kiej. Okrąg policyjny 4y mirski, parafia katoliska nowogródzka. Miasteczko całkiem drawniane ma około 100 osad. Mieszkańcy chrześcianie trudnią się rolnictwem, żydzi drobnym handlem. Jestto najżyźniejsza okolica powiatu, obfita w wyborne łąki, szeroko słynąca z urodzajności, lekkiego czarnoziemu, z podgruntem przepuszczalnym, gdzie wyrasta wyborna pszenica, nieustępująca sandomierce, wydając ziarn 10 i wyżej. Dobra korelickie mają obszaru przeszło 4030 mr. , oddawna są wydzierżawione, propinacye i arendy wynoszą przeszło 1000 rubli. Była tu przed trzydziestu może laty założona wielka cukrownia, zamknięta Jednak z powodu braku opału. O dziejach Korelicz wiadomości są szczupłe i porozrzucane po rozmaitych źródłach; jednak zebraliśmy ich nieco i podajemy w streszczeniu. Korelicze, leżąc w bogatej od przyrody miejscowości, przy gościńcu wiodącym w serce Litwy i do krajów koronnych, często były świadkiem przechodów wojennych, punktem zbornym żołnierstwa różnego i miały nawet chwile świetne. I tak w roku 1395, gdy dziki Swidrygajło ucierał się z Witoldem, namówieni przez niego krzyżowcy, pod wodzą mistrza Konrada Jungingena, idąc zdobywać Mir wielkoksiążęcy, stanęli w Koreliczach. W roku 1505 Tatarowie krymscy pod Bitykirejem, leżąc koszem w Klecku i stamtąd posuwając się aż pod Lidę, napędziwszy tem strachu panom litewskim i dogorywającemu królowi Aleksandrowi, splądrowali do szczętu Korelicze. W roku 1655 Szwedzie idąc na Mir, z poduszczenia bezecnego Bogusława Radziwiłła, koniuszego litewskiego, nie oszczędzili Korelicz. W roku 1705 cesarz rossyjski Piotr Wielki w przejeździe z Grodna do Moskwy, 21 grudnia przez całą dobę bawił we dworze korelickim, wspaniale tam podejmowany przez Karola Stanisława Radziwiłła, kanclerza litewskiego, gorliwego stronnika Augusta II, za co mszcząc się Szwedzi w następnym 1706 roku, w perzynę obrócili okolice Nieświeża, Miru i Korelicze. Po śmierci Augusta II w roku 1733, kiedy obce dwory bałamuciły szlachtę i narzucały Polsce znowu Sasa w osobie Augusta III, j poczciwsi, śmielsi i gorliwsi o sprawę kraju obywatele, żądając Piasta, zawiązywali konfederacye na rzecz wiekopomnej pamięci Stanisława Leszczyńskiego. W tym czasie pamiętne są akcesa w Koronie sandomierski i w Litwie oszmiański. Konfederacya oszmiańska pod laską Marcyana Ogińskiego, wojewody witebskiego zawiązana, licząc 8000 zbrojnego rycerstwa, wraz z kopijnikami werbowanymi z ludu, działami żelaznemi i dębowemi, obrała Korelicze za miejsce dalszej organizacyi frakcyi króla Stanisława i tu w obozie okopanym stanęła. Tu się zgromadziły wtedy najszlachetniejsze obywatelskie żywioły województw litewskich, mianowicie Pociej regimentarz lit. , Tyszkiewicz pisarz lit, Jelski Władysław dowódca petyhorski buławy lit. i zarazem starosta piński, Domasławski pułkownik, Paszkowski dzielny strażnik poimy i wielu innych. Szczególnie Paszkowski od znaczał się nieustraszonem męztwem w czasie nieustannych podjazdów na nieprzyjaciela w okolicach Korelicz, kędy oprócz obcych do kazywała falanga zuchwałych własnych braci. Była to najpamiętniejsza chwila dla Korelicz, jak nigdy przedtem i później, szlachta bowiem, poczciwą myślą ożywiona, tu się łączyła w imię zasady patryotycznej; to też i Marcin Matuszewicz, opisując w ciekawych pamiętnikach szczegoły akcesu oszmiańskiego, dodaje, iż skonfederowanym w Koreliczach na samej dobrej myśli czas schodził, a trwało to może z kilka miesięcy. Wkrótce atoli część owego rycer. . stwa poniosła klęskę pod Sielcem nad rzeką Jasiołdą, nieco się rozeszło z popłochu w Dywinie, w kobryńskiem, a pozostałych kilka ty. sięcy konfederatów, przebiegając zbrojne różne dzielnice kraju, dotrwało w wierności królówi Stanisławowi do końca, t. j. do roku 1735 w którym, rozwiązane od przysięgi przez uniwersał nieszczęśliwego monarchy, wydany w Królewcu, mogło już spokojnie zostać przy Sasie. Zaznaczmy też o przejeździe w 1784 r. przez Korelicze króla Stanisława Augusta, wra cającego z Nieświeża, i o tem, że w roku 1812 na przemian w Koreliczach gościły wojska francuskie, polskie i rosyjskie. Al. Jel. Korellen niem. , folw. , pow. gierdawski, st p. Nordenburg. Korendy, wś rząd. , pow. oszmiański, 2 okr, adm. , 33 w. od Oszmiany, 10 dm. , 78 mk, z tego 30 prawosł. , 48 kat 1866. Koreneć, ob. Korzeniec, Koreni, ros. , ob. Korzenie. Koreniaty, wś i folw. , pow. swięciański, 1 okr. polic, mk. kat. 152, dm. 15 1866 r. , od Święcian 21 w, Korenica, nazywało się w dawnych czasach miasta Carentium, Charenz, obecnie po niemiecku Garz, położone na wyspie Rugii a liczące 2200 mk. , niegdyś stolica książąt rugijskich rujańskich albo rańskich, w której, za czasów pogańskich, była świątynia słowiańska, poświęconą Ranowitowi czyli Rugiewitowi, a zburzona przez Duńczyków 1168 r. , oraz warownia wraz z miastom zniszczona w r. 1170 przez Bogusława I i Kazimierza I, książąt pomorskich; w roku Jednak 1317 na nowo odbudowana przez Wicesława IV, księcia rugijskiego. W r. 1479 na mocy umowy przeszła Korenica w posiadanie książąt pomorskich. Korenicze, wś, Korawicze, 1. pow. Słownik geograficzny. Tom IV. Zeszyt 42 Korellen Korellen Korendy Koreneć Koreni Koreniaty Korenica Korenicze