Kownacica, wś i folw. , pow. garwoliński, gm. Sobolew, par. Gończyce. W 1827 r. było tu 15 dm. , 115 mk. , obecnie 20 dm. , 201 mk. ; 965 mr. obszaru. Według Tow. Kred. Ziems. folw. K. rozległy mr. 395 grunta orne i ogr. mr. 251, łąk mr. 73, pastwisk mr. 6, wody mr. 20, zarośli mr. 19, nieuż. i place mr. 26; bud. z drzewa 13; staw na którym jest młyn wodny z foluszem. Folw. ten w r. 1870 oddzielony od dóbr Przyłęg. Kownacin i Kownacinek, pow. szczuczyńaki, gm. Szczuczyn, par. Niedźwiadna. Kownaciska, wś, pow. siedlecki, gm. Krześlin, par. Suchożebry. W 1827 r. było tu 40 dm. 267 mk. ; obecnie 33 dm. , 327 mk. , 965 mr. rozl. Kownaciszki, wś, pow. rossieński, par. szydłowska. Kownackie, jez. alb. Januszkowskie, ob. Działdówha. Kownackiszki, wś, pow. rossieński, par. niemoksztyńska. Kownata, folw. , pow. siedlecki, gm. i par. Żeliszew; 1 dm. , 9 mk. , 500 mr. ; por. Chlewiska i Kownaty. Kownata, Małe Paski, niem. KkinFaashen wś, pow. jańsborski, st. p. Dłotowo. Kownata, po łotewsku Kaunata, wś, mieścina prywatna i dobra niegdyś rozległe w Inflantach polskich, pow. rzeżyckim, w okolicy rozległego jeziora Raźna, pod 56 20 północnej szerokości geogr. i 45 12 wschodniej dług. , licząc od południka Ferro, w kierunku południowowschodnim od pow. miasta Rzeżycy położone. Dobra Kownata znane już były w XVI stuleciu, W r. 1539 otrzymał je na prawie lennem ród de Grundis, dziedziczący w owymże czasie w Inflantach polskich majętuosć Birże, nadane mu przez Hazenkampa, prowincyonalnego mistrza Krzyżaków iufianckich por. Birze inflanckie Tom I str. 232. Kownatę za czasów krzyżackich i później nawet zwano najczęściej Kauen, Majętność ta na początku zeszłego stulecia stanowiła dziedziczną własność Sołtanów, którzy tu w r. 1715 pierwszy kościołek drewniany erygują. W kilkanaście lat później Kownata przechodzi pra wem kupna do możnowładczego rodu Hylzonów. Z przechowanego dotąd w preźmieńskiem archiwum Sołtanów ob. Preima zapisu kwitacyjnego, sporządzonego w Dagdzie przez Jana Sołtana chorążego inflanckiego, tudzież synów jogo Dominika koniuszego inflanckiego i Piotra, w r. 1734 marca 16go dnia, na rzecz znanego ogólnie kronikarza Inflant Jana Augusta Hylzena, starosty maryenhauskiego, kasztelana inflanckiego a późniejszego wojewody mińskiego w którym to dokumencie Sołtanowie kwitują z posagu przez żonę Jana Sołtana primi thori im zapisanego, widać wyraźnie, że zapis ten kwitacyjny reguluje ostatecznie rachunki o dobra Kownatę, sprzedane przez tegoż Jana Sołtana, chorążego inflanckiego, Janowi Augustowi Hylzenowi. Pieozętarzami na tym dokumencie pisali się Jan Ludwik Plater starosta inflancki i dyneburski, Stanisław Sołtan, starosta omelański, tudzież Franciszek Szadurski, podstoli inflancki. Mamy przed sobą ciekawy i tylko o lat ośm późniejszy dokument z r. 1742, dotyczący fundacyi kilku missyj jezuickich w Inflantach polskich przez Jana Aug. Hylzena, w którym to dokumencie i dobra Kownata częstokroć się wspominają. Zaraz na stronicy 1ej czytamy tam między innemi Ja Jan z Eklow Hylzen, Regent W. X Lit. , sądowy ptu braslawskiego i maryenhauski starosta i t. d. , z powinności chrześcijańskiej umyśliłem w dobrach moich w Xięstwie Inflndskim leżących Dagda, Bukmujża, Kownata i Pyłda przezwanych, cum suis attinentiis, Missyi W. J. X. X. Jezuitów Soc. Jesu takowym ufundować y ulokować sposobem, aby z approbatą JW. Biskupa Inflandskiego qua Pasterza naszego ex charitativa animarum cura w wyż wymienionych dobrach munia parochialia exercere mogli conformiter ad Tridentina et sonantiam societatis Instit. .. . eo probavi et fundamento założywszy niniejszey mojej errekcyi szczególniej ad Efectum oney daję y zapisuję W. W. JXX. Jezuitom et quidem Spocie Rezydencyi Dyneburskiej summę 5000 Ta larow Bittych i t. d. Ja sam tę summę in tantum na siebie y na Sukcessorów moich przyjmuje y na dobrach moich Dagda y Kownata nazwanych lokuję i t. d. i t. d. Na stronicy 3ciej tegoż sążnistego dokumentu czytamy Ex vi et obligatione wyż namienioney sum my na Rezydencyę Dyneburską Soc. Jesu postąpioney tenebantur JXX. Jezuici perpetuis temporibus trzymać dwóch Kapłanów przy kościele Dagdzieńskim a trzeciego przy kościele Kownatskim idque idonea według możności pro ratione kraju et hujus modi muneris subjecta ad obeundam animarum curam etc. etc. a rezydujący przy kościele Kownatskim w Dobrach Kownata y Pyłda takoż z folwarkami Talen, Runtołd, Kurma, od tychże dóbr dependującemi, chwałę Bożą et curam animarum przestrzegać jak najlepiej mają i t. d. Ze słów powyżej przytoczonych widzimy, iż zacny Jan August Hylzen zapragnął wydać wojnę przesądom i sprowadzić cywilizacyą chrześciańską pomiędzy wioski łotewskie dóbr swoich Kownata i Dagda; wiedział bowiem dobrze jaką to zarazę wszczepiają w tych okolicach osady starowierców, i jak łatwo lud tak ciemny, jak Łotysze, pobudzić nietylko do występku ale nawet do zbrodni. Te szlachetne usiłowania dziedzica znalazły swój kres, gdy na początku Kownacica Kownacin Kownaciska Kownaciszki Kownackie Kownackiszki Kownata