pow. opoczyński i tam pod Niewierszynem wpada do Pilicy. Prowadzi ona wody z lesistych wyniosłości odnóg pasma łysogórskiego zalegających południową część powiatu K. i przelogły mu kielecki. Pilica stanowi zachodnią granicę powiatu na przestrzeni około 40 wiorst W obrębie powiatu K. biorą również początek trzy większe rzeki, rozwijające się przecie dopiero w sąsiednich powiatach Drzewiczka, biorąca początek niedaleko Końskich i płynący południa ku północy na przestrzeni 10 wiorst; Radomka Radomierz zdąża ku wschodowi z pod Ruskiego brodu płn. wsch. część pow. , a Kamienna płynie równolegle z południową granicą powiatu i już w Bliżynie i Bzinie spełniać zaczyna funkcyą motoru fabrycznego, który obsługuje następni cały szereg zakładów pow. opatowskiego. Jak widzimy pow. konecki stanowi centr hydrograficzny gubernii radomskiej, z którego rozchodzą się główne arterye wodne gubernii, zmierzając częścią na zachód ku Pilicy, częścią na wschód ku Wiśle. Mimo obfitości wód układ powierzchni pow. K. nie sprzyjał wytworzeniu się jeziór, których woale nie ma, ani bagien, które spotykamy tylko pod wsią Brody na płn. od Końskich na obszarze 100 mr. , i między Gowarczowem a Bębnowem, tak zwany, , Kaczy smug mający 30 morgów. Pod względem geologicznym cały obszar powiatu spoczywa na triasowej formacyi piaskowca ciosowego, zalegającego i przyległy pow. opoczyński. Granica południowa tego piaskowca schodzi się niemal z granicą powiatu K. , a zarazem z linią głazów narzutowych pochodzenia skandynawskiego, które znikają na podgórzu Łysogórskiem. W zwierzchnich pokładach formacyi triasowej mieszczą się rudy żelazne, dostarczające materyału dla licznych zakładów górniczych, hutniczych i fabrycznych. Prócz tego biały nowy piaskowiec, dający materyał na posągi, grobowce, ozdoby architektoniczne, wapień muszlowy, węgiel brunatny, towarzyszą zwykle wraz z rudami żelaznemi tej formacyi. Bogactwa mineralne i oparty na nich przemysł górniczy i fabryczny stanowią najważniejsze źródło bogactwa powiatu. Końskie, Bliżyn, Bzin, Fałków, Buda Maleniecka są głównemi centrami tego przemysłu. Rolnictwo w obec ubogiej gleby i przewagi leśnych obszarów niewielką odgrywa tu rolę i niezawsze zaspakaja nawet miejscowe potrzeby. W stosunku do ludności i obszerności produkcya rolna przedstawia cyfry najniższe w całem królestwie. W latach od 1870 do 1872 r. wysiewano średnio 2000 czetw. pszenicy, 12000 czetw. żyta, a zbierano 5000 czetw. pszenicy i 40000 czetw. żyta, tak że średnio na jednego mieszkańca wypadało 5 1 3 puda ziarna w zbiorze, gdy sąsiedni opoczyński miał po 27 pudów na głowę. Za to pod względem wartości produkcyi przemysłowej powiat K. trzyma pierwsze miejsce w gubernii. Cyfra produkcyi w 1874 r. wynosiła 1091631 rs. i opiera się głównie na wartości wyrobionego żelaza Komunikacyjne drogi są stosunkowo liczne w pow. Pilica rzeka drogę wodną stanowi na przestrzeni do 40 w. ; budująca się obecnie kolej Iwangrodzko Dąbrowska, przetnie obszar powiatu K. swą odnogą z Bodzechowa do Koluszek, ma jącą iść przez Końskie do Opoczna. Główno dwa punkta powiatu Końskie i Przedbórz nad Pilicą i Szydłowiec połączone są drogami bitemi zarówno z sąsiedniemi miastami jak i z głów nemi zakładami fabrycznemi. Ludność powiatu, która w 1870 r. wynosiła 78252, doszła w 1880 r. do 91923; jest to po sandomierskim i opatowskim najlepiej zaludniony powiat w gubernii. Na jednę wiorstę wypada tu 68 mk. , gdy średnio w gubernii wypada 55. Przyrost roczny ludności w ciągu ostatniego dziesięciocia był regularnym, z wyjątkiom 1873 r. , w którym 1620 ofiar zabrała cholera i ospa, podwaja jąc niemal zwykłą śmiertelaośó. W trzech mia stach pow. Końskie, Przedbórz, Szydłowiec mieszka 16619, w dwóch osadach miejskich Gowarczów i Radoszyce 4300, pozostałe 71000 w 481 wsiach. Domów w powiecie 11129, z tego 858 mur. , reszta drewniane. Zie mi należącej do większych właścicieli 171961 mr. , włośc. 109382 mr. Pod względem kościel nym pow. K. stanowi dekanat dyecezyi sando mierskiej i składa się z 28 parafij BorkowiceChlewiska, Czermno, Fałków, Gowarczów, Li pa, Miedzierza, Mnin, Niekłań, Odrowąż, Pilczyca, Przedbórz, Radoszyce, Skotniki, Stano wiska, Szydłowiec, Wysoka i Żeleźnica. Do dekanatu tego należą parafie kieleckiego pow. Chełmce, Ćmińsk, Grzymałków, Mniów, Pie koszów, Strawczyn, Suchedniów, Tumlin i Zagdańsk. Pod względem sądowym miasta Koń skie i Przedbórz stanowią III okrąg sądu poko ju, a IV Szydłowiec ł należą do zjazdu sędziów I okręgu w Radomiu; reszta powiatu dzieli się na pięć okręgów sądów gminnych Końskie, Chlewiska, Radoszyce, Pilczyca, Fałków. Pod względem administracyjnym składa się z 18 gmin Blizin, Borkowice, Chlewiska, Czermno, Dobromierz, Duraczów, Gowarczów, Grodzisko, Górymokre, Końskie, Miedzierza, Ńiekłań, Pijanów, Przedbórz, Radoszyce, Ruda Maleuiecka, Skotniki i Szydłowiec. Br. Chr. KońskieMałe, lub MałeKońskie, wś, pow. opoczyński, gm Zajączków, par. Błogie. Odl. 21 w. od Opoczna, posiada zarząd gminny Ma 24 dm. , 228 mk. , 28 mr. ziemi rządowej i 526 mr. włośc. Końskie, po rusku Końskoje, wś na lewym brzegu Sanu, w pow. brzozowskim, w pobliżu granicy tegoż powiatu z dobromilskim i sanockim, mą od południa i wschodu lesiste pasma

Końskie-Małe