wa przez Turyą na drodze z Litwy na Ruś. Prawdopodobnie, jeszcze przed najściem Tatarów za Batyja, był tu klasztor czerńców i cmentarzysko; na wyspie gdzie teraz stare mto, w głębi na półtora sążnia wykopują mnogie groby chrzesciańskie, pokryte korytami bez śladu desek tylko wyrąbywane dłutem. Klasztor ten przeniósł się potem w głąb lasów, niżej, na wyspę na Turyi, gdzie dziś wieś Werbka; ten ostatni był zniszczony a mnichów puścił na tratwach z biegiem wody kniaź Kurbski; dopiero Sanguszkowie przyjęli takowych na dalszym biegu rzeki i ufundowali klasztor w Mielcach, który do dziś dnia istnieje; wszystkie trzy były pod wezwaniem św. Mikołaja. Paraf. kościół kat. św. Anny, 1854 r. z drzewa wzniesiony ze składek. Parafia kat. dekan. kowelskiego dusz 3800. Kaplice w Białoszowie, Uchowiecku, dawniej i w Różynie. Dekanat kowelski dyecezyi łuckoźytomierskiej ma 10 parafij K. , Luboml, Przewały, Turzysk, Hołoby, Batne, KamieńKoszyrski, Bucyń, Ostrówek i Nabrzuska dawniej 14t. j. jeszcze Opalin, Mielnica, Hulewiczów i Maciejów. Wiernych liczy 9721. Rozciąga się na pow. ko wolski i część włodzimierskiego. St. dr. żel. K kijowskobrzes. leży między Myzowema Holobami, o 117 w. od Brześcia lit, , o 137 w. od Zdołbunowa; st. dr. żel. nadwiśl. , ostatnia ku południowi, o 313 w. od Warszawy. Do Łucka 68 w. szosą. St. poczt. K. leży o 1 1 4 w. od stacyi t. n. dr. żel. Fabryk ma miasto 11, w nich 52 rob. , 13651 rs. produkcyi. Starostwo niegrodowe kowelskie, w wojewodztwie wołyńskiem, pow. włodzimierskim, wedle lustracyi z r. 1623 obejmowało miast K. , Wyżwy i Milancwice, oraz wsie Moszczony, Dubowa, Obtapy, Hojszyn, Bachowo, Bielin, Stehle, Skulin, Werbka, Olszanica, Zielowo, Turowica, Kleweczko, Chodowice, Paryduby, Siedliszcze, Stara Wyzwą, Szajno, Nojno, Choteszów, Bratki, Dołhonosy i Tinidyn. W r. 1771 posiadał je książę Dymitr Jabłonowski z małżonką, Józefą z Mycielskich, którzy opłacali z niego kwarty złp. 18, 008 gr. 24, a hyberny złp. 6404 gr. 21. Na sejmie warszawskim z r. 1773 Stany Rzpltej nadały toż ststwo na dziedzictwo królowi, który z uwagi na 5letnią niewolę Wacława Rzewuskiego, wojewody krakowskiego, wraz z synem Sewerynem Rzewuskim, hetmanem pol. kor. , tymże podług oddzielnej konstytucyi odstąpił na dziedzictwo, zachowując prawa dożywocia książętom Jabłonowskim. R. 1831 rząd ststwo K. skonfiskował Rzewuskiemu. Powiat kowelski graniczy na płn. z powiatami bobrujskim i kobryńskim, na wsch. z pińskim i łuckim, na płd. z łuckim i włodzimierskim, na zch. z włodzimierskim. Rozległy 6459 w. kw. Stołpiański podaje 5919 w. czyli 616562 I dzies, i tak je dzieli 174403 dzies. roli orn. , 96225 dz. łąk, 28360 dzies, wygonów, dróg, krzewów, 259405 dzies. lasu, 82260 dzies. wody i błota, 25905 dzies. ogrodów i zabudowań. Zwierząt domowych w powiecie 170356 t. j. koni 13254, bydła rogatego 59482, owiec zwyczajnych 33178, cenkowełnistych 25532, świń 37207, kóz 1081, muły 2. Mieszkańców 135506 Stołpiański podaje 113596 w tem wylicza 4446 katolików, 7375 izr. , reszta prawosławni; według plemion wylicza 32620 małorusów, 38581 drewlan, 9412 bużan. 4812 żmujdzinów, I, 4480 łotyszów i 4817 polaków; według stanu 1382 szlachty dziedzicznej, 362 osobistej, 1005 prawosł. duchowieństwa, 8 katolickiego, 93 żydowskiego, mieszczan 11369, włościan 94287 ii. . Dzieli się powiat na cztery stany t. j. okręgi policyjne Maciejów, KamieńKoszyrski, Ratne, Hołoby. Gmin wiejskich ma 18; miejsc zaludnionych w ogole 312. Ze wszystkich powiatów gub. wołyńskiej powiat ten ma najmniej żydów według kalendarza Hurlanda w r. 1879 80 było ich 6908 męż. , 4314 kob. . Głównem zajęciem ludności rolnictwo, ale produkcya zboża dotąd niewiele zapotrzebowania miejscowe przenosi. Wieśniacy głównie ziemniakami się żywią. Ogrodnictwo, sadownictwo, pszczelnictwo i rybołówstwo mało rozwinięte. Z przemysłu znane prawie wyłącznie tylko gorzelnictwo wszystkich fabryk w powiecie bez miasta pow. 19; zatrudniają one 91 robotników i produkują 1880 r. wyrobów za 44520 rs Pod względem fizyograficznym powiat należy do Polesia, grunta ma niskie i błotniste; wyższe nieco spotykamy tylko nad brzegami rzek i gdzieniegdzie pośród błot i lasów; te jedynie zaludnione. Północna część powiatu niższa od południowej o 117 stóp czyli 13 saż. Jeziór jest dużo, rozrzuconych po błotach leśnych, otwartych, które zajmują do 1000 w. kw. t. j. blisko szóstą część powiatu. Same otwarte błota, trzciną tylko i oczeretem zarosłe zajmują do 30000 dzies. Z pomiędzy jeziór odznacza się rozległością jeziora Tur. Rzeki powiatu kowelskiego płyną z połud. na półn. Wyźwa, Turya, Stochod; w płn. zaś stronie płynie Prypeó z zach. na wschód. Gleba roli ornej piaszczysta, gliniasta i błotna. Na błotach grube pokłady torfu i czarnoziemu, mieszanina próchnicy, piasku i gliny, gąbczastej budowy, na której rosną gęste, soczyste, wysokie trawy. Kowenice al. Kowynice, po rusku Kowenyozi, wś w pow. Samborskim, 12 klm. na płn. od sądu powiat. i urz. poczt. w Samborze. Na płn. leżą Kornice i Więckowice, na zach. Barańczyce wielkie, na płd. Barańczyce wielkie i Mistkowice, na wsch. Mistkowice, napłn wsch. nakoniec Burczyce stare w pow. rudeckim. Wzdłuż granicy płn. płynie Błożewka od zach.

Kowenice

Kowenice