sób 890, 706 mr. rola orna, 122, 997 mr. łąki produkujące. do 3, 000, 000 pud. dana, 105, 526 mr. pastwiska; ogrody i sady 40, 797 mr. same sady. 6, 220 mr. , osady ludzkie 40, 989 mr. , lasy 526, 058 mr. w 1880 r. dawne wykazy podawały tylko 380, 706 mr. , wreszcie nieużytki parowy, skały, piaski, drogi i t. p. 93, 712 mr. Ogólna cyfra z dodania przewyższa wprawdzie cyfrę obszaru ogólnego, ale pochodzi to z niedokładności szczegółowych cyfr. Grunta te należą do skarbu 164, 681 mr. , do duchowieństwa 1, 700, do szlachty 640, 421, do osób nieszlacheckiego pochodzenia 193, 297, do mieszczan 11, 325, do towarzystw i instytucyj dobroczynnych 2, 317, do włościan i kolonistów 662, 974 mr. Do katolików należy 1, 229, 726, do polakówprotestantów 11, 625, do żydów 38, 220, do cudzoziemców 151, 862 mr. Go do rozdziału własności gruntowej, to przeważają majątki średniej wielkości, mające pożyczkę Towarz. kred. ziemsk. od 3, 000 do 25, 000 rs. stanowią one 84 proc. ogółu dóbr stowarzyszonych, podczas gdy od 25, 000 do 50, 000 rs. i wyzej, jest 11 proc. Z ogólnego obszaru lasów w 1880 r. w ilości 526, 058 mr. , było lasów prywatnych nieurządzonych 150, 507 mr. , urządzonych 116, 189 mr. , zasianych 22, 982 mr. , niezadrzewionych 42, 501 mr. , oddanych za serwituty 6, 759 m. , dawniej posiadanych 1, 948, należących do osad 2, 898 mr. , miejskich i instytutowych 7, 265 m. , rządowych 124, 887 mr. , poduchownych 21, 939, donacyjn. 16, 483 mr. ; ogółem nieurządzonych 150, 847 mr. . urządzonych 286, 424 mr. i niezadrzewionych rządowych 11, 118 mr. . prywatnych 42, 501 mr. Wartość grantów, zwłaszcza w ostatnim dziesiątku lat, znacznie się podniosła w cenie. Wartość jednej włóki gruntu ornego przed laty 50 wynosiła w średniej przcciętnej rs. 300, przed uwłaszczeniem włościan podniosła się do rs. 750, obecnie zaś dochodzi do rs. 1, 500, czyli że wartość jednego morga dochodzi do 50 rs. , jakkolwiek w guber. kieleckiej znajdują się miejscowości, gdzie ze względu na wysoką urodzajność gleby i bliskość zakładów handlowych i przemysłowych, wartość morga dochodzi do rs. 150. , Przyjmując średnią cenę jednego morga gruntów ornych na rs. 50, wypada, że wartość wszystkich gruntów ornych w gubernii reprezentuje kapitał 54, 054, 000 rs. ;dołączając zaś do tego wartość łąk i sianokosów, stanowiącą rs. 9, 305, 100, wypada, iż wartość gruntów produkcyjnych, za wyłączeniem lasów, ogrodów, sadów i t. p. , reprezentuje kapitał rs. 63, 359, 000. Ogólna liczba inwentarza żywego wynosi 680, 695 sztuk, a mianowicie bydła 247, 239, koni 77, 503, owiec 267, 349, nierogacizny 106, 311, kóz 1, 823, osłów i mułów 209. Hodowla owiec przedstawia dość znaczny upadek ponieważ w 1876 r. liczono 317, 473 sztuk, w tej liczbie poprawnych 217, 834, największa owczarnia miała 3, 000 sztuk. Rezultaty działalności rolniczej z 1878 wykazują się średnio, z tego powodu możemy je przyjąć za przeciętne normalne. Pszenicy ozimej wysiano 65, 268 czetwierti, czyli więcej niż wr. 1877 o 1, 907. W powiatach jędrzejowskim wysiano 15, 530, zebrano 77, 550 czet. ; włoszczowskim wys, 5, 800, zebr. 31, 898 cz. ; kieleckim wys. 2, 280 zebr. 7, 980 cz. ; miechowskim wys. 13, 179, zebr. 67, 724 cz. ; olkuskim wys. 6, 944, zebr. 20, 832 czet. ; pińczowskim wys. 8, 750, zebr. 43, 750 cz. ; stopnickim wys. 12, 785, zebr. 63, 299 czetwierti. Z przytoczonych cyfr okazuje się, że wydajność pszenicy w średniej przeciętnej dla całej gubernii stanowi 4, 5 t. j. więcej niż w r. 1877 o 0. 6 czetw. Żyta wysiano 142, 015 czetwierti. W powiatach jędrzejowskim wysiano 18, 564, zebrano 92, 820 czetwerti; włoszczowskim wys. 17, 530, zeb. 81, 806 cz. ; kieleckim wys. 16, 970 zebr. 59 560 czet. ; miechowskim wys. 18, 580 zebr. 92, 917 cz, ; olkuskim wys. 31, 090, zebr, 65, 289 cz. ; pińczowskim wys. 12, 369, zebr. 66, 870 czetw. ; stopnickim wys. 26, 912, zebr. 164, 472 czetw. Wydajność żyta w całej gubernii wynosiła w średniej przeciętnej 4, 5, więcej niż w r. 1877 o 0, 44. Pszenicy jarej zasiano 10, 265 czet. , to jest więcej w r. 1877 o 897 czet. Zbiór siana dochodzi do 3, 000, 000 pudów. O doniosłości, jaka może mieć hodowla drobiu, świadczy cyfra rocznego wywozu jaj za granicę, wynosząca do 500, 000 kop, wartości 402, 884 rs. Prócz tego wyprowadzono gęsi 11, 282 sztuk za 8, 230 rs. i innego drobiu 3, 013 sztuk za 2, 162 rsr. Z produkcyą rolną ściśle się łączy przemysł gorzelany. W 51 go rzelniach użyto kartofli 838, 630 pud. , słodu zielonego 69 264 pud. , suchego słodu 3, 062 pud. , mąki żytniej 522 pud. ; razem 911, 478 pudów. W 5 zakładach wypalano do 100, 000 stopni; w 13 zakł. wypal. do 200, 000 st. ; w 20 zakł. wypal. do 300, 000 st; w 5 zakł. wypal. do 400, 000 st; w 5 zakł. wypal. do 500, 000 st. ; w 2 zakładach wypal. do 600, 000 stopni; w jednym zakł. wreszcie wypal. do 700, 000 stopni W cukrowniach zaś w ciągu 1876 r. z 66, 300 berkowc. buraków wyrobiono 43, 647 i pół pudów mączki, wartości 240, 056 rubli. Przemysł gub. kieleckiej przedstawia się dość ubogo w stosunku do naturalnych jej bogactw. W 1880 r. zakładów wytapiających surowiec liczono tylko 4 z 202 robot. , z ogólną sumą produkcyi 113657 rubli. Wszystkie te zakłady mieściły się w pow. kieleckim. Zakładów przerabiających żelazo było 13 z 124 robot. , z ogólną produkcyą 119571 rubli; 7 z pomiędzy tych zakładów z produkcyą 21000 rubli znajdowało się w pow. kieleckim, 3 z produkcyą 58954 rub. w pow. olkuskim i 3 wreszcie z

Kielce