być może. Sciany jej zewnętrzne w późniejszych czasach uledz musiały przerobieniu, mało bowiem dochowały na sobie gotycyzmu, znamionującego ówczesne świątynie. Natomiast jej wnętrze jest więcej charakterystycznej miano wicie sklepienia, wzmocnione lukami rozbiegającemi się w gwiazdy, świadczą o dawności całego budynku. Zdobi ten kościół kilka pięknej budowy nagrobków. Pomiędzy niemi najdawniejszy, wystawiony został tutejszemu plebanowi Mikołajowi Grochowskiemu, zmarłemu r. 1570. Jestto monument małego wymiaru i dosyć miernej roboty, szczególnie w proporcyach ciała chybiony. Następny z kolei co do dawności nagrobek Stanisława Przyjemskiego, marszałka koronnego, starosty konińskiego, zmarłego w r. 1595, ma postać ołtarza, w którym na sarkofagu leży cała figura rycerza. Zbudowany jest z marmuru częścią szarego, częścią białego. Pod figurą napis na tablicy marmurowej wyryty. Stryj powyższego starosty Krzysztof, zmarły wr. 1611 w Moskwie, ma także osobny marmurowy nagrobek naprzeciw swego synowca. Wydłutowane na nim osoby w zwykłem owym wiekom uzbrojeniu. W kaplicy Najświętszej Panny, fundowanej przez Jana Zeneliusza, filozofii i medycyny doktora, znajduje się jego nagrobek, także marmurowy, z napisową tablicą, oprócz której jest jeszcza druga, miedziana, pozłacana, na pamiątkę założenia kaplicy. Zeneliusz umarł w r. 1607, urodził się snadź w Koninie, gdyż na nagrobku jego umieszczony koń, który sta nowi godło hebowe miasta. W skarbcu kościoła tutejszego jest monstrancya, której środek należy do pięknych wyrobów XV albo XVI stulecia. Wierzch jednak i podstawa są już późniejsze. Także znajduje się tu piękny gotycki krzyż, fundowany przez księdza Stanisława z Proszowic, plebana konińskiego. Na cmentarzu tego kościoła stoi słup kamienny okrągły, dosyć osobliwszego kształtu. Przeniesiony on w to miejsce z pod zamku konińskie go, gdzie stał pierwotnie, a oznaczał połowę drogi z Kalisza do Kruszwicy, jak świadczy wyryty, na nim napis. Jest to pamiątka tego samego Piotra Dunina, któremu kraj tyle pięknych i trwałych kościołów jest winien. Napis czterowiorszowy, otaczający kolumnę do koła, jest następujący Anno ab incaruatione Domini nostri MCCL. primo, tak in Calis hic medium de Crusvici fore punctum indicat ieta iae formuła et justitiae, quam fieri jussit Fe1 trus comes Mo palatinus, hoc omni 8ollert sollertia dimidiarit iter. Ejus ut esse memor dignetur omnisque tiator cum preoe propioium sollicitando Deum. Rzecz dziwna, że na tym pomniku wyryty rok 1251, głoski jednak zdają się być XII w. , ooby więcej z krytyką się zgadzało, gdy twierdzą, że Piotr Dunin umarł w r. 1153, i dla tego niektórzy archeologowie liczby te czytali za rok 1151, co jednak także nie zgadzałoby się z historyą, albowiem teraz jest udowodnionem, że już w r. 1145 był on ślepym i bez żadnego w państwie znaczenia. Piękny klasztor księży reformatów na przedmieściu Konina wystawiony został w r, 1631. Kościół jednak przy nim był pierwotnie drewniany i dopiero w r. 1727 księżna Teofila Wiśniowiecka, na jego miejsce gmach murowany swoim nakładem wzniosła. Był tu jeszcze drewniany kościółek św. Ducha, gminie ewangelickiej odstąpiony. Początek jego niewiadomy, budowa zaś nie wskazywała odległej onego starożytności. Miasto K. , mając jurisdykcyę starościńską grodową, wielokrotnie od monarchów rozmaite zyskiwało przywileje. Zburzenie zamku przez Szwedów, pożary i wypadki wojenne były powodem, że już w r, 1782 nie było w stanie okazać lustratorom wcześniejszych nad 1425 r. dokumentów, Lustraoya obejmuje ich sztuk 28 i treśó każdego z dokładnością opisuje. Niegrodowe starostwo konińskie, wedle lustracyi z r. 1564 5 obejmowało miasta Konin, Stawiszyn i wsie czarnkowo, Międzylesie, Wilkowo, Chorzeń, Morzysław, Patrzychowo, Głowiewo, Barcigłowo, Rumino, Staremiasto, Modła, Lisiec, Borzętów, Krąpsko, Gadowo, Dzierzbin i Czekowo. W r. 1771 posiadał je Józef Mycielski, opłacając z niego kwarty złp. 1985 gr. 15, a hyberny złp. 2141 gr. 26. Na sejmie warszawskim z r. 1773 75 tenże sam Mycielski otrzymał toż sstwo w 50letnie posiadanie wraz z wójtostwami, sołectwami i wybraniectwami doń należącemi. Na tymże sejmie stany rzpltej wyznaczyły oddzielną komisyą z 16 urzędników kor. do ustalenia granic tego sstwa. Powiat koniński, gub. kaliskiej, utworzony w 1867 r. z połowy dawnogs powiatu t. n. , ma 20, 37 mil kw. obszaru, graniczy na północ z powiatem słupeckim, na południe z powiatami tureckim i kaliskim, na zachód z pow. słupeckim, na wschód z kolskim. Terytoryum powiatu konińskiego ma kształt wielokąta prawie foremnego, w środku którego mieści się miasto K. Powierzchnia jego przedstawia się jako równina nieco falowata, we wsch. płdn. tylko częśc więcej wzgórzysta, na kilkadziesiąt stóp nad poziom wody w rz. Warcie wzniesiona, przedzielona 24 wiorst szeroką doliną rzeki Warty, płynącej ze wschodu na zachód, na dwie połowy północną i południową. Większa część obszaru, a zwłaszcza w półn. połowie, była niegdyś dnem rozległych jeziór, pomiędzy któremi ciągnęły się wąskie pasy suchego lądu i sterczały z łona wód rozległe wyspy. Niziny te przez długie wieki tworzyły bagniska, podlegające wiosennym zalewom. Taką jest nizina przerżnięta przez kanał morzysławski, nadewszystko

Konin