muje następujące wsie Kołyszki, Ciaby, Górna Lida, Czechowce, Sporkowszczyzna, Roślaki, Bryndziata, Plasewicze, Dowknie, Obmanicze inaczej Górniszki, Chutne; okolice Strugi, Gudy, Ciechowce; kolonia Maleńkowszczyzna, przez żydów rolników zamieszkała. Kołyszki, mko i wś, pow. witebski, o 45 w. od Witebska, o 1 w. od granicy gub, smoleń skiej, od kolei żel. orłowskowitebskiej 17 w. ; własność Lisowskich, 1419 dzies. ziemi dwor skiej. Mko ma 125 dm. , 677 mk. ob płci, przeważnie żydów. Dwa mało jarmarki z obrotem handlowym do 1200 rubli. M. K. Koływań, ob. Klewań i Rewal. Kom. .. , por. Ką. .. , Kon. .. Kom, to samo co Khołm ob. . Komaczyna, wieś w gub. witebskiej, przy trakcie z Witebska do Połocka. Komadzyn, wś, pow. kutnowski, gm. Sójki, par. Kutno. W 1827 r. było tu 11 dm. , 98 mk. ; obecnie 9 dm. , 187 mk. ; gruntu ornego mr. 309, lasu m. 130; ziemia dobra; do włościan mr. 18. Według Tow. Kred. Ziems. folw. K. rozl. mr. 520; grunta orne i ogr. mr. 441, łąk mr. 3, pastwisk mr. 14, lasu mr. 50, nieużytki Wyszek 2 3 4 mili, od Dyneburga 5 mil. Zarząd polic. w Dyneburgu, zarząd gminny w miejscu. Jozafat PlaterZyberk i Gustaw Manteuffel. Kołupała, ob. Iszalina. Kołupie, rzeczka, lewy dopL rz. Dubny ob. . Kołwaza, niem. Kohlwesa, wś serbska na sa skich Łużycach, pow. lubijski. W r. 1875 dm. 35, mk. 213, w tem Serbów 191. Stąd zapewne pochodził szlachecki ród na Łużycach v. Kolowas. A. J. P. Koły, folw. w płn. zach. stronie pow. słuckiego, nieopodal drogi wiodącej ze wsi Dumicz do Kopców i Ostatków, dziedzictwo rodzi ny polskiej Henricich, ma obszaru prawie 15 i pół włók w glebie dobrej. Al. Jel. Kołybanie, wś, pow. latyczowski, gm. Bachmatowce, par. Michałkowce, o 6 w. od st. dr. żel. Bohdanowiec. Ma 156 osad, 700 mk. , cer kiew paraf. , kaplicę katolicką z r. 1740, roli ornej dworskiej 720 dzies. , włościańskiej 750 dzies. ; lasu opałowy, przeważnie grab i dąb 80 dz. , sianożęci tylko dworskiej, równie jak las 200 dz. Gleba czarnoziem 1ej kl. Pro dukcya pszenica 13500 pudów rocznie, owies 8500 pud. . Własność Władysława Węgleń skiego. Cerkiew paraf. p. w. N. P. Różańc. ma 600 parafian, 43 dzies. ziemi, dm. 137, młyn. K. leżą nad błotami i moczarami rz. Wołk. Pię kny sad owocowy. Dawniej własność Tyrawskich. K. H Kołyski, ob. tom III, 788. Kołyszki, wieś włośc. , pow. lidzki, 1 okr. adm. , o 4 w. od Lidy ku Dziewieniszkom, 2 dm. , 18 mk. 1866. Obok folwark prywatny t. n. , 13 mk. Okrąg wiejski K. , gm. Lida, obejstrzeni 30 mil kwadr. w Kurlandyi i Inflantach polskich. Wnukiem wojewody Jana Tadeusza jest teraźniejszy dziedzic dóbr kołupskich hr. Stanisław PlaterZyberk, który wszakże rzadko tu przebywa, posiadając wygodniejszą rezydencyą w pow. lucyńskim, w Małnowie. Patrz artykuł Małnów, tudzież obszerne dobra w rzeży k m Porównaj artykuł Borchów i Rudzaty i majętność Kałtebruń po niemiecku Kaltenbrunnen w Kurlandyi. Kołup nie ma starej rezydencyi, co się tem daje wytłumaczyć, że dobra kołupskie dopiero dla dzisiejszego ich właściciela odłączono zostały od masy likśnieńskiej. Wszakże rozpoczętą jest budowa obszernego pałacu przy folwarku Kołupiu, w którym już około r. 1860 w pobliżu pięknego jeziora umiejętną ręką założony został park wspaniały, obecnie dobrze rozrośnięty. Parafia katol. w K. datuje zaledwie z r. 1854, do którego to czasu jedne całość z Liksną stanowiła. Jest ona fundacyą teraźniejszego dziedzica, który ostatniemi czasy na miejscu dawnego drewnianego kościółka wzniósł tu wspaniały kościół murowany w najczystszym stylu romańskim. Do tego parafialnego kościoła należy kaplica filialna w Arendolu, Okolice K. . płaskie i równe, w małej tylko części wznoszą się falowato. Gleba tutejsza zawiera przeważnie różne gatunki glinek. Dostatek wody i lasów. Pod lasem liczą w dobrach kołupskich 4509 dzies. i 740 sążni. Lasy to przeważnie świerkowe. Napotykamy w nich wszelako i sosny, a w niektórych częściach obfitują najrozmaitsze drzewa liściowe, jako to dęby, lipy, klony, jesiony, wiązy, brzozy, olchy i osiny. Lasy te podzielone na 80letnie poręby. Co się tycze systemu gospodarstwa, nadmienić tu wypada, iż w większych folwarkach zaprowadzono oddawna płodozmiany, w mniejszych zaś fermach istnieje dotąd tak zwana trzypolówka. Żyzne łany kołupskie zraszają Dubna, rzeka graniczna, stanowiąca znaczny prawy dopływ praw. brzegu Dźwiny por. art. Dubna, t. 1, str. 193 i 194, tudzież wytryskająca z jeziora kołupskiego struga Kołupie, która uchodzi do wspomnianej Dubny. Jezioro kołupskie zajmuje 283 dzies. w podanym wyżej ogólnym obszarze tej majętności. Jezioro to nadzwyczaj jest rybne, a w okolicy słynie zwłaszcza ze swych wybornych sądaczów. Z zakładów przemysłowych pozostała obecnie tylko cegielnia w K. ; w niej wyrabiają najlepszą w okolicy cegłę. Istniała tu dawniej huta szklana; tę przed rokiem zwinięto. Miejscami zbytu płodów rolniczych i leśnych są miasta Dyneburg i Ryga, tudzież stacye kolei żelaznej Nidzgal na linii ryskodyneburskie i Wyszki na linii petersburskowarszawskiej. Odległość centralnego folwarku od stacyi Nidzgal wynosi 1 milę, od stacyi Kołupała Kołyszki Koływań Kom Komaczyna Komadzyn Kołupała Kołupie Kołwaza Koły Kołybanie Kołyski