na prawach służących kościołowi katedralne mu krakowskiemu. Następnie d. 6 lutego 1420 r. Piotr z Wiśnicza, Piotr z Kurowa Offka, zwany Przybkonis z Damianic, Marcyan, Przybysław z Poręby, Marcin z Łaganowa i Piotr z Damienic, kolatorowie kościoła parafialnego w Koniuszy, dziesięcinę z Biórkowa, Łyszkowic i Polekarcic, którą pobierał drugi proboszcz w K. , przekazują na utrzymanie nowo zaprowadzonego prebendarza, czyli że znoszą drugiego proboszcza, czyniąc go prebendarzem. Król Zygmunt 1 przywilejem danym w Krakowie 18 marca 1531 r. uwalnia poddanych kościelnych od ciężarów publicznych, co potwierdził i krol Michał w Krakowie 30 paź1669 r. Dalej z dokumentów kościoła w Koriuszy, w bibliotece Jagielońskiej w Krakowie znajdujących się, widzimy, iż d. 9 grudnia 1535, Stanisław Melcher, dziedzic części Poręby, a d. 25 stycznia 1536 r. Jan i Jakób bracia Trzebieńscy, dziedzice części na Trzebienicach, oraz Mikołaj Czarny pan na Sczreniawie, nareszcie d. 14 marca 1536 r. Andrzej Gołecki, właściciel części Trzebienie, mający prawo patronatu kościoła w K. , zrzekli się tego prawa na rzecz Piotra Kmity, wojewody sandomierskiego. Nakoniec dnia 3 lutego 1592 r. Stanisław Barzi, dziedzic Wiśnicza, który po śmierci Piotra Kmity wojewody sandomierskiego, jako siostrzeniec tegoż odziedziczył po nim wszystkie dobra, prawo patronatu na plebanią w K. ustąpił akademii krakowskiej, mianowicie kolegium prawnemu Collegium juridicum, o czem czytamy i u Niesieckiego Ko rona Polska, wyd. lwowskie 1728 r. T. I, 51, lecz musiało to nastąpić wcześniej, Stanisław Barzi bowiem umarł w r. 1571; wprawdzie miał on z drugiej żony, z domu Łaskiej herbu Korab, syna także imieniem Stanisława, lecz zrzeczenie się prawa patronatu Niesiecki przypisuje Stanisławowi siostrzeńcowi Piotra Kmity. Tak więc patronat należał do Akademii krakowskiej i do dziedziców wsi Damienice i Piotrkowice, którzy układem z d. 10 czerwca 1686 r. zobowiązali się wybierać tylko profesora Collegium juridicum na to benelcium. Prócz proboszcza i prebendy ufundowanej, jak się wyżej rzekło, r. 1420 na miejsce drugiego proboszcza, była tu altaria św. Marcina, fundacyi Augustyna Raczkowskiego w wieku XVII Tym więc sposobem bywał tu proboszcz zwykle nieobecny, profesor, dwóch wikarych, jeden prebendarz i jeden altarysta. Bractwo Rożańcone zaprowadził proboszcz Jan Ekart r. 1723, zapisawszy 4000 złp. na wsi Łuczyce lokowanych. Długosz Lib. benefic. T. II, 169 nie podaje ani ilości łanów w Koniuszy, ani powinności włościańskich, tylko ogółowo powiada, że pleban ma pole, łąkę i gaj, i i wś wolna od wszelkich danin, posług, dziesięcin, czynszów i innych ciężarów. Według dopiero wiadomości powziętych z akt miejscowych, opartych na inwentarzach, najwcześniejszym z r. 1788, których jednakże na gruncie niema, okazuje się, że do plebana należało gruntu ornego mr. 108 1 2 łąk mr. 5 pr. 47 1 2 lasu mr. 8 1 2 pastw. 6 mr. ; miał kmieci 2, zagrodników 9, chałupników 3, komorników 2 i czynszowników 2. Dziesięcinę pobierał z Wierzbna, Siedlisk, Przecławio, Jazdowiczek, Rzędowic, Łyszkowic, polikarcic, Piotrkowic z Damienicami i Biórkowa. Kapitały były lokowane na dobrach Siedliska rs. 150, Stawiszyce rs. 180 i Łuczyce rs. 300. Nareszcie propinacya również do plebana należała, tak, że ogólny dochód, według inwentarza z t. 1818, obliczany był na teraźniejszą monetę na rs. 1121 kop. 46 1 2, wydatki czyniły rs. 755 kop. 59 1 2, czysty więc dochod na osobę plebana wynosił rs. 367 kop. 87. Kościół tutejszy kiedy i przez kogo pierwiastkowo był założony nie ma śladu; miejscowe podanie odnosi go do czasów Władysława Łokietka 1306 1331, przypisując założenie jego temu królowi; w XVII atoli wieku całkiem był w budowie zmieniony, w XVIII wieku od pioruna pogorżał; obecnie więc istniejący z zeszłego wieku pochodzi, jest on murowany, tak w części kapłańskiej, jako też w nawie sklepiony, czysto i porządnie utrzymany, gątem kryty sygnaturka blachą cynkową w r. 1868 pobita; ołtarze i antepedya złocone. Ołtarze są następujące wielki ołtarz, z obrazem św. Apostołów Piotra i Pawła, pod których wezwaniem kościół jest poświęcony, niezłego pędzla, dawniejszej epoki; tegoż pędzla są umieszczone nad drzwiami do skarbca dwa obrazy ewangelistów. Po lewej stronie w nawie głównej ołtarz z obrazem Matki Bożej, w sukience srebrnej, na zasuwie Zwiastowanie N. Panny, a w górnej części ołtarza św. Magdalena; po prawej stronie ołtarz św. Wiktoryi, z jej relikwiami, z wielką okazałością w r. 1846 w d. 5 czerwca tu sprowadzonemi, z jakowego powodu solenne nabożeństwo odprawionem było przez biskupa krakowskiego Łętowskiego. Po lewej stronie od wejścia, w murze jest wypukłorzeźba z kamienia piaskowego, wyobrażająca rycerza w zbroi, klęczącego jednem kolanem na szyszaku z przymkniętą przyłbicą, obok klęczy niewiasta, przy niej tuli się dziecię, całe w zbroi; figury rycerza i niewiasty naturalnej wielkości. Pod tym pomnikiem na tablicy z czarnego marmuru napis Dom. Piis manibus nobilis Martini Eremus, Scabini Juris supremi Magdebur. arcis. Cracov. in Piotrkowice Haeredes. Pomnik ten wzniosły Anna Klissiowna, uxor quondam marito, Joannes filius, Regina Skoroszewska et Anna Guteterowa filiae patri duloissimo. P. P. Vixit Annis 47, obiit

Koniusza