byli 1470 Wiaźewicz; 1500 Wojciech Janowicz Kłodzki; 1536 Jan Mik. Radziwiłł; 1540 Jerzy Ilinicz; 1543 Jan Komajewski; 1549 Hrehory Chodkiewicz; 1567 Radziwiłł; 1578 Jan Karol Chodkiewicz; 1589 Albrycht Radziwiłł; 1599 Piotr Wiesiołowski; 1629 Mik. Pac; 1634 Mik. Wiesiołowski; 1641 Massalski, wda miński; 1652 57 Albrycht Radziwiłł; 1659 66 Jan Stanisław Gieysztor; 1669 Krzysztof Pac; 1672 Jan Karol Kopeć; 1674 Andrzej Pac; 1685 Dominik Radziwiłł; 1686 1702 Mik. Jędrzej Pac; 1715 Krzysztof Pac; 1720 Kazim. Konst. Pac; 1730 Aleksander Pociej; 1750 Szymon Syruć; 1767 Józef Prozor; 1784 93 Michał Pac; W niektórych źródłach są jeszcze wymienieni 1463 Stan. Mordas; 1581 Wojciech Kleczko; 1704 Chalecki; Wołmiński. Powiat kowieński dzisiejszy zajmuje na środku płd. granicy gubernii zakątek południowy. Obejmuje 4 okręgi policyjne Wilkija, Ejragoła, Kiejdany, Janowo; 17 gmin, 79 starostw miejskich i 606 wsi. Lasów rządowych ma 31592 dzies. Roku 1876 liczył bez Kowna ludności 136862, t. j. 67632 męż. , 69230 kob. , w tej liczbie 106976 katol. , 21981 żyd. , 2150 ew. , 2422 prawosł. Składa się z 23 parafij katolickich, należących do dekanatów kowieńskiego, krockiego i wielońskiego. Prawosławnych parafij 4, ewangielickich 3. Oniemia kowieńska została utworzoną w r. 1824 z następujących powiatów gub. wileńskiej telszewskiego, szawelskiego, rossieńskiego, upickiego dziś poniewieski, nowoaleksandrowskiego, Wiłkomirskiego i części kowieńskiego. Z mińskiej gub. przyłączono wtedy do kowieńskiej pow. dzisieński i wilejski. Dziś składa się z wymienionych siedmiu powiatów i w liczbie gubernij Rossyi europejskiej zajmuje co do wielkości 42gie miejsce. Rozciąga się od 54 49 do 56 25 55 szer. g. i 38 46 25 a 45 1 18 dł. g. od Ferro. Najbardziej wysunięto punkta na płn. zaśc. Pikiele; na płd. ujście Strawy do Niemna; na zach. wś Kiawlejki wprost Połągi; na wsch. zaśc. Alchimce koło Drui. Największa długość gub. 350 w. , największa szerokość 170 w. Obwód granic 1316 w. , w tem z Kurlandyą 579, z gub. wileńską 447, z suwalską 130, z Prusami 160 w. Na północ graniczy gub. K. z siedmiu powiatami Kurlandyi, jakoto hazenpockim, gołdyńskim, tukumskim, dobleńskim, bowskim oraz częścią frydrychBztackiego; na wschód z dwoma tejże gubernii powiatami frydrychsztackim i ilukszciańskim; na południe z dziśnieńskim, swię ciańskim i wileńskim gubernii wileńskiej oraz maryampolskim suwalskiej; na zachód z Cesarstwem Niemieckiem tudzież częścią grobińskiego powiatu w Kurlandyi. Przestrzeń gubernii, według obliczeń pułkowniwnika generalnego sztabu p. J. Strelbickiego wynosi 35711, 9 wiorst kwadr. czyli 738, 07 mil kwadr. Z tej liczby, na powiat szawelski przypada 6079, 3 w. kw. , rosieński 5689, 0, poniewieski 5451, 5, wiłkomirski 5185, 8, nowoaleksandrowski 5078, 1, telszewski 4694, 0 i kowieński 3534, 2. Ilość mieszkańców ostatniemi czasy w kowieńskiej gubernii dochodziła do 1265197 dusz, i te nie licząc ludności miejskiej rozpadały się na powiaty w sposob następujący w kowieńskim 3325 prawosł. , 106456 katol, 13860 żyd. , 3812 jednowierców i rozkolników, 8171 protestantów, 5 karaimów w wiłkomierskim 3101 prawosł. , 154373 katol. , 15615 żyd. , 2755 jednowierców i rozkolników, 115 protest, i 9 mahomet. ; w nowoaleksandrowskim 2764 prawosł. , 132087 katol. , 12167 żyd. , 11415 jednowierców i rozkolników, 3278 protest. , 256 mahomet. ; w poniewieskim 1265 prawosł. , 131401 katol. , 17558 żyd. , 15774 protest. , 617 rozkolników, 114 karaimów; w szawelskim 2388 prawosł. , 151266 katol. , 18864 żyd. , 2372 protest. , 1043 jednowierców i rozkolników; w telszewskim 1905 prawosł, 125778 katol. , 22421 żyd. , 2373 protest. , 298 rozkolników; w rosieńskim 4740 prawosł. , 150011 katol. , 29767 żyd. , 6811 protest. , 420 rozkolników, 1 karaim, 2 mahometan. Miejska ludność tak się dzieli w całej ogólnie wziętej gubernii 8254 prawosł. , 26036 katol. , 66047 żyd. , 2793 protestantów, 1716 jednowierców i rozkolników, 79 karaimów, 751 mahometan. Ogólna ludność w guberni, wiejsku i miejska razem wzięto, jest następująca 27740 prawosł. , 977418 kat. , 193310 żyd. , 40730 protest. , 21796 jednow. i rozkolników, 195 karaimów, 1018 mahomet. Cerkwi prawosławnych 27 murowanych i 16 drewnianych, monasterów 2 mur. , 3 kapł. drew. ; cerkwi jednowierczych 1 mar. , 2 drew. ; modlitewni rozkolniczych 9 drew. ; katolickich kościołów 102 mur. , 231 drew. , kaplic 72 mur. , 169 drew. ; protest. kościołów 22 mur. , 9 drew. , domów modlitwy 3 mur. , 3 drewnianych; żydowskich synagog 29 mur. , 51 drew. , domów modl. 51 mur. , 210 drew. ; karaimskich domów modl 2, mahometański meczet 1. Gub. kowieńska ma 199 parafij katolickich, rozdzielonych między 17 dekanatów dyecezyi żmujdkiej abelski, botocki, janiski, kowieński, krocki, ńowoaleksandrowski, olsiadzki, poniewieski, retowski, szadowski, szkudzki, szydłowski, uciański, wiekszniański, wieloński, wiłkomierski, worniański. Wszelkich zakładów naukowych 464. W tej liczbie 251 chederów. Ogólna liczba uczących się 14191 t. j. chłopców 13362, kob. 829; w tej liczbie 9192 katol,

Kowno